Bệnh nhi K.P.M. (10 tuổi, quê tại Điện Biên, người dân tộc Hà Nhì) nhập viện trong tình trạng sưng đau vùng đùi trái kéo dài, đi lại khó khăn.
Qua thăm khám lâm sàng và thực hiện các xét nghiệm hình ảnh học, kết quả MRI cho thấy bệnh nhi M. có khối tổn thương kích thước 12x9 cm ở đầu dưới xương đùi, ăn mòn vỏ xương, phá vỡ màng xương và lan vào phần mềm. Kết quả sinh thiết xác định bệnh nhi mắc osteosarcoma đầu dưới xương đùi trái - một thể ung thư xương ác tính thường gặp ở lứa tuổi thiếu niên.
Trước nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống, bệnh nhi được hội chẩn đa chuyên khoa gồm Ngoại Cơ xương khớp, Nội Nhi, Chẩn đoán hình ảnh và Giải phẫu bệnh. Kết quả đánh giá cho thấy cần hóa trị tân bổ trợ để thu nhỏ khối u trước phẫu thuật. Sau hai chu kỳ hóa chất phác đồ MAP, khối u đã co nhỏ và khu trú, tạo điều kiện thuận lợi cho can thiệp tiếp theo.
Giành lại đôi chân cho bé 10 tuổi
Với ung thư xương ở trẻ em, đặc biệt tại vị trí gần khớp gối, nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển chi thể là rất cao. Trước đây, đa số trường hợp được chỉ định cắt cụt để đảm bảo triệt căn. Tuy nhiên, nhờ tiến bộ trong phẫu thuật và công nghệ khớp nhân tạo, việc bảo tồn chi bằng thay khớp gối đã trở thành lựa chọn khả thi.
Tuy nhiên, bệnh nhi M. mới 10 tuổi, còn nhiều năm tăng trưởng. Nếu thay khớp nhân tạo thông thường, phần xương đùi trái sẽ không phát triển tiếp, dẫn đến chênh lệch chiều dài hai chân trong tương lai, ảnh hưởng đến vận động, thẩm mỹ và chất lượng sống.
Sau khi cân nhắc kỹ lưỡng, ê-kíp phẫu thuật quyết định sử dụng khớp gối nhân tạo có cơ chế tăng trưởng - một thiết kế đặc biệt cho phép điều chỉnh chiều dài chân trái qua những can thiệp tối thiểu, phù hợp với sự phát triển của chân phải.
Đây là lần đầu tiên kỹ thuật này được thực hiện tại Bệnh viện K cũng như tại Việt Nam, đòi hỏi trình độ chuyên môn cao và sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa. Một khó khăn khác là chi phí phẫu thuật rất lớn, không nằm trong danh mục chi trả của bảo hiểm y tế, trong khi gia đình bệnh nhi thuộc diện đặc biệt khó khăn.
Trước tình hình đó, Khoa Ngoại Cơ xương khớp và Khoa Nội Nhi đã phối hợp cùng bệnh viện kết nối với các nhà hảo tâm, hỗ trợ toàn bộ chi phí để ca phẫu thuật được thực hiện.
Dưới sự chỉ đạo của BSCKII Hoàng Tuấn Anh - Trưởng khoa Ngoại Cơ xương khớp và ThS.BSNT Hoàng Lê Minh - Phó trưởng khoa, ekip phẫu thuật đã đặt hàng khớp gối nhân tạo từ nước ngoài, lựa chọn loại phù hợp nhất với thể trạng bệnh nhi, đảm bảo nguyên tắc cá thể hóa điều trị.
Ca phẫu thuật kéo dài 4 giờ, bao gồm cắt bỏ đoạn xương đùi tổn thương dài 16 cm, bảo tồn tối đa mô lành và thay thế bằng khớp gối tăng trưởng. Loại khớp này ứng dụng nguyên lý từ lực từ bên ngoài (external magnetic drive), cho phép kéo dài theo sự phát triển của chân mà chỉ cần can thiệp phẫu thuật tối thiểu trong tương lai.
Ê-kíp các bác sĩ Bệnh viện K phẫu thuật thay khớp gối tăng trưởng cho bệnh nhi 10 tuổi mắc ung thư xương đầu dưới xương đùi. Ảnh: BVCC
Sau mổ, bệnh nhi được theo dõi tại Khoa Hồi sức tích cực, chụp X-quang kiểm tra vị trí khớp nhân tạo. Bệnh nhân được hướng dẫn tập vật lý trị liệu sớm. Sau 1 tuần, bệnh nhi phục hồi tốt, vết mổ khô, không có biến chứng, đã có thể đứng dậy và đi lại nhẹ nhàng.
Trong thời gian tới, bệnh nhi sẽ tiếp tục được phục hồi chức năng và theo dõi sát. Dự kiến, các lần điều chỉnh chiều dài khớp sẽ được thực hiện phù hợp với tốc độ phát triển của chân phải, giúp đảm bảo chức năng vận động và chất lượng sống lâu dài.
Đánh dấu bước ngoặt mới trong điều trị ung thư xương trẻ em
BSCKII Hoàng Tuấn Anh chia sẻ: “Đây là lần đầu tiên chúng tôi triển khai thay khớp gối tăng trưởng cho bệnh nhi tại Bệnh viện K. Ca mổ không chỉ mở ra cơ hội phục hồi toàn diện cho bệnh nhi mà còn đánh dấu một bước tiến trong điều trị ung thư xương bảo tồn chi tại Việt Nam. Điều quan trọng nhất là bảo toàn chức năng và tương lai phát triển cho các em nhỏ."
Ca phẫu thuật với kỹ thuật mới được thực hiện thành công tại Bệnh viện K một lần nữa khẳng định vị thế của cơ sở y tế chuyên sâu điều trị về bệnh lý ung thư. Ảnh: BVCC
Điều trị ung thư xương đặc biệt cho trẻ em đòi hỏi sự phối hợp đa chuyên khoa tại Bệnh viện K luôn duy trì các buổi hội chẩn MTB (Multidisciplinary Tumor Board) nơi các chuyên gia từ nhiều lĩnh vực khác nhau cùng tham gia thảo luận và đưa ra phương án điều trị tối ưu cho bệnh nhân.
Qua đó giúp chỉ định điều trị hiệu quả cho các bệnh nhân ung thư xương, mô mềm nói chung và tăng chỉ định bảo tồn chi cho bệnh nhi ung thư xương.
Ca phẫu thuật với kỹ thuật mới được thực hiện thành công tại Bệnh viện K một lần nữa khẳng định vị thế của cơ sở y tế chuyên sâu điều trị về bệnh lý ung thư.
Mạnh Hưng