Ảnh: nextbigideaclub.
Tim là một cây bút thuộc chuyên mục kinh doanh của tờ Wall Street Journal, chuyên đưa tin về Thung lũng Silicon và viết về các nhà lãnh đạo doanh nghiệp có ảnh hưởng nhất thế giới.
Trong cuốn iWar: Fortnite, Elon Musk, Spotify, WeChat and Laying Siege to Apple’s Empire, Tim đã tiết lộ chi tiết cuộc canh tranh giữa các ông lớn trong mảng ứng dụng số béo bở.
Người viết nên luật chơi
Gần 20 năm trước, Apple đã mở rộng hệ sinh thái của của iPhone bằng việc ra mắt App Store, nơi các nhà phát triển phần mềm bán sản phẩm của họ cho người dùng điện thoại của nhà Táo.
Về cơ bản, việc đưa sản phẩm lên App Store là miễn phí cho các nhà phát triển. Tuy nhiên, nếu họ muốn tính phí khi người dùng tải các phần mềm này về, Apple sẽ lấy tới 30% số tiền thu được. Con số này được Apple lý giải là tiền bản quyền đối với hàng hóa số được sử dụng trên thiết bị của họ.
Những ngày đầu App Store mới ra mắt, khi quy tắc hoạt động còn khá đơn giản, như không tạo ra ứng dụng lừa đảo, khiêu dâm,… đã có một số lượng lớn nhà phát triển đổ xô tới và bán mọi thứ họ có thể nghĩ ra.
Tuy nhiên, theo thời gian, Apple nhận ra việc kiểm soát số lượng ứng dụng ngày càng tăng này đòi hỏi rất nhiều nỗ lực. Người đồng sáng lập Apple, Steve Jobs, cũng muốn đảm bảo rằng người dùng Apple được an toàn.
Khi mảng lợi nhuận từ ứng dụng số ngày một hấp dẫn, các doanh nghiệp công nghệ lớn bắt đầu để mắt tới. Facebook xây dựng lại hệ thống trên web để thích nghi với các nền tảng di động. Spotify, dịch vụ phát nhạc trực tuyến, thích ứng và trở nên phổ biến trên di động. Epic Games, nhà sản xuất trò chơi điện tử, cũng bắt đầu tinh chỉnh các sản phẩm để phù hợp với các mẫu iPhone thế hệ đầu tương đối nhỏ.
Cuốn sách ra mắt ngày 16/9. Ảnh: Amazon.
Khi CEO của những công ty đó nhìn thấy ngày càng nhiều cơ hội với những mẫu iPhone mới lớn hơn, họ bắt đầu lo ngại về quyền kiểm soát mà Apple nắm giữ. Họ cảm thấy Apple đang đánh thuế họ và kiểm soát quyền truy cập với người dùng, nhưng họ không có nhiều lựa chọn.
Thế giới điện toán di động nhanh chóng thu hẹp lại về cơ bản chỉ còn iPhone và điện thoại thông minh chạy hệ điều hành Android của Google. Apple kiểm soát phần cứng và phần mềm của riêng mình, trong khi Google kiểm soát một số phần mềm của riêng họ và phụ thuộc vào các nhà sản xuất điện thoại, chẳng hạn như Samsung, để vận hành hệ điều hành.
Chiến lược thách thức đế chế Apple
Thế giới số của Apple được gọi là "khu vườn khép kín". Khách hàng của Apple có nhiều người sẵn sàng chi tiền cho trải nghiệm và các công ty khác, nếu muốn tiếp cận những người dùng giàu có đó, phải theo luật của Apple, đó là thông qua App Store. Chiến lược này gây bất mãn cho rất nhiều ông lớn công nghệ.
Tim Sweeney, nhà sáng lập Epic Games, tin mức thuế cao mà Apple áp dụng là không công bằng. Thành công của trò chơi điện tử nổi tiếng Fortnite đã mở ra một cơ hội cho Epic để thay đổi mảng ứng dụng số. Sweeney muốn tạo ra nền tảng ứng dụng của riêng mình, ngoài tầm với của Apple và Google.
Tuy nhiên, điều đó không dễ dàng. Sweeney đã tìm cách thử nghiệm trước với điện thoại Android, nhưng vấp phải rất nhiều rào cản. Một phần là do các nhà sản xuất trò chơi khác không vội vàng tham gia cùng ông. Còn Google cũng đã đưa ra những thỏa thuận béo bở cho các nhà sản xuất trò chơi để họ tiếp tục sử dụng nền tảng Google Play.
Sau thất bại này, Sweeney cho rằng một giải pháp tốt hơn là đưa quyền kiểm soát của Apple và Google đối với kho ứng dụng số trên điện thoại ra tòa án Mỹ. Tuy nhiên, vụ kiện kéo dài nhiều năm, trở nên tốn kém và không hiệu quả. Fortnite cũng bị loại khỏi các cửa hàng ứng dụng và mất một khoảng thời gian mới được quay lại App Store.
Giống như Epic Games, Spotify cũng không hài lòng với quyền kiểm soát của Apple đối với mảng ứng dụng điện thoại, đặc biệt là sau khi CEO Tim Cook của Apple ra mắt một dịch vụ âm nhạc riêng với mức giá thấp hơn Spotify.
Nhưng thay vì kiện Apple ra tòa án Mỹ, Spotify khởi kiện Apple tại châu Âu, nơi đặt trụ sở chính của Spotify. Tại đây, Spotify đã tìm được những người ủng hộ lớn, đặc biệt là các quan chức từng đấu tranh với Apple về vấn đề thuế và họ cảm thấy gã khổng lồ công nghệ Mỹ đang lạm quyền. Ủy ban châu Âu cuối cùng đã ra phán quyết có lợi cho Spotify trước Apple và sau đó thông qua các luật mới nhằm làm suy yếu quyền kiểm soát của Apple đối với App Store.
Giữa cuộc chiến pháp lý này, ai cũng có lý của mình. Về phía Apple, Cook và các CEO cảm thấy họ không làm gì sai. Đối với họ, chính Sweeney, Spotify và những người khác đang muốn hưởng lợi từ hệ sinh thái IOS, nhưng không muốn trả phần phí công bằng cho Apple.
Trong khi những tranh cãi vẫn tiếp diễn, kiện tụng pháp lý giữa các ông lớn công nghệ thế giới đang được xếp hạng là một trong những cuộc chiến chống độc quyền lớn nhất của thế kỷ qua.
Minh Hoa