Các thẩm phán Tòa án Tối cao tỏ ra hoài nghi về quyền áp thuế của Tổng thống Trump

3 giờ trướcBài gốc

Các thẩm phán theo khuynh hướng bảo thủ và tự do đã chất vấn Tổng Chưởng lý D. John Sauer về cách chính quyền Tổng thống Trump ban hành các mức thuế quan, mà theo nhiều người phản đối là đã làm suy giảm quyền đánh thuế vốn thuộc về Quốc hội.

Các tòa án liên bang đã phán quyết rằng Tổng thống Trump không có thẩm quyền pháp lý mà ông viện dẫn theo Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) để áp thuế quan đối ứng đối với hàng nhập khẩu từ nhiều đối tác thương mại của Mỹ, và thuế quan fentanyl đối với các sản phẩm từ Canada, Trung Quốc và Mexico.

Tổng Chưởng lý D. John Sauer cho biết: “Đây là những mức thuế quan điều tiết. Chúng không phải là thuế quan tăng thu ngân sách… Việc các mức thuế này mang lại nguồn thu chỉ là yếu tố phụ”.

Thẩm phán Sonia Sotomayor, một trong ba thành viên theo khuynh hướng tự do của Tòa án Tối cao nói với ông Sauer: “Ông nói thuế quan không phải là thuế, nhưng thực chất chúng chính là thuế… Chúng tạo ra tiền từ người dân Mỹ, nên đó là nguồn thu ngân sách”. Sau đó, bà lưu ý rằng chưa có tổng thống nào ngoài Tổng thống Trump từng sử dụng IEEPA để áp đặt thuế quan kể từ khi nó có hiệu lực vào năm 1977.

Thẩm phán Neil Gorsuch, một trong sáu thành viên bảo thủ tại tòa án đã chất vấn về việc Tổng thống Trump đơn phương áp thuế quan bằng cách viện dẫn các trường hợp khẩn cấp quốc tế được cho là liên quan đến mất cân bằng thương mại và dòng chảy fentanyl vào Mỹ, mà không có sự cho phép của Quốc hội.

Thẩm phán Neil Gorsuch đặt câu hỏi: “Điều gì sẽ xảy ra nếu tổng thống đơn giản là phủ quyết luật nhằm lấy lại những quyền hạn này?... Trên thực tế, Quốc hội sẽ không thể lấy lại quyền lực đó một khi đã trao cho tổng thống. Đây là một cơ chế chỉ đi một chiều, dẫn tới việc quyền lực ngày càng dồn vào nhánh hành pháp và rời xa các đại diện được người dân bầu ra”.

Mặc dù chính quyền Tổng thống Trump vấp phải sự hoài nghi từ tòa án, một số thẩm phán cho rằng tổng thống có thể sử dụng thuế quan như một công cụ để điều tiết thương mại, thay vì tạo ra doanh thu.

Cách diễn giải luật trọng tâm của vụ kiện như vậy có thể tạo cơ hội cho Tổng thống Trump - cùng với các loại thuế quan khác chưa bị tòa án bác bỏ - để tiếp tục định hình lại sự mất cân bằng thương mại, ngay cả khi Tòa án Tối cao hạn chế quyền áp dụng thuế quan rộng rãi của ông.

Cụ thể, Thẩm phán Amy Coney Barrett và Thẩm phán Neil Gorsuch đã tập trung vào ngôn từ trong Đạo luật IEEPA, quy định rằng tổng thống có thể "điều tiết nhập khẩu" trong trường hợp khẩn cấp bằng cách sử dụng "giấy phép, hướng dẫn hoặc các biện pháp khác".

"Chúng tôi đang tập trung vào việc điều chỉnh hoạt động nhập khẩu, nhưng thực tế đạo luật quy định rằng tổng thống có thể điều chỉnh việc nhập khẩu thông qua giấy phép hoặc các biện pháp khác… Hôm nay, chúng tôi đã có một số cuộc thảo luận về việc liệu tổng thống có thể chỉ cần định nghĩa lại các mức thuế quan này thành giấy phép hoặc điều chỉnh lại để chúng trở thành giấy phép hay không", Thẩm phán Neil Gorsuch cho biết.

Tương tự, Thẩm phán Barrett cũng đề xuất chính quyền Tổng thống Trump có thể định hình lại các mức thuế quan này thành giấy phép để tránh sự giám sát pháp lý.

