Các nước di tản công dân khẩn cấp khỏi Israel và Iran trước căng thẳng gia tăng

4 giờ trướcBài gốc

Cuộc giao tranh đã bước sang tuần thứ 2 kể từ khi Israel tấn công vào các cơ sở hạt nhân của Iran, kéo theo các cuộc trả đĩa kéo dài và khả năng lôi kéo Mỹ tham gia trực tiếp. Trong một tuần qua, cả hai nước thay phiên không kích, bắn tên lửa vào quốc gia đối phương gây thiệt hại cho cả nhân mạng và tài sản, trong khi lãnh đạo hai nước vẫn lên tiếng đe dọa tiếp tục các hoạt động quân sự đến khi đạt được mục đích.

Trong khi cả thế giới đang hướng về Washington, đợi kết quyết định cuối cùng từ chính phủ Mỹ nhằm giải quyết xung đột, thì nhiều nước đã cảnh báo công dân mau chóng rời khỏi khu vực. Tình hình khá khó khăn và căng thẳng vì hai nước đang giao tranh nên các hoạt động hàng không trong khu vực đều bị gián đoán. Hoạt động di tản công dân khỏi hai nước này hiện nay phải tận dụng đường bộ, đường biển, và đưa máy bay đến một nước thứ 3 nhằm đón công dân di tản khỏi hai nước này.

Hàng xe xếp hàng dài và người dân Iran tại cửa khẩu biên giới Gurbulak Bazargan Thổ Nhĩ Kỳ . Ảnh: AP/Kadir Cesur

Iran có chung biên giới đất liền với bảy nước gồm: Azerbaijan, Armenia, Afghanistan, Iraq, Pakistan, Thổ Nhĩ Kỳ và Turkmenistan.

Trong khi phía Israel có chung biên giới đất liền với: Ai Cập và Jordan, cũng hỗ trợ các thông tin cho người nước ngoài di tản nếu cần.

Hãng AP ghi nhận, nhiều nước châu Âu đã cho di tản nhân viên ngoại giao và công dân cũng như khuyến cao người dân tránh xa khu vực từ những ngày đầu khi giao tranh xảy ra. Những chuyến bay di tản công dân châu Âu đầu tiên từ Israel đã hạ cánh tại Cộng hòa Czech và Slovakia từ ngày 17.6.

Tiếp theo sau, Bộ Ngoại giao Ý cho biết họ đã sơ tán hàng chục công dân của mình khỏi Iran trong các đoàn xe hướng đến Azerbaijan và Thổ Nhĩ Kỳ. Ba Lan cũng cho di tản 200 công dân từ Israel và từ Jordan trong khi di chuyển nhân viên ngoại giao từ Iran sang Baku, Azerbaijan.

Pháp công bố triển khai di tản công dân từ Israel và Iran. Từ Iran, Pháp tổ chức đoàn xe đưa công dân đến biên giới Thổ Nhĩ Kỳ hoặc Armenia để đến các sân bay. Từ Israel, xe buýt đưa công dân đến biên giới Jordan từ sáng 20.6, với chuyến bay thuê bao từ Amman hỗ trợ những người dễ bị tổn thương.

Mỹ cảnh báo công dân tránh tới khu vực giao tranh và yêu cầu công dân rời khỏi khu vực ngay lập tức. Nước này đã cho di tản khoảng 1.500 sinh viên từ Israel đến Cyprus bằng tàu du lịch.

Đại sứ quán Nga tại Tehran cũng làm việc "suốt ngày đêm" để đảm bảo công dân có thể rời khỏi Iran qua một trạm kiểm soát ở biên giới với Azerbaijan.

Người dân Ba Lan và Áo tập trung tại một khách sạn ở Tel Aviv, Israel, để sơ tán giữa lúc Iran tấn công dữ dội vào Israel hôm 17.6.2025. Ảnh: AP/Baz Ratner

Trong khi đó, công dân tại nhiều nước châu Á, phần lớn là đang làm viêc học tập hoặc đi du lịch cũng đang tìm cách để rời khỏi khu vực này theo khuyến cáo của các lãnh đạo và chính phủ nước họ.

Hãng tin Nikkei Asia hôm 20.6 thống kê hàng loạt nước châu Á đã và đang lên kế hoạch di tản công dân ra khỏi Israel và Iran, khi tình hình căng thẳng giữa hai nước đã sang đến ngày thứ 7. Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Takeshi Iwaya cho biết 87 công dân Nhật Bản và các thành viên gia đình đã được sơ tán bằng đường bộ từ Iran và Israel đến các nước láng giềng Azerbaijan và Jordan. Một đợt sơ tán thứ hai cũng đang được thực hiện hỗ trợ khoảng 220 công dân Nhật Bản ở Iran và 1.000 người ở Israel.

Chính phủ Nhật có kế hoạch điều động hai máy bay vận tải của Lực lượng Phòng vệ Trên không đến Djibouti ở Đông Phi, nhằm hỗ trợ công nhân di tản.

