Đưa "hạnh kiểm" lên hàng đầu trong xét tuyển đại học
Tại Hàn Quốc, việc nhà tuyển sinh đại học bắt đầu xét đến tiền sử bạo lực học đường của thí sinh đánh dấu một bước ngoặt. Trong kỳ tuyển sinh năm 2025, sáu trong số mười trường đại học quốc gia hàng đầu đã từ chối tổng cộng 45 thí sinh vì có hồ sơ vi phạm liên quan tới bạo lực học đường.
Từ năm 2026, quy định này sẽ được mở rộng thành bắt buộc trên toàn quốc. Thông cáo của một trường đại học khẳng định: "Bạo lực học đường không chỉ là hành vi cá nhân mà là sự xâm phạm lòng tin xã hội. Đại học có trách nhiệm bảo vệ các giá trị cộng đồng".
Ngoài ra, kể từ đầu năm 2025, Bộ Giáo dục Hàn Quốc yêu cầu tất cả trường học lưu giữ hồ sơ bạo lực ít nhất hai năm sau khi học sinh tốt nghiệp, coi việc lưu giữ và sử dụng hồ sơ này trong tuyển sinh là bước đi để nâng cao trách nhiệm. Đây là lời giải cho con số hơn 62.000 vụ việc bạo lực học đường được thống kê năm 2022, tăng gần 69% so với năm 2019. Cơ chế mới cũng cho phép phân lớp hoặc đình chỉ học sinh trong vòng bảy ngày ngay khi có yêu cầu của nạn nhân, thay vì ba ngày như trước.
Kế hoạch quốc gia và tiêu chuẩn bắt buộc trong xử lý bạo lực học đường
Tại Australia, nơi một báo cáo của ACSER ghi nhận gần 20% học sinh 15 tuổi từng bị bạn cùng lớp chế giễu hoặc cô lập, chính phủ đã công bố một kế hoạch quốc gia nhằm đẩy mạnh phản ứng trước bạo lực học đường. Theo đó, các trường học bắt buộc phải bắt đầu xử lý vụ việc trong vòng 48 giờ kể từ khi nhận báo cáo; ngân sách liên bang hỗ trợ chương trình bao gồm 6,5 triệu USD cho chiến dịch nâng cao nhận thức và phát triển nguồn lực cho giáo viên, học sinh và phụ huynh.
Ảnh minh họa.
Từ giữa năm nay, Australia đã thông qua tiêu chuẩn quốc gia về chống bắt nạt: toàn bộ tiểu bang và vùng lãnh thổ đồng ý thực hiện khung gồm phản ứng nhanh, đào tạo giáo viên theo hướng "trauma-informed", báo cáo và tài liệu trung tâm hỗ trợ trên toàn quốc. Mặc dù vậy, các chuyên gia vẫn cảnh báo rằng việc triển khai thực tế còn nhiều thách thức.
Mô hình KiVa - tiếp cận toàn diện và giáo dục cảm thông
Phần Lan được biết đến như một trong những quốc gia có cách tiếp cận hiệu quả với vấn đề bạo lực học đường thông qua chương trình KiVa – viết tắt của "kiusaamista vastaan" (chống lại bắt nạt).
Chương trình không chỉ nhắm vào kẻ bắt nạt và nạn nhân, mà tập trung vào toàn bộ lớp học, gồm cả những người chứng kiến, nhằm xây dựng văn hóa lớp học không chấp nhận bạo lực. Học sinh được trang bị kỹ năng nhận biết, can thiệp và hỗ trợ lẫn nhau; giáo viên được đào tạo để phát hiện sớm và xử lý. Nghiên cứu cho thấy chương trình này đã giúp giảm đáng kể tỷ lệ bị bắt nạt và nâng cao cảm giác an toàn trong trường học.
Từ bi kịch học đường đến chính sách nhân văn và kỹ thuật số
Tại Pháp, sau nhiều vụ học sinh tự tử vì bị bắt nạt, chính phủ đã có những phản ứng rõ rệt hơn. Bộ Giáo dục đã đưa vào chương trình học tiết "giáo dục cảm thông", tăng cường chuyên gia tâm lý ở trường và mở rộng đường dây nóng hỗ trợ học sinh.
Đồng thời, từ năm học trước, gần 200 trường trung học cơ sở tham gia thử nghiệm mô hình "nghỉ sử dụng thiết bị di động" trong trường học với mục tiêu giảm bạo lực mạng và bắt nạt thông qua điện thoại. Mặc dù chính sách này vấp phải một số phản ứng từ phía giáo viên và học sinh, nó cho thấy xu hướng mới: kiểm soát môi trường số để chống bắt nạt.
Đông Nam Á tăng tốc hành động chống bạo lực học đường
Trong khu vực, nhiều quốc gia cũng có bước tiến mới. Ví dụ, vào năm 2025, Indonesia chính thức cấm các hoạt động hazing (khai giảng nhận "tân sinh viên"), bạo lực và các hoạt động không mang tính giáo dục trong tuần lễ khai giảng tại trường với mục tiêu đảm bảo môi trường chuyển tiếp an toàn cho học sinh.
Tại Philippines, từ tháng 4/2025, Bộ Giáo dục tuyên bố bắt nạt học đường là "ưu tiên quốc gia", thành lập Ủy ban điều phối lớn nhất từ trước tới nay và bổ sung khung pháp lý chống bắt nạt với quy định rõ vai trò giáo viên, phụ huynh, học sinh và cán bộ. Trung Quốc năm ngoái cũng khởi động chiến dịch toàn quốc chống bạo lực học đường và bài tập quá tải, yêu cầu các trường học thiết lập "tổ phản ứng nhanh" và hệ thống giám sát tâm lý cho học sinh.
Tại Việt Nam, trong năm nay, Bộ GD&ĐT đã ban hành Thông tư số 19/2025/TT-BGDĐT về khen thưởng và kỷ luật học sinh, quy định rõ hơn trách nhiệm của hiệu trưởng, giáo viên, phụ huynh và học sinh trong phòng ngừa, phát hiện và xử lý bạo lực học đường. Song song, Chương trình "Vùng an toàn trường học" cũng đã ra mắt với sự phối hợp của nhiều bộ, ngành và tổ chức quốc tế, hướng tới xây dựng môi trường học đường an toàn cả về thể chất lẫn tinh thần.
Tại Hà Nội, Sở GD&ĐT yêu cầu tất cả các trường công khai đường dây nóng và tuyên truyền Tổng đài Quốc gia Bảo vệ Trẻ em 111. Nhiều địa phương khác cũng đang triển khai đồng bộ các mô hình giáo dục kỹ năng sống, quản lý cảm xúc, phát hiện sớm hành vi bạo lực học đường.
Đáng chú ý, một số địa phương như Quảng Trị, Hà Tĩnh, Hải Phòng, Hà Nội… là những địa phương tiêu biểu trong năm 2025 đã tích cực đưa nội dung "phòng chống bạo lực học đường và giáo dục kỹ năng sống" vào kế hoạch năm học, đồng thời tổ chức tập huấn giáo viên, thiết lập đường dây nóng và xây dựng trường học hạnh phúc, an toàn.
Đỗ Vi (t/h)