Theo thông báo của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển hôm 8/10, ba nhà khoa học sẽ cùng chia sẻ 11 triệu crown Thụy Điển (tương đương 1,2 triệu USD).
“Thông qua việc phát triển các khung kim loại–hữu cơ, các chủ nhân giải thưởng đã mang đến cho giới hóa học những cơ hội mới để giải quyết một số thách thức mà nhân loại đang đối mặt”, hội đồng trao giải cho biết.
Ba nhà khoa học Susumu Kitagawa, Richard Robson và Omar Yaghi đã được trao Giải Nobel Hóa học 2025 vì công trình “phát triển các khung kim loại–hữu cơ”.
Giải Nobel Hóa học là giải thứ ba được công bố trong mùa Nobel năm nay, theo truyền thống sau các giải về Y học và Vật lý được công bố đầu tuần.
Giải thưởng Nobel được thành lập theo di chúc của nhà phát minh và doanh nhân người Thụy Điển Alfred Nobel, và đã được trao thường niên từ năm 1901, chỉ ngắt quãng vài lần trong thời kỳ chiến tranh thế giới. Các giải Nobel tôn vinh những thành tựu xuất sắc trong khoa học, văn học và hòa bình.
Bản thân Alfred Nobel cũng là một nhà hóa học, và những sáng chế trong lĩnh vực này – đặc biệt là việc phát minh thuốc nổ dynamite vào thế kỷ 19 – đã giúp ông gây dựng nên khối tài sản khổng lồ, trở thành nền tảng tài chính cho quỹ giải thưởng danh giá mang tên ông. Giải Nobel Kinh tế được bổ sung sau này, do Ngân hàng Trung ương Thụy Điển tài trợ.
Mặc dù đôi khi bị lu mờ bởi các giải Nobel nổi tiếng hơn như Vật lý, Văn học hay Hòa bình, Nobel Hóa học vẫn ghi nhận nhiều khám phá mang tính bước ngoặt trong lịch sử khoa học – từ phản ứng phân hạch hạt nhân, các kỹ thuật giải trình tự ADN, cho đến nghiên cứu nấm men.
Giải Nobel Hóa học năm ngoái được trao cho hai nhà khoa học Mỹ David Baker và John Jumper, cùng nhà khoa học Anh Demis Hassabis, vì những đột phá trong việc giải mã cấu trúc protein và tạo ra các protein nhân tạo, mở đường cho nhiều tiến bộ trong lĩnh vực phát triển thuốc và y sinh học.
Phương Anh (Nguồn: USA Today )