Hôm 19.6, Trung Quốc cho hay đã đưa 1.600 công dân Trung Quốc đã rời khỏi Iran và sơ tán 270 người khác khỏi Israel. Đại sứ quán Trung Quốc tại Iran kêu gọi những công dân còn lại rời đi qua các cửa khẩu đường bộ vào Thổ Nhĩ Kỳ, Iraq hoặc Armenia, tránh các cảng đông đúc ở biên giới với Azerbaijan và Turkmenistan.

Trong khi chưa có thống kê số công dân Trung Quốc hiện còn kẹt lại, nhưng các ước tính trước đây cho thấy vẫn còn hàng nghìn người chưa rời đi, đặc biệt là công nhân trong ngành năng lượng của Iran, nơi Trung Quốc triển khai nhiều dự án đầu tư dài hạn.

Có quan hệ ổn định với cả Israel và Iran, Nhật Bản thường dựa vào ngoại giao kín đáo và quan hệ đối tác hậu cần để sơ tán trong trường hợp khủng hoảng, kể cả trong các cuộc xung đột ở Trung Đông trước đây.

Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cũng đã tổ chức một cuộc di tản từ Israel đến Jordan cho 25 công dân và một thành viên gia đình đi cùng mang quốc tịch Israel. Cùng ngày, Seoul cũng làm việc để đưa 18 công dân và hai thành viên gia đình người Iran từ Iran đến Turkmenistan. Bộ này cho biết hoạt động di tản được ra lệnh vì không phận phía trên Iran đã bị đóng, điều này gây ra nguy cơ công dân có thể bị mắc kẹt ở nước này.

Chính phủ Ấn Độ cũng thông báo giúp công dân Ấn Độ tại Israel rời đi nếu họ muốn. Ước tính khoảng 20.000 người Ấn đang ở đây phần lớn làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp và y tế. Tuyên bố này được đưa ra sau khi Ấn Độ sơ tán 110 sinh viên nước này khỏi miền bắc Iran, giúp họ an toàn vượt biên vào Armenia.

Indonesia đã ra lệnh sơ tán 386 công dân khỏi Iran, với lý do Israel gia tăng các cuộc không kích vào khu vực dân sự. 42 người hành hương Indonesia bị mắc kẹt tại Jerusalem cũng đã trở về nhà, và chính quyền đang nỗ lực sắp xếp nơi trú ẩn cho 194 người Indonesia khác được xác định ở Israel - hầu hết là thực tập sinh nông nghiệp.

Malaysia, không có quan hệ ngoại giao với Israel, cũng kêu gọi tất cả công dân ở Iran rời đi ngay lập tức, các quan chức hy vọng việc rời đi sẽ kết thúc vào ngày 20.6.

Philippines có hơn 30.000 công dân ở Israel và hơn 1.000 công dân ở Iran. Nhưng Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. chỉ khuyến cáo người Philippines nên tự quyết định xem có nên rời đi hay không. Cho đến nay, 58 công nhân đã được hỗ trợ và 178 yêu cầu hồi hương đã được ghi nhận. Các cơ quan tuyển dụng đã được yêu cầu tạm dừng triển khai đến khu vực này.

Singapore khuyên công dân nước này nên rời đi "sớm nhất có thể" trong khi Đài Loan cho hay đã hỗ trợ 36 công dân rời khỏi Israel, trong đó có 6 người ở lại Iran đang được theo dõi chặt chẽ.

Pakistan cũng tổ chức các chuyến xe buýt hồi hương tự nguyện từ Iran cho công dân đến các cửa khẩu biên giới đất liền.

Việt Nam cũng cập nhật rằng 18 công dân từ Iran đã được chuyển đến Azerbaijan trong khi đại sứ quán Việt Nam tại Israel đang chuẩn bị kế hoạch sơ tán.

Hoạt động di tản ồ ạt diễn ra song song với hoạt động đi lánh nạn của người dân từ Iran sang các nước láng giềng qua biên giới đường bộ cũng gây quá tải, đặc biệt như tại cửa khẩu Bazargan giáp Thổ Nhĩ Kỳ. Hàng dài phương tiện giao thông ùn ứ tại cửa khẩu đã được báo cáo thời gian qua, đặc biệt sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump lên tiếng kêu gọi “di tản” khỏi thủ đô Tehran của Iran ngay lập tức.

Hãng Reuters ngày 20.6 cũng đưa tin Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ đưa ra quyết định sau cùng về việc có tham gia quân sự trực tiếp vào khu vực này hay không trong 2 tuần tới. Điều này được nhận định là sẽ tạo thêm thời gian cũng như áp lực để Iran đến bàn đàm phán thay vì tiếp tục hành động quân sự đáp trả Israel. Tuy nhiên, với phong cách ra quyết định khó đoán và còn dựa vào tình hình thực tế tại khu vực, nhiều nhà quan sát vẫn hồi hợp chờ đợi các quyết định từ phía Mỹ từng giờ.

Lan Chi tổng hợp

Nguồn Người Đô Thị : https://nguoidothi.net.vn/cac-nuoc-di-tan-cong-dan-khan-cap-khoi-israel-va-iran-truoc-cang-thang-gia-tang-48732.html