Các nước quản lý thị trường vàng theo hướng minh bạch

11 giờ trướcBài gốc

Australia kết hợp công nghệ và pháp lý để nâng chuẩn ngành công nghiệp vàng

Australia là quốc gia sản xuất vàng lớn thứ hai thế giới, với sản lượng đạt khoảng 315 tấn trong năm 2023, theo Bộ Công nghiệp, Khoa học và Năng lượng Australia. Không chỉ xuất khẩu vàng như một tài nguyên thô, nước này đã xây dựng chuỗi giá trị gắn với tiêu chuẩn quốc tế và uy tín thương hiệu quốc gia.

Một trọng tâm trong chính sách phát triển thị trường vàng của Australia là bảo đảm minh bạch chuỗi cung ứng. Nhà máy tinh luyện Perth Mint, thuộc sở hữu của Chính phủ bang Western Australia, được xem là đơn vị tiên phong trong việc áp dụng công nghệ blockchain. Công nghệ này cho phép truy xuất nguồn gốc từng thỏi vàng từ mỏ khai thác đến khâu lưu trữ, giúp sản phẩm của Australia được công nhận rộng rãi trên các sàn giao dịch quốc tế.

Vàng của Perth Mint đáp ứng tiêu chuẩn London Good Delivery (tiêu chuẩn quốc tế về độ tinh khiết, trọng lượng và nguồn gốc để được lưu hành tại các trung tâm giao dịch vàng lớn như London và New York).

Bên cạnh công nghệ, Australia còn xây dựng khung pháp lý nhằm kiểm soát chặt chẽ tác động môi trường và xã hội từ hoạt động khai thác vàng. Đạo luật Bảo vệ Môi trường và Đa dạng sinh học năm 1999 quy định mọi dự án khai khoáng phải thực hiện đánh giá tác động chi tiết, công bố công khai và chịu giám sát độc lập.

Vàng được ưa chuộng tại Dubai. Ảnh: MyBayut

Các doanh nghiệp lớn như Newcrest Mining hay Northern Star Resources đều áp dụng báo cáo ESG, hệ thống tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả hoạt động theo ba tiêu chí: môi trường, xã hội và quản trị. Các báo cáo này được kiểm toán định kỳ bởi tổ chức độc lập để đảm bảo tính minh bạch. Ông Richard Hayes, Giám đốc điều hành nhà máy tinh luyện Perth Mint, tự hào: “Chúng tôi không cạnh tranh bằng sản lượng, mà bằng khả năng kiểm chứng. Với vàng, minh bạch về nguồn gốc là điều kiện bắt buộc để được chấp nhận trong các danh mục đầu tư dài hạn”.

Nhờ hệ thống quản lý đồng bộ, vàng Australia hiện là lựa chọn ưu tiên của nhiều ngân hàng trung ương và các quỹ đầu tư ETF. Một số nghiên cứu cho thấy vàng có truy xuất nguồn gốc rõ ràng và đáp ứng tiêu chuẩn ESG thường được giao dịch với mức giá cao hơn khoảng 2% so với các nguồn không minh bạch, phản ánh xu hướng thị trường ưu tiên sự minh bạch nguồn cung.

UAE tăng giám sát để giữ vị thế trung tâm vàng toàn cầu

Dubai từ lâu đã được biết đến như “thủ đô vàng” của khu vực Trung Đông, nơi tập trung hàng trăm công ty chế tác và giao dịch kim loại quý. Tuy nhiên, trong suốt một thập kỷ, UAE vướng phải nhiều chỉ trích từ các tổ chức quốc tế vì chưa kiểm soát chặt nguồn gốc vàng, đặc biệt là vàng nhập từ các vùng xung đột tại châu Phi. Một số báo cáo từ tổ chức Global Witness và Tổ chức Ân xá Quốc tế từng cảnh báo về việc vàng không rõ nguồn gốc được tái xuất từ Dubai ra thị trường toàn cầu qua các công ty trung gian.

Nhận thức rõ rủi ro này, UAE đã tiến hành một cuộc cải tổ sâu rộng. Năm 2021, quốc gia này ban hành “Tiêu chuẩn Chuỗi cung ứng Vàng có Trách nhiệm”, yêu cầu tất cả doanh nghiệp chế tác và giao dịch phải tuân thủ quy trình kiểm tra nguồn gốc, không được liên quan đến hoạt động khai thác trái phép hoặc tài trợ khủng bố. Các doanh nghiệp vi phạm sẽ bị loại khỏi hệ thống cấp phép, không được tham gia các sàn giao dịch có chứng nhận.

