Việc dừng đèn đỏ tưởng chừng như đơn giản, nhưng nếu không biết cách thì cũng gây ảnh hưởng không nhỏ tới hộp số, thậm chí đôi khi còn gây mất an toàn khi tham gia giao thông. Nhiều người dù đã được cấp bằng và có kinh nghiệm lái xe ô tô trong nhiều năm nhưng chưa hiểu rõ cơ cấu hoạt động cơ khí, dẫn đến thao tác sai khi sử dụng cần gạt số để điều khiển xe, điều này về lâu về dài có thể gây hại cho xe. Đặc biệt đối với những tài xế là nữ giới, thì điều này càng không được mấy người để ý.
Nhu cầu dùng ô tô số làm phương tiện đi lại hiện nay ngày càng trở nên phổ biến, nhất là ở các khu đô thị lớn. Các hãng xe luôn chú trọng đến các vấn đề trang bị trên xe từ bình dân cho đến cao cấp để có thể tạo ra những ưu điểm để thu hút khách hàng. Hiện nay các hãng đều ứng dụng 4 loại công nghệ hộp số tự động trên các mẫu xe là hộp số sàn tự động (AMT - Automated Manual Transmission), hộp số sàn, hộp số tự động dùng biến mô và hộp số ly hợp kép DCT. Dù 4 loại công nghệ khác nhau nhưng đều có điểm chung của các loại hộp số này vẫn đòi hỏi người lái phải thao tác đúng khi dừng, đỗ để tránh hư hại.
Hộp số sàn được đánh giá là mang đến sự chủ động cao nhất cho người lái, cơ cấu hoạt động nhiều thao tác cũng giúp tài xế chuyển dần số theo thứ tự được dúng hơn. Đối với loại hộp số này cần lưu ý khi xe dừng hẳn chờ đèn đỏ, người lái sẽ đạp côn và về số "mo" (N), sau đó thả côn và đạp phanh. Nhờ vậy, hộp số sẽ không phải chịu các tác động từ động cơ, xe sẽ ở trạng thái nổ máy cầm chừng. Việc giữ côn và hộp số ở số 1 chỉ thực hiện ở những lúc đèn đỏ quá ít thời gian, thường là dưới 10 giây.
Đối với mẫu xe được trang bị hộp số sàn tự động (AMT) xe sẽ chuyển số khi vòng tua và tốc độ phù hợp, vì vậy mỗi lần chuyển số khá mượt mà. Nếu bạn đang lái xe sử dụng hộp số AMT, hãy lưu ý rằng nguyên lý hoạt động không khác hộp số sàn, vì vậy khi dừng xe lại, bánh răng sẽ chuyển sang số 1 để xe có thể sẵn sàng vượt lên phía trước ngay khi nhả phanh.
Ngày nay những xe chiếm lính thị trường nhiều nhất là mẫu ô tô được trang bị hộp số tự động. Đối với xe được trang bị hộp số tự động dùng biến mô thường được biết đến qua cách gọi tự động 4 cấp, 5 cấp, 6 cấp... Khi dùng xe có hộp số này, tài xế có thể để nguyên cần số ở số tiến và đạp giữ phanh nếu thời gian dừng chờ đèn đỏ ngắn dưới 30 giây thì sẽ không gây hại cho hộp số.
Tuy nhiên nếu thời gian dừng đỗ trong khoảng 60 giây trở lên mà vẫn giữ chân phanh không chuyển số, có thể làm nóng chất lỏng bôi trơn trong bộ truyền động. Do đó, nếu phải dừng xe chờ quá lâu, người lái nên chuyển về số số N - Neutral (trạng thái tự do). Dừng xe ở trạng thái này cũng cần lưu ý vẫn nên đạp phanh để tránh việc xe bị trôi về phía sau gây va chạm.
Khi chuyển về số N, bánh xe không còn được kết nối với hệ truyền động nên không bị động cơ kéo đi. Nhưng lúc này nếu có tác động ngoại lực, xe sẽ bị trôi theo quán tính, khi dừng ở đoạn đường dốc, trọng lực sẽ khiến xe trôi về trước hoặc sau. Nếu trôi về phía trước tài xế dễ nhận biết, nhưng không may trôi về sau sẽ khó quan sát hơn dẫn đến việc xử lý tình huống không nhanh có thể dẫn đến va chạm đáng tiếc.
Cũng giống các loại hộp số tự động khác, hộp số tự động vô cấp CVT vẫn tạo áp lực lên hệ thống phanh khi người lái lạm dụng việc dừng đỗ không chuyển số. Nếu dừng đèn đỏ mà tài xế chuyển sang số P (dùng đỗ xe), hệ thống trên xe sẽ định dạng ở trạng thái người lái đã sẵn sàng tắt máy và ra khỏi xe, khiến khóa cửa tự động mở. Để tránh điều này, tốt nhất nên chuyển sang số N và kéo hoặc ấn phanh tay.
Đối với hộp số ly hợp kép (DCT) được xem là trang bị hiện đại nhất dùng trên ô tô đời mới, cho khả năng chuyển số nhanh và mượt mà hơn số tự động dùng biến mô. Tuy nhiên, hộp số này lại có một nhược điểm là dễ bị nóng khi lưu thông chậm. Tại Ấn Độ, nhiều chủ xe đã phải đối mặt với vấn đề hộp số DCT bị quá nhiệt khi di chuyển ở những cung đường tắc. Do vậy người lái xe cần lưu ý, nếu xe được trang bị loại hộp số này thì mỗi khi dừng xe trên 20 giây cũng nên chuyển sang số N (giống như hộp số tự động và hộp số vô cấp) sẽ giúp bộ ly hợp nguội bớt và sẵn sàng hoạt động trở lại mượt hơn.
Tuệ Minh/VOV.VN