Nhìn chung, phần lớn các thẩm phán tỏ ra nghi ngờ về cách diễn giải của Đạo luật IEEPA mà chính quyền Tổng thống Trump tuyên bố cung cấp quyền hạn thuế quan không giới hạn. Đạo luật IEEPA trao cho Tổng thống Trump quyền “điều tiết nhập khẩu” nhưng không đề cập rõ ràng đến thuế quan, và một số thẩm phán bày tỏ lo ngại rằng mức thuế quan hiện tại tương đương với một loại thuế đánh vào công dân Mỹ.

“Việc đánh thuế là quyền của Quốc hội, chứ không phải quyền của Tổng thống. Và bạn muốn nói rằng thuế quan không phải là thuế, nhưng đó chính xác là bản chất của chúng”, Thẩm phán Sonia Sotomayor cho biết.

Tuy nhiên, nhiều thẩm phán cũng bày tỏ lo ngại rằng chưa có tổng thống hay tòa án nào khác xác định rằng cụm từ “điều tiết nhập khẩu” mang lại thẩm quyền áp thuế quan.

Trong khi đó, không có sự đồng thuận rõ ràng nào về việc liệu Tòa án Tối cao có thể bác bỏ hoàn toàn chính sách thuế quan toàn cầu của Tổng thống Trump hay làm rõ các giới hạn về thẩm quyền của ông theo một cách nào đó. Tuy nhiên, một số thẩm phán bảo thủ đã bày tỏ mong muốn tìm cách duy trì chính sách thuế quan của Tổng thống Trump, khi lưu ý đến những cân nhắc thực tế về việc vô hiệu hóa thuế quan cũng như sự tôn trọng truyền thống dành cho các tổng thống trong các vấn đề đối ngoại.

IEEPA đã được sử dụng để biện minh cho gần 70% thuế quan của Tổng thống Trump - bao gồm cả thuế quan đối ứng toàn cầu và thuế quan đối với Trung Quốc, Canada và Mexico - và đã dẫn đến việc thu được hơn 89 tỷ USD (tính tới tháng 9/2025). Tùy thuộc vào quyết định của Tòa án Tối cao, số tiền này có thể được trả lại cho các doanh nghiệp đã nộp thuế đối với hàng hóa họ nhập khẩu vào Mỹ.

Với phán quyết của vụ kiện này dự kiến sẽ không được đưa ra cho đến đầu năm sau, Tổng thống Trump hiện tại vẫn có thể tiếp tục sử dụng IEEPA một cách rộng rãi. Nếu các thẩm phán ủng hộ việc Tổng thống Trump sử dụng IEEPA, ông gần như chắc chắn sẽ xem đó là tín hiệu đèn xanh để tiếp tục sử dụng thuế quan như một vũ khí đa năng. Nhưng nếu tòa án bác bỏ thẩm quyền này, các quan chức Nhà Trắng dự kiến sẽ gấp rút xây dựng lại chính sách thuế quan theo các đạo luật hẹp hơn, và chúng cũng không mang lại cùng mức độ bao phủ hoặc tốc độ áp dụng nhanh như IEEPA.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt đã ám chỉ đến kế hoạch dự phòng của chính quyền trong cuộc họp báo đầu tuần này, nói rằng các cố vấn "luôn chuẩn bị cho Kế hoạch B" ngay cả khi họ "vẫn lạc quan rằng Tòa án Tối cao sẽ làm điều đúng đắn".

"Hãy nhìn vào những gì Tổng thống Trump đã làm được với đòn bẩy và sức mạnh của thuế quan. Ông đã có thể ký kết các thỏa thuận hòa bình trên toàn thế giới, chấm dứt xung đột toàn cầu và cứu sống nhiều người… Vụ việc này không chỉ liên quan đến Tổng thống Trump, nó liên quan đến việc sử dụng quyền hạn khẩn cấp này cho việc áp thuế quan cho các tổng thống và chính quyền tương lai", bà cho biết.

Hạc Hiên / Theo báo chí nước ngoài

Nguồn ĐTCK : https://tinnhanhchungkhoan.vn/cac-tham-phan-toa-an-toi-cao-to-ra-hoai-nghi-ve-quyen-ap-thue-cua-tong-thong-trump-post380002.html