Điều đáng chú ý là UAE không điều tiết bằng cách áp giá trần hay thuế nhập khẩu, mà bằng việc thiết lập một hệ thống “giấy phép đạo đức”, chỉ những ai đáp ứng đủ chuẩn về minh bạch và truy xuất mới được phép hoạt động. Cùng với đó, nước này thành lập Emirates Gold Bullion Committee - Ủy ban quốc gia chuyên trách việc giám sát và cấp chứng nhận cho hoạt động giao dịch vàng. Ủy ban phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chống rửa tiền và Bộ Kinh tế UAE, tạo nên một mạng lưới kiểm tra chéo.

Ông Thani bin Ahmed Al Zeyoudi, Bộ trưởng Ngoại thương UAE, nhấn mạnh: “Một trung tâm vàng đẳng cấp không thể tồn tại với những thỏi vàng không rõ ràng. Chúng tôi đặt nền móng mới cho ngành vàng bằng sự minh bạch, để lấy lại niềm tin quốc tế”.

Những cải cách này đã đem lại hiệu quả đáng kể. Năm 2023, FATF (The Financial Action Task Force - Nhóm Hành động Tài chính Quốc tế)) xác nhận UAE đã đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật về minh bạch giao dịch vàng, tránh được nguy cơ bị đưa vào danh sách giám sát. Đồng thời, nhiều thương hiệu vàng quốc tế như Metalor, Heraeus hay PAMP bắt đầu thiết lập đối tác thương mại tại Dubai nhằm tận dụng vị thế địa lý và hạ tầng logistics sau khi các quy định mới được áp dụng.

Canada ứng dụng công nghệ số trong truy xuất vàng

Khác với Australia hay UAE, Canada không nổi bật về khối lượng vàng, nhưng lại là một trong những quốc gia đi đầu trong việc gắn kết ngành khai khoáng với chiến lược đầu tư có trách nhiệm. Theo Cơ quan Năng lượng và Tài nguyên Thiên nhiên Canada, sản lượng vàng hằng năm của nước này đạt khoảng 200 tấn, với các mỏ lớn tập trung ở Ontario, Quebec và British Columbia.

Một trong những nền tảng giúp thị trường vàng Canada thu hút giới đầu tư toàn cầu là hệ thống báo cáo ESG bắt buộc đối với các công ty khai khoáng niêm yết trên sàn Toronto. Các doanh nghiệp như Barrick Gold, Agnico Eagle hay Yamana Gold phải công khai số liệu phát thải CO2, chi tiêu cho cộng đồng bản địa, tỷ lệ tai nạn lao động và hiệu quả quản trị công ty. Báo cáo này được kiểm toán định kỳ và là tiêu chí đánh giá xếp hạng tín nhiệm môi trường - xã hội đối với doanh nghiệp.

Việc công bố ESG không chỉ mang tính tuân thủ, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng gọi vốn. Nhiều quỹ đầu tư hưu trí lớn như CPPIB (Canada Pension Plan Investment Board) hoặc các quỹ của châu Âu, Nhật Bản đều đặt tiêu chí ESG lên hàng đầu khi lựa chọn danh mục đầu tư. Nhờ đó, cổ phiếu của các công ty vàng Canada thường có mức định giá ổn định hơn trong các đợt biến động thị trường.

Song song với ESG, Canada còn tiên phong trong việc áp dụng công nghệ chuỗi khối (blockchain) vào truy xuất vàng. Dự án GoldChain, do công ty Tradewind Markets phát triển, cho phép theo dõi từng thỏi vàng từ mỏ khai thác, nhà máy chế tác, kho lưu trữ đến sàn giao dịch. Công nghệ này đang được thử nghiệm với sự phối hợp của Ngân hàng Trung ương Canada và một số quỹ ETF vàng nội địa.

Bà Anne-Marie Hubert, chuyên gia kiểm toán ESG tại Ernst & Young Canada, đánh giá: “Chúng ta đang bước vào kỷ nguyên mà vàng không chỉ được định giá bằng trọng lượng, mà còn bằng độ tin cậy của cả chuỗi cung ứng. Canada muốn đứng đầu không phải vì có nhiều vàng nhất, mà vì có vàng sạch nhất”.

Những nỗ lực này đã mang lại kết quả rõ rệt. Theo báo cáo năm 2023 của CIBC Capital Markets, các công ty khai khoáng đạt điểm ESG cao tại Canada thu hút dòng vốn đầu tư tăng hơn 22% so với mức trung bình ngành, bất chấp giá vàng có nhiều biến động trong cùng kỳ.

Hoàng Nam

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/cac-nuoc-quan-ly-thi-truong-vang-theo-huong-minh-bach.733008.html