Đề nghị thay Luật Thuế thu nhập cá nhân, nâng mức giảm trừ gia cảnh
Ngày 22/3/2024, Bộ Tài chính trả lời kiến nghị của cử tri về việc sớm trình Quốc hội sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân, trong đó có mức giảm trừ gia cảnh thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
Theo Bộ Tài chính, ngày 16/3/2023, Chính phủ đã có Báo cáo gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nội dung nghiên cứu, rà soát Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 và lộ trình xây dựng Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi theo đúng quy định.
Dự kiến các cơ quan chức năng sẽ trình Quốc hội đưa vào chương trình xây dựng luật vào tháng 5/2025 và trình Quốc hội cho ý kiến lần 1 vào tháng 10/2025, trình Quốc hội thông qua vào tháng 5/2026.
Nếu theo lộ trình này đồng nghĩa với việc đến giữa năm 2026 Luật Thuế thu nhập cá nhân mới được thông qua và mức giảm trừ gia cảnh mới được áp dụng, trong trường hợp luật sửa đổi có hiệu lực thi hành ngay.
Trước đó, tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng mức giảm trừ gia cảnh cho cá nhân nộp thuế được áp dụng từ ngày 01/7/2020 tới nay không còn phù hợp với chỉ số lạm phát tăng và tình hình kinh tế gặp khó khăn.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng quan tâm tới việc nâng mức giảm trừ gia cảnh trong tính thuế thu nhập cá nhân, từ đó mới có thể tăng tiêu dùng, hỗ trợ cho kinh tế tăng trưởng trong thời gian tới. Việc sửa đổi luật thuế vào năm 2025 cũng được Bộ trưởng Hồ Đức Phớc thông tin tại phiên chất vấn này.
Theo VietnamNet, mới đây, Bộ Tài chính có Tờ trình Chính phủ đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế).
Tờ trình nêu rõ, thời gian qua có ý kiến cho rằng mức giảm trừ gia cảnh vẫn còn thấp, nhưng cũng có ý kiến cho rằng mức giảm trừ gia cảnh hiện nay không thấp khi so sánh với mặt bằng chung về mức sống, thu nhập của người dân, nhiều người lao động đang có thu nhập chưa đến mức phải nộp thuế.
Có ý kiến cho rằng, cần quy định mức giảm trừ gia cảnh theo mức lương tối thiểu vùng, mức giảm trừ gia cảnh ở các đô thị, thành phố lớn cần phải cao hơn ở khu vực nông thôn, miền núi do chi phí đắt đỏ hơn; cũng có ý kiến cho rằng phải có chính sách thuế điều tiết cao hơn đối với cá nhân ở các đô thị, thành phố lớn để hạn chế nhập cư, di dân vào các đô thị lớn...
Bộ Tài chính cho biết, mức giảm trừ gia cảnh hiện hành đã được áp dụng từ năm 2020 đến nay, cần phải rà soát, đánh giá lại để đề xuất phương án sửa đổi, bổ sung phù hợp với điều kiện mới.
Mức giảm trừ gia cảnh cụ thể cần được nghiên cứu, tính toán một cách kỹ lưỡng, đảm bảo cho phù hợp với sự biến động của giá cả cũng như sự gia tăng mức sống dân cư trong giai đoạn vừa qua cũng như dự báo cho thời gian tới.
"Mức giảm trừ "quá cao" sẽ làm mờ vai trò của chính sách thuế TNCN trong việc thực hiện các chức năng của sắc thuế này (đảm bảo công bằng xã hội và điều tiết thu nhập) và vô hình chung sẽ đưa chính sách thuế TNCN trở lại "chính sách thuế đối với người có thu nhập cao" như giai đoạn trước đây. Có thể cân nhắc nghiên cứu phương án giao Chính phủ quy định mức giảm trừ gia cảnh để đảm bảo linh hoạt, chủ động điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong từng thời kỳ", đề xuất của Bộ Tài chính nêu rõ.
Từ năm 2026, mức giảm trừ thu nhập cá nhân có thể thay đổi. Ảnh minh họa: TL
Năm 2024, mức giảm trừ gia cảnh được quy định thế nào?
Giảm trừ gia cảnh là số tiền được trừ vào thu nhập chịu thuế trước khi tính thuế đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công của đối tượng nộp thuế là cá nhân cư trú.
