Các nhà khoa học Nga phát hiện một hòn đảo mới ở biển Caspi

một ngày trướcBài gốc

Mặc dù các nhà nghiên cứu chưa thể đặt chân lên đảo do điều kiện thời tiết và địa hình, đây được xem là một phát hiện có ý nghĩa khoa học quan trọng, phản ánh những biến đổi môi trường tự nhiên đang diễn ra tại khu vực này.

Một hòn đảo mới xuất hiện ở biển Caspi, nhưng vẫn chưa có tên - Ảnh: IO RAS

Vị trí và đặc điểm ban đầu

Theo thông tin từ hãng thông tấn nhà nước Nga TASS, hòn đảo mới này nằm cách đảo Maly Zhemchuzhny khoảng 30km về phía tây nam. Được phát hiện đầu tiên qua ảnh vệ tinh vào tháng 11 năm 2024, khối đất nổi này ban đầu chỉ được ghi nhận là một đống cát và trầm tích nhô lên khỏi mặt nước. Tuy nhiên, chỉ trong vài tháng, nó đã dần lộ rõ hình dạng, khiến các nhà nghiên cứu nghi ngờ rằng một hòn đảo thực sự đang hình thành.

Trong chuyến thám hiểm gần đây do Viện hải dương học P. P. Shirshov (IO RAS) thuộc Viện Hàn lâm khoa học Nga tổ chức, các nhà khoa học đã tiếp cận và xác nhận hòn đảo tồn tại rõ ràng. Tuy nhiên, nhóm chưa thể đổ bộ do thời tiết không thuận lợi và mực nước quá nông. Thay vào đó, họ sử dụng thiết bị bay không người lái để ghi lại hình ảnh và quan sát các đặc điểm bề mặt của hòn đảo.

Theo Stepan Podolyako, nhà nghiên cứu cấp cao tại IO RAS, hòn đảo có bề mặt ẩm ướt, gần như bằng phẳng và chủ yếu được bao phủ bởi cát. Hiện tại, phần lớn diện tích của đảo chỉ cao hơn mực nước biển vài inch, nhưng độ cao này có thể thay đổi theo mùa.

Sự hình thành liên quan đến mực nước biển Caspi

Podolyako cho biết, sự xuất hiện của hòn đảo là kết quả của quá trình hạ thấp mực nước tại biển Caspi, hiện tượng đã được ghi nhận trong nhiều giai đoạn trước đó, bao gồm các thập niên 1930, 1970 và bắt đầu trở lại từ năm 2010. Biển Caspi không kết nối trực tiếp với đại dương, nên sự thay đổi mực nước của nó phần lớn phụ thuộc vào các yếu tố nội sinh, trong đó có tốc độ bốc hơi và lượng nước chảy vào từ các sông lớn như sông Volga.

Với diện tích bề mặt lên đến 371.000km², biển Caspi là hồ nước kín lớn nhất thế giới. Đây cũng là một trong những khu vực nhạy cảm với biến đổi khí hậu toàn cầu, do sự dao động mực nước có thể ảnh hưởng đến sinh thái, địa lý và thậm chí là các hoạt động khai thác tài nguyên trong khu vực.

“Các đảo mới ở biển Caspi thường hình thành khi các khối đất ngầm trồi lên mặt nước trong thời kỳ mực nước giảm”, Podolyako giải thích. Hiện tượng này là một phần của quá trình tuần hoàn tự nhiên, nhưng cũng có thể bị tác động bởi những thay đổi sâu hơn, bao gồm hoạt động kiến tạo địa chất dưới đáy biển.

Tiềm năng nghiên cứu và kế hoạch tiếp theo

Việc xác định chính thức rằng một hòn đảo mới đã hình thành có ý nghĩa quan trọng trong nghiên cứu địa chất và hải dương học. Tuy nhiên, các nhà khoa học nhấn mạnh rằng cần nhiều chuyến khảo sát bổ sung để đo đạc chính xác kích thước, cấu trúc và mức độ ổn định của đảo.

“Chúng tôi dự kiến sẽ quay lại vào nửa cuối năm 2025 để tiến hành nghiên cứu chi tiết hơn”, ông Podolyako cho biết. Chuyến đi này có thể bao gồm đo đạc địa hình, kiểm tra tính chất trầm tích, và đánh giá khả năng phát triển sinh thái học trên đảo.

Cũng theo ông, quyết định về tên chính thức của hòn đảo sẽ được đưa ra sau khi có thêm thông tin khoa học. Nếu hòn đảo không có đặc điểm tự nhiên hoặc địa lý nổi bật để đặt tên, nó có thể được đặt theo tên một nhân vật khoa học hoặc văn hóa có đóng góp đáng kể trong khu vực.

Một yếu tố đang được đặc biệt chú ý là ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến hệ sinh thái biển Caspi nói chung và quá trình hình thành đảo nói riêng. Theo Podolyako, tốc độ bốc hơi ngày càng cao do nhiệt độ tăng có thể khiến mực nước giảm nhanh hơn, làm lộ ra nhiều khu vực đáy biển vốn trước đó bị ngập nước. Điều này không chỉ tạo điều kiện hình thành các đảo mới mà còn có thể thay đổi địa hình ven biển và làm ảnh hưởng đến sinh cảnh thủy sinh.

Ngoài ra, các yếu tố kiến tạo như chuyển động địa tầng dưới đáy biển, cũng có thể đóng vai trò nhất định trong việc nâng bề mặt địa chất lên gần mực nước, tạo tiền đề cho các hòn đảo trồi lên.

Sự xuất hiện của một hòn đảo mới tại biển Caspi đánh dấu thêm một chương quan trọng trong việc nghiên cứu các quá trình địa chất và môi trường tại khu vực này. Dù hiện nay còn nhiều câu hỏi chưa có lời giải, từ nguyên nhân địa chất cụ thể đến khả năng tồn tại lâu dài của hòn đảo, phát hiện này mở ra nhiều hướng nghiên cứu đa ngành về hải dương học, khí hậu học và sinh thái vùng nước nội địa.

Hoàng Vũ

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/cac-nha-khoa-hoc-nga-phat-hien-mot-hon-dao-moi-o-bien-caspi-233688.html