Các hộ kinh doanh cần làm gì khi chuyển sang thuế tự kê khai?

5 giờ trướcBài gốc

Từ năm 2026, hộ kinh doanh thực hiện tự kê khai thuế. Ảnh minh họa

Từ ngày 1.1.2026, hình thức thuế khoán sẽ chính thức bị bãi bỏ. Theo đó, hơn 5 triệu hộ và cá nhân kinh doanh trên cả nước sẽ chuyển sang thực hiện cơ chế tự kê khai, tự nộp thuế.

Dưới đây là 7 nội dung trọng tâm hộ kinh doanh cần thực hiện khi chuyển từ phương pháp khoán sang phương pháp kê khai.

Rà soát doanh thu, xác định quy mô kinh doanh

Trước hết, cá nhân, hộ kinh doanh cần rà soát doanh thu thực tế năm 2025 và dự kiến doanh thu năm 2026 để xác định quy mô hoạt động. Việc phân loại này là căn cứ quan trọng để lựa chọn phương pháp tính thuế, chế độ kế toán áp dụng cũng như các giải pháp phần mềm phục vụ bán hàng, kế toán, hóa đơn và khai thuế khi chuyển sang cơ chế kê khai.

Theo định hướng quản lý, hộ kinh doanh được chia thành 4 nhóm theo doanh thu hằng năm.

Nhóm 1 có doanh thu dưới 500 triệu đồng/năm, không phát sinh thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân, không phải kê khai theo quý, không bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử và ghi sổ kế toán, nhưng vẫn phải kê khai doanh thu hằng năm. Nhóm 2 có doanh thu từ 500 triệu đến dưới 3 tỉ đồng/năm; nhóm 3 từ 3 tỉ đến dưới 50 tỉ đồng/năm; nhóm 4 trên 50 tỉ đồng/năm.

Đối với hộ mới bắt đầu kinh doanh trong năm 2026, thời điểm kê khai được áp dụng linh hoạt. Nếu hoạt động từ đầu năm, hộ thực hiện kê khai vào tháng 7.2026; nếu bắt đầu kinh doanh vào cuối năm, thời điểm kê khai có thể lùi sang tháng 1.2027.

Kiểm kê hàng tồn kho tại thời điểm chuyển đổi

Cùng với việc xác định doanh thu, hộ kinh doanh cần tiến hành kiểm kê toàn bộ hàng tồn kho tại thời điểm chuyển đổi, bao gồm cả hàng hóa có và không có hóa đơn chứng từ đầu vào.

Đối với các hộ có doanh thu dưới 3 tỉ đồng và áp dụng phương pháp tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu, hàng tồn kho không phải là yếu tố xác định số thuế phải nộp. Việc kiểm kê trong trường hợp này nhằm chứng minh tính hợp pháp của hàng hóa bán ra.

Riêng với các hộ có doanh thu từ 3 tỉ đồng trở lên, hàng tồn kho là yếu tố quan trọng để xác định chi phí đầu vào khi tính thuế theo phương pháp doanh thu trừ chi phí.

Đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử

Hộ kinh doanh chuyển sang phương pháp kê khai bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử. Trường hợp bán lẻ trực tiếp, hộ đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền; trường hợp kinh doanh dịch vụ, bán buôn, sử dụng hóa đơn điện tử bán hàng.

Các hộ có doanh thu dự kiến từ 1 tỉ đồng trở lên bắt buộc áp dụng hóa đơn điện tử. Chuyên gia khuyến nghị các hộ, kể cả đang áp dụng thuế khoán, nên đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử sớm để làm quen với quy trình, thao tác trước khi quy định có hiệu lực.

Chuẩn bị sổ sách kế toán

Các hộ kinh doanh có doanh thu từ 500 triệu đồng trở lên cần thiết lập hệ thống sổ sách kế toán theo quy định, ghi chép đầy đủ, minh bạch doanh thu, chi phí ngay từ đầu kỳ tính thuế mới. Hộ có thể sử dụng phần mềm kế toán phù hợp hoặc tự ghi chép nếu nắm vững nghiệp vụ.

Theo quy định, hộ kinh doanh phải thực hiện ghi chép các loại sổ kế toán bắt buộc theo Phụ lục ban hành kèm theo Thông tư số 88.2021.TT-BTC.

Cập nhật thông tin đăng ký kinh doanh, đăng ký thuế

Hộ kinh doanh cần rà soát, cập nhật thông tin đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế tại cơ quan thuế hoặc thông qua cơ chế một cửa trên Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Theo chuyên gia, trường hợp không đăng ký kinh doanh, hộ có thể bị xử phạt vi phạm hành chính và đối mặt nguy cơ bị tính thuế theo biểu lũy tiến của thu nhập từ tiền lương, tiền công, với mức thuế suất có thể lên tới 35%.

Mở tài khoản ngân hàng riêng cho hoạt động kinh doanh

Cá nhân, hộ kinh doanh cần mở hoặc chỉ định một tài khoản ngân hàng riêng để phục vụ hoạt động kinh doanh và khai báo với cơ quan thuế từ đầu năm 2026. Tài khoản này có thể đứng tên chủ hộ hoặc thành viên có tên trong giấy phép kinh doanh và cần hoàn tất trong tháng 12.2025.

Việc không tách bạch tài khoản cá nhân và tài khoản kinh doanh có thể dẫn đến rủi ro bị ấn định doanh thu hoặc bị tính thuế trên toàn bộ dòng tiền vào tài khoản.

Thực hiện kê khai thuế theo quy định mới

Hộ kinh doanh thực hiện kê khai thuế theo tháng hoặc theo quý bằng các mẫu tờ khai ban hành kèm theo Thông tư số 40.2021.TT-BTC, thông qua ứng dụng eTax Mobile. Để sử dụng hóa đơn điện tử và khai thuế điện tử, mã số thuế của chủ hộ phải được chuẩn hóa theo định danh cá nhân và sử dụng chữ ký số.

Đối với hộ có doanh thu dưới 50 tỉ đồng/năm, kỳ kê khai đầu tiên là quý I.2026, với thời hạn nộp tờ khai trước ngày 30.4.2026. Tuy nhiên, toàn bộ việc chuẩn bị về hóa đơn, sổ sách, tài khoản ngân hàng và đăng ký thông tin phải được thực hiện từ ngày 1.1.2026.

Theo khuyến nghị, giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 4.2026 là thời điểm quan trọng để hộ kinh doanh rà soát chứng từ, doanh thu, chi phí, qua đó điều chỉnh kịp thời, bảo đảm số liệu kê khai phù hợp với thực tế hoạt động sản xuất, kinh doanh.

ĐỨC AN

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/kinh-te/cac-ho-kinh-doanh-can-lam-gi-khi-chuyen-sang-thue-tu-ke-khai-189891.html