Theo Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14 thì mức giảm trừ gia cảnh năm 2024 được quy định:
- Mức giảm trừ đối với đối tượng nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm).
- Mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng.
Giảm trừ gia cảnh là gì?
Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân, giảm trừ gia cảnh là số tiền được trừ vào thu nhập chịu thuế trước khi tính thuế đối với thu nhập từ kinh doanh, tiền lương, tiền công của đối tượng nộp thuế là cá nhân cư trú.
Việc xác định mức giảm trừ gia cảnh đối với người phụ thuộc thực hiện theo nguyên tắc mỗi người phụ thuộc chỉ được tính giảm trừ một lần vào một đối tượng nộp thuế.
Xác định người phụ thuộc giảm trừ gia cảnh
Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân, người phụ thuộc là người mà đối tượng nộp thuế có trách nhiệm nuôi dưỡng, bao gồm:
- Con chưa thành niên; con bị tàn tật, không có khả năng lao động;
- Các cá nhân không có thu nhập hoặc có thu nhập không vượt quá mức quy định, bao gồm con thành niên đang học đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp hoặc học nghề; vợ hoặc chồng không có khả năng lao động; bố, mẹ đã hết tuổi lao động hoặc không có khả năng lao động; những người khác không nơi nương tựa mà người nộp thuế phải trực tiếp nuôi dưỡng.
Thông tư 111/2013/TT-BTC hướng dẫn xác định người phụ thuộc nhằm xét giảm trừ gia cảnh như sau:
Người phụ thuộc là con của người nộp thuế thu nhập cá nhân.
Người phụ thuộc là con của người nộp thuế gồm con đẻ, con nuôi hợp pháp, con ngoài giá thú, con riêng của vợ, con riêng của chồng, cụ thể:
- Con dưới 18 tuổi (tính đủ theo tháng).
- Con từ 18 tuổi trở lên bị khuyết tật, không có khả năng lao động.
- Con đang theo học tại Việt Nam hoặc nước ngoài tại bậc học đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp, dạy nghề, kể cả con từ 18 tuổi trở lên đang học bậc học phổ thông (tính cả trong thời gian chờ kết quả thi đại học từ tháng 6 đến tháng 9 năm lớp 12) không có thu nhập hoặc có thu nhập bình quân tháng trong năm từ tất cả các nguồn thu nhập không vượt quá 1.000.000 đồng.
Người phụ thuộc khác của người nộp thuế thu nhập cá nhân
- Vợ hoặc chồng của người nộp thuế đáp ứng điệu kiện tại Điểm đ, Khoản 1, Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC.
- Cha đẻ, mẹ đẻ; cha vợ, mẹ vợ (hoặc cha chồng, mẹ chồng); cha dượng, mẹ kế; cha nuôi, mẹ nuôi hợp pháp của người nộp thuế đáp ứng điều kiện tại Điểm đ, Khoản 1, Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC.
- Các cá nhân khác không nơi nương tựa mà người nộp thuế đang phải trực tiếp nuôi dưỡng và đáp ứng điều kiện tại Điểm đ, Khoản 1, Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC bao gồm:
+ Anh ruột, chị ruột, em ruột của người nộp thuế.
+ Ông nội, bà nội; ông ngoại, bà ngoại; cô ruột, dì ruột, cậu ruột, chú ruột, bác ruột của người nộp thuế.
+ Cháu ruột của người nộp thuế bao gồm: con của anh ruột, chị ruột, em ruột.
+ Người phải trực tiếp nuôi dưỡng khác theo quy định của pháp luật.
Điều kiện để được tính là người phụ thuộc giảm trừ gia cảnh
- Đối với người trong độ tuổi lao động:
+ Bị khuyết tật, không có khả năng lao động.
Trong đó, người khuyết tật, không có khả năng lao động là những người thuộc đối tượng điều chỉnh của pháp luật về người khuyết tật, người mắc bệnh không có khả năng lao động (như bệnh AIDS, ung thư, suy thận mãn,...).
+ Không có thu nhập hoặc có thu nhập bình quân tháng trong năm từ tất cả các nguồn thu nhập không vượt quá 1.000.000 đồng.
- Đối với người ngoài độ tuổi lao động:
+ Không có thu nhập hoặc có thu nhập bình quân tháng trong năm từ tất cả các nguồn thu nhập không vượt quá 1.000.000 đồng.
L.Vũ (th)