Các đại biểu tham quan sản phẩm khoa học, công nghệ được trưng bày tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030.
Bài 4: Bứt phá từ khoa học-công nghệ
Đến năm 2030, thành phố đặt mục tiêu đưa thu nhập bình quân đầu người thuộc nhóm cao nhất cả nước, đồng thời phấn đấu trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo tầm quốc tế.
Tiền đề để bứt phá
Thời gian qua, thành phố khẳng định vị thế dẫn đầu cả nước về khoa học, công nghệ và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Việc thực hiện Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội với các chính sách đặc thù về thu hút, giữ chân nhân tài; hỗ trợ không hoàn lại cho dự án khởi nghiệp; cơ chế sandbox và miễn thuế cho hoạt động đổi mới sáng tạo đã tạo nền tảng vững chắc để triển khai các đề án lớn, hướng tới xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện, bền vững.
Đến nay, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Thành phố Hồ Chí Minh xếp hạng 110 toàn cầu, hạng 5 Đông Nam Á và đứng thứ 30 thế giới về Blockchain. Thành phố đẩy mạnh cải cách hành chính, cắt giảm 298 thủ tục liên quan đến sản xuất, kinh doanh; thành lập các tổ công tác chuyên trách hỗ trợ nhà đầu tư chiến lược. Nhờ đó, 6 tháng đầu năm 2025, lĩnh vực khoa học-công nghệ thu hút 1,6 tỷ USD, chiếm 40% tổng vốn FDI của thành phố.
Hiện thành phố tập trung hơn 55% lập trình viên cả nước, là nơi đặt văn phòng và trung tâm R&D của nhiều tập đoàn lớn như SAP, Marvell, Qualcomm. Về nhân lực, từ đầu năm 2025 đến nay, hơn 40.000 cán bộ, công chức và hàng trăm học sinh xuất sắc đã được đào tạo, bồi dưỡng về AI. Dự kiến cuối năm 2025, năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) đóng góp 59% GRDP; kinh tế số chiếm 25% GRDP, tăng từ 22% năm 2024. Tuy nhiên, thành phố vẫn đối mặt với nhiều thách thức: Cơ chế quản lý khoa học-công nghệ còn thiếu linh hoạt theo cơ chế thị trường; chưa có không gian thử nghiệm cho sản phẩm công nghệ mới; hạ tầng dữ liệu chưa hoàn thiện, cần sự hỗ trợ từ các bộ, ngành Trung ương. Bên cạnh đó, mô hình liên kết giữa Nhà nước-nhà trường-doanh nghiệp chưa đi vào chiều sâu và tổng chi xã hội cho nghiên cứu-phát triển vẫn ở mức thấp.
Ba đột phá
Theo ông Lâm Đình Thắng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố: Nghị quyết 57- NQ/TW ra đời là một cơ hội cốt lõi để thành phố bứt phá hơn nữa, góp phần đưa khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thành chìa khóa phát huy mọi nguồn lực góp phần thúc đẩy kinh tế-xã hội. Trong 5 năm tới, thành phố xác định một số mục tiêu lớn, cụ thể, TFP đóng góp ít nhất 60%, kinh tế số chiếm 30-40% GRDP. Thành phố trở thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo đẳng cấp quốc tế vào năm 2030; hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo vào Top 100 thành phố năng động nhất toàn cầu và có ít nhất 5 trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược. Tổng chi xã hội cho R&D đạt 2-3% GRDP… Để đạt mục tiêu, thành phố thực hiện ba đột phá chiến lược: Về cơ chế, chính sách và thu hút đầu tư; về công nghệ chiến lược và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo; quản trị số, nguồn nhân lực số.
Thành phố định hướng ba nhóm đột phá lớn, theo đó: Về công nghệ chiến lược và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, thành phố ưu tiên phát triển các lĩnh vực thế mạnh như trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, chip bán dẫn, robot, Blockchain, y sinh; thành lập Quỹ hỗ trợ khởi nghiệp theo mô hình mới, thu hút vốn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm. Về quản trị số và nguồn nhân lực số, thành phố đẩy nhanh xây dựng cơ sở dữ liệu và các nền tảng số, hướng tới mô hình điều hành dựa trên dữ liệu; tăng cường hợp tác giữa nhà trườngNhà nước-doanh nghiệp-quỹ đầu tư, ngