Các bên đạt thỏa thuận ngừng bắn giai đoạn một: Tia hy vọng cho hòa bình ở Gaza

một ngày trướcBài gốc

Người dân ở Khan Younis, phía nam Gaza ăn mừng trên phố sau khi có tin Israel và Hamas đã đồng ý giai đoạn đầu tiên của kế hoạch ngừng bắn. Ảnh: Reuters

Sáng sớm 9-10 (theo giờ địa phương), Chính phủ Israel, Phong trào Hồi giáo Hamas cùng một số bên liên quan tại khu vực, đồng loạt ra thông báo xác nhận đạt được thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza. Hamas ra thông báo chính thức xác nhận việc đạt được thỏa thuận ngừng bắn và trao đổi con tin với Israel. Cùng với cam kết phóng thích toàn bộ con tin, nhóm vũ trang Palestine kêu gọi Tổng thống Mỹ và các bên đảm bảo Israel thực thi đầy đủ bổn phận trong thỏa thuận. Hamas đồng thời khẳng định sự hy sinh của người Palestine là không vô ích, cam kết tiếp tục trung thành với sự nghiệp của người Palestine và không bao giờ từ bỏ các quyền dân tộc của người Palestine.

Tại Israel, Thủ tướng Benjamin Netanyahu thông báo sẽ triệu tập cuộc họp Chính phủ trong ngày 9-10 để phê chuẩn giai đoạn đầu của thỏa thuận ngừng bắn và đưa tất cả các con tin về nhà. Thủ tướng Israel đánh giá rằng đây là thành công ngoại giao và chiến thắng quốc gia, mang ý nghĩa nhân đạo đối với Nhà nước Israel. Ngay sau khi công bố thỏa thuận, ông Netanyahu đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump, bày tỏ lời cảm ơn về những nỗ lực trung gian hòa giải và mời Tổng thống Mỹ phát biểu trước quốc hội Israel.

Nội dung thỏa thuận giai đoạn đầu

Trang tin Ynet của Israel ngày 9-10 đưa tin, trong giai đoạn đầu tiên của kế hoạch hòa bình do Tổng thống Mỹ Trump đề xuất, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) sẽ kiểm soát 53% diện tích lãnh thổ Dải Gaza. Diện tích này nhỏ hơn 4% so với ranh giới được nêu trong “đường vàng” của bản kế hoạch ban đầu do Tổng thống Trump đưa ra. Cùng với đó, Israel sẽ rút quân khỏi thành phố Gaza. Thỏa thuận với phong trào Hamas loại trừ việc phóng thích những người Palestine liên quan đến vụ tấn công ngày 7-10-2023, cũng như những người được xem là thủ lĩnh của các tổ chức vũ trang Palestine.

Một số nguồn tin cũng cho biết theo thỏa thuận, Israel sẽ phóng thích gần 1.950 tù nhân Palestine để đổi lấy 20 con tin đang bị Hamas giữ. Truyền thông quốc tế dẫn nguồn một quan chức cấp cao Hamas nói rằng trong số tù nhân Palestine được phóng thích có 250 người đang thụ án chung thân và 1.700 người bị bắt giữ kể từ khi xung đột bắt đầu. Quá trình trao đổi sẽ diễn ra trong vòng 72 giờ sau khi thỏa thuận được thực thi.

Điều kiện tiên quyết cho việc thả con tin là quân đội Israel phải rút về các tuyến đã được thỏa thuận tại Gaza. Kênh Al-Hadath của Saudi Arabia cho biết đồng hồ đếm ngược 72 giờ sẽ bắt đầu ngay sau khi Israel phê chuẩn và thực hiện việc rút quân. Thỏa thuận còn bao gồm việc mở cửa khẩu Rafah hai chiều và cho phép chuyển các bệnh nhân, người bị thương Palestine sang Ai Cập điều trị. Trong 5 ngày đầu tiên của lệnh ngừng bắn, ít nhất 400 xe tải viện trợ sẽ được phép vào Dải Gaza mỗi ngày, với số lượng tăng dần trong những ngày tiếp theo.

Trước đó, Tổng thống Trump thông báo Israel và Hamas đã đồng ý giai đoạn đầu của thỏa thuận nhằm chấm dứt hai năm xung đột tại Gaza. Tổng thống Trump mô tả đây là “giai đoạn đầu của kế hoạch hòa bình toàn diện”, hướng tới chấm dứt xung đột và khởi động quá trình tái thiết Gaza. Tổng thống Trump gọi đây là một ngày tuyệt vời cho thế giới Arab và Hồi giáo, Israel và các quốc gia lân cận, đồng thời cảm ơn các nhà trung gian từ Qatar, Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống Trump cho biết ông không loại trừ khả năng đến thăm Dải Gaza trong chuyến công du Trung Đông sắp tới.

Người dân Palestine, Israel vui mừng

Người dân Palestine và gia đình các con tin Israel đã không giấu nổi niềm vui mừng vào ngày 9-10 sau khi nghe được tin tức về một thỏa thuận giữa Israel và Hamas nhằm chấm dứt chiến tranh ở Gaza và trả tự do cho tất cả các con tin Israel.

Tại Gaza, nơi phần lớn trong số hơn 2 triệu người phải di tản do các cuộc ném bom của Israel, những người đàn ông trẻ đã vỗ tay vui mừng trên những con phố bị tàn phá, ngay cả khi các cuộc không kích của Israel vẫn tiếp diễn ở một số khu vực của vùng đất này. "Cảm ơn Chúa vì lệnh ngừng bắn, chấm dứt đổ máu và giết chóc", anh Abdul Majeed Abd Rabbo nói khi được phỏng vấn trên đường phố Khan Younis, phía Nam Gaza. "Tôi không phải là người duy nhất hạnh phúc, cả Dải Gaza đều hạnh phúc, tất cả người dân Arab, cả thế giới đều hạnh phúc với lệnh ngừng bắn và chấm dứt đổ máu. Xin cảm ơn và gửi lời yêu thương đến những người đã sát cánh cùng chúng tôi”, Abdul bày tỏ.

Tại Quảng trường Con tin ở thủ đô Tel Aviv, gia đình của những người bị bắt giữ trong vụ tấn công của Hamas châm ngòi cho cuộc chiến hai năm trước đã tập trung để yêu cầu trả lại người thân. "Tôi không có từ ngữ nào để diễn tả cảm giác lúc đó", cựu con tin Omer Shem-tov nói. Tại Gaza, những nhóm thanh niên trên đường phố vỗ tay hoan nghênh tin tức. Người dân hô vang "Allahu Akbar", bày tỏ hy vọng rằng thỏa thuận sẽ chấm dứt chiến tranh và cho phép họ trở về nhà.

Thế giới hoan nghênh

Lãnh đạo các nước trên thế giới đã hoan nghênh thỏa thuận và đánh giá cao nỗ lực của các bên. Trong một tuyên bố, Tổng thống Chính quyền Palestine (PA) Mahmoud Abbas bày tỏ hy vọng rằng những nỗ lực trên sẽ là bước đệm hướng tới việc đạt được một giải pháp chính trị bền vững, chấm dứt sự chiếm đóng của Israel và dẫn đến việc thành lập một Nhà nước Palestine dựa trên đường biên giới năm 1967. Đồng thời, ông Abbas gửi lời cảm ơn tới Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng như tất cả các bên trung gian và đề nghị sẵn sàng hỗ trợ để đảm bảo sự thành công của thỏa thuận. Tổng thống Abbas nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tất cả các bên nhanh chóng cam kết ký thỏa thuận và tiến hành phóng thích toàn bộ con tin và tù nhân.

Đại diện cấp cao phụ trách an ninh và chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Kaja Kallas đánh giá thỏa thuận trên là thành tựu ngoại giao quan trọng và là cơ hội thực sự để chấm dứt xung đột và giải thoát tất cả các con tin. Bà Kallas khẳng định EU sẽ làm mọi biện pháp có thể để hỗ trợ các bên liên quan thực hiện thỏa thuận.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres hoan nghênh thỏa thuận và kêu gọi tất cả các bên “tuân thủ đầy đủ các điều khoản”. Ông Guterres khẳng định LHQ sẵn sàng hỗ trợ triển khai thỏa thuận, tăng cường viện trợ nhân đạo, cũng như “thúc đẩy phục hồi và tái thiết Gaza”, đồng thời kêu gọi tận dụng “cơ hội lịch sử này” để xây dựng lộ trình chính trị hướng tới giải pháp hai nhà nước, bảo đảm quyền tự quyết của người Palestine và hòa bình bền vững cho khu vực.

Thách thức phía trước

Mặc dù thỏa thuận mang lại tia hy vọng đầu tiên về hòa bình ở Trung Đông, cả Hamas và Israel vẫn phải đối mặt với không ít thách thức và chông gai phía trước. Thỏa thuận giai đoạn một mới chỉ là khung cam kết, nhiều chi tiết vẫn đang trong giai đoạn đàm phán. Giới quan sát cảnh báo để bước qua giai đoạn này, cần có cơ chế giám sát khách quan và áp lực quốc tế để đảm bảo quá trình thực thi nghiêm túc. Bất kỳ hành động khiêu khích nào đều có thể khiến thỏa thuận sụp đổ

Một nút thắt lớn là yêu cầu của Israel buộc Hamas phải giải giáp hoặc ít nhất hạn chế năng lực quân sự. Đây là điều phong trào Hồi giáo khó chấp nhận. Trong khi đó, Israel lo ngại nếu rút quân hoặc nới lỏng kiểm soát quá sớm, Hamas có thể tái tổ chức và tiến hành các cuộc tấn công mới. Việc cân bằng giữa đảm bảo an ninh cho Israel và quyền tự vệ của Hamas là nhiệm vụ cực kỳ khó khăn trong các vòng đàm phán tiếp theo.

Vấn đề ai sẽ điều hành Gaza hậu xung đột là một câu hỏi lớn. Liệu Hamas có tiếp tục giữ vai trò lãnh đạo hay phải chia sẻ quyền lực với chính quyền dân sự, các tổ chức quốc tế hoặc Chính quyền Palestine? Nếu Hamas bị tước quyền kiểm soát, liệu những nhóm nhỏ hơn nhưng cực đoan hơn có trỗi dậy? Nếu tiếp tục nắm quyền, làm sao đảm bảo Hamas không tái vũ trang? Những câu hỏi này liên quan chặt chẽ đến cấu trúc thể chế dài hạn, quyền tự trị của Gaza và mối quan hệ giữa Gaza, Bờ Tây và Chính quyền Palestine.

Các nhà phân tích quốc tế cho rằng để biến thỏa thuận giai đoạn một thành một nền tảng thực sự cho hòa bình, cả Israel và Hamas cần có chiến lược rõ ràng và tuân thủ các cam kết, với sự hỗ trợ và phối hợp chặt chẽ của cộng đồng quốc tế. Theo giới phân tích, một ủy ban giám sát quốc tế với các đại diện từ Mỹ, LHQ, Ai Cập, Qatar, AL cần được thành lập để theo dõi, giám sát việc tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn, trao đổi con tin, rút quân và tạo thuận lợi cho viện trợ nhân đạo vào Gaza.

AN BÌNH

Nguồn CAĐN : https://cadn.com.vn/cac-ben-dat-thoa-thuan-ngung-ban-giai-doan-mot-tia-hy-vong-cho-hoa-binh-o-gaza-post320457.html