Cà phê, trà sữa Việt 'đem chuông đánh xứ người': Mộng lớn hay canh bạc?

5 giờ trướcBài gốc

Vượt qua cái bóng của việc nhập khẩu thương hiệu ngoại, nhiều doanh nghiệp Việt trong lĩnh vực F&B (thực phẩm và đồ uống) đang mạnh dạn hơn trong việc đưa thương hiệu ra thế giới.

Khi F&B Việt vươn ra thế giới

Với mô hình chuỗi cà phê 24/7, mới đây, thương hiệu Three O’Clock đã chính thức ký kết hợp đồng xuất khẩu thương hiệu sang Jakarta (Indonesia) thông qua hình thức nhượng quyền.

Ngay sau đó, thương hiệu này cũng thông báo sẽ khai trương đồng loạt ba cửa hàng tại Ấn Độ chỉ sau 11 tháng ký kết hợp đồng nhượng quyền quốc tế.

Với mô hình nhượng quyền thương hiệu, Trung Nguyên E-Coffee cũng là cái tên ấn tượng với tốc độ mở rộng mạnh mẽ khi đã có mặt tại nhiều thị trường lớn như Mỹ, Trung Quốc… Hay startup trong lĩnh vực trà sữa Phúc Tea cũng thành công nhượng quyền thương hiệu tại Philippines.

Song song với mô hình nhượng quyền, một số thương hiệu lại chọn cách tự mình mang thương hiệu ra thế giới. Cộng Cà Phê là cái tên tiêu biểu, khi thương hiệu này thành công mở cửa hàng đầu tiên tại Paris (Pháp), cho thấy doanh nghiệp F&B Việt đang ôm tham vọng chinh phục các thị trường quốc tế khắt khe nhất.

Chi nhánh của Cộng Cà Phê tại Paris. Ảnh:Cộng Cà Phê

Tiếp đó, năm 2019, Cộng mở rộng sang Malaysia với 3 cửa hàng. Tới tháng 10-2023, Cộng tiếp tục đánh dấu thị trường quốc tế thứ ba tại Toronto, Canada, nâng tổng số cửa hàng ở nước ngoài lên 20 cơ sở.

Ngoài những cái tên kể trên, một số thương hiệu như Highlands Coffee hay King Coffee cũng đã mở điểm bán ở thị trường quốc tế.

Trước đà xuất khẩu thương hiệu F&B, ông Đỗ Duy Thanh, Giám đốc Công ty tư vấn FnB Director & Horeca Business School nhìn nhận, đây là làn sóng kinh doanh đáng khích lệ, dẫu cho so với tỉ lệ thương hiệu ngoại đăng ký mới hoặc nhượng quyền tại Việt Nam, con số này vẫn khá nhỏ.

Số liệu trên website Bộ Công Thương cho thấy, trong ngành F&B (không bao gồm mô hình khách sạn lưu trú có kinh doanh ăn uống) thì có khoảng 17 thương hiệu ngoại đã ký mới hoặc tái ký nhượng quyền tại Việt Nam. Ở chiều ngược lại, số thương hiệu Việt "ra khơi" lại khiêm tốn.

Dù vậy, ẩm thực Việt đang ngày càng được ưa chuộng trên thị trường quốc tế. Nhiều đơn vị cho rằng dư địa xuất khẩu thương hiệu vẫn đang còn rộng mở nếu khai thác đúng cách.

Dư địa xuất khẩu thương hiệu vẫn đang còn rộng mở, nếu khai thác đúng cách. Ảnh: HẠ QUYÊN

Nhiều cơ hội nhưng cũng lắm khó khăn

Ông Đỗ Duy Thanh nhận định, Việt Nam sở hữu lợi thế lớn trong lĩnh vực F&B, đặc biệt trong ngành trà và cà phê. So với các nước trong khu vực, hiếm có quốc gia nào sở hữu hệ sinh thái hoàn chỉnh từ canh tác, vùng nguyên liệu, sản xuất thành phẩm đến năng lực rang xay và pha chế giống như Việt Nam.

Đây là nền tảng quan trọng giúp doanh nghiệp Việt có lợi thế rõ rệt khi bước ra thế giới, nhất là khi ngành đồ uống có tính tiêu chuẩn hóa cao và ít phụ thuộc vào chuỗi cung ứng phức tạp như ngành ẩm thực.

Ở góc độ kinh doanh, bà Thuận Nguyễn, CEO Three O'Clock cũng thông tin lý do cà phê Việt được đón nhận tại Ấn Độ là vì hợp với văn hóa tiêu dùng chuộng đồ đậm vị. Bên cạnh đó, Ấn Độ là thị trường trẻ, đông dân và có truyền thống lâu đời với trà và cà phê, mở ra nhiều tiềm năng cho cà phê Việt.

Tuy nhiên, theo ông Thanh, dù tiềm năng song số lượng thương hiệu Việt ra thế giới lại khá ít ỏi.

"Rất nhiều thương hiệu có sản phẩm tốt, câu chuyện hấp dẫn nhưng chưa xây dựng được mô hình chuỗi. Khi vận hành ở thị trường mới, khác biệt về ngôn ngữ, chi phí nhân sự, văn hóa tiêu dùng, pháp lý và tiêu chuẩn an toàn rất dễ khiến mô hình trở nên thiếu ổn định và bền vững", ông Thanh nói.

Chuyên gia nhượng quyền Nguyễn Phi Vân, Chủ tịch mạng lưới đầu tư Thiên thần Đông Nam Á cũng cho rằng một trong những điểm yếu lớn nhất của doanh nghiệp Việt là chưa có khả năng biến sản phẩm bản địa thành mô hình kinh doanh có thể nhân rộng.

Bên cạnh đó, so với mức độ chuyên nghiệp và khả năng thích ứng linh hoạt với thị trường quốc tế, các doanh nghiệp trong nước vẫn còn khoảng cách khá xa so với các thương hiệu trong khu vực.

Chính vì thế, bà Vân cho rằng F&B Việt Nam muốn vươn ra thế giới, chất lượng sản phẩm thôi là chưa đủ. Người kinh doanh phải có cách vận hành chuyên nghiệp, phải xem việc nhượng quyền thương mại là hình thức xuất khẩu mô hình và thoát khỏi suy nghĩ nhượng quyền là chỉ bán công thức pha chế. Cạnh đó phải thực sự am hiểu thị trường, vì mỗi thị trường có một phong cách thưởng thức khác nhau.

Tương đồng trong quan điểm, ông Đỗ Duy Thanh đồng tình và cho rằng, nhượng quyền quốc tế không phải chỉ là bài toán mở cửa hàng ở nước ngoài, mà là bài kiểm tra tổng lực của hệ thống.

Ông Thanh nhấn mạnh: "Tôi cho rằng doanh nghiệp Việt khi xuất khẩu thương hiệu dù theo hình thức nào thì cũng cần lưu ý ba nhóm trọng tâm. Thứ nhất là tiêu chuẩn hóa mô hình, thứ hai là khả năng thích ứng và thứ ba là nắm chắc pháp lý nhượng quyền quốc tế và cơ chế kiểm soát thương hiệu. Một thương hiệu Việt chỉ nên bước ra quốc tế khi hệ thống đủ vững để 'đi một mình', không phụ thuộc vào nỗ lực cá nhân".

Theo báo cáo của Source of Asia, ngành F&B Đông Nam Á giai đoạn 2024-2025 là lĩnh vực năng động với tốc độ tăng trưởng nhanh. Sáu quốc gia ASEAN gồm Indonesia, Thái Lan, Việt Nam, Malaysia, Singapore và Philippines chiếm đến 96% thị phần khu vực.

Trong đó, Việt Nam đứng thứ 4 về quy mô thị trường với giá trị ước tính đạt 23,6 tỉ USD. Ngành F&B Việt Nam được đánh giá có động lực mạnh mẽ từ văn hóa ăn uống sôi động và các xu hướng ẩm thực quốc tế.

HẠ QUYÊN

Nguồn PLO : https://plo.vn/ca-phe-tra-sua-viet-dem-chuong-danh-xu-nguoi-mong-lon-hay-canh-bac-post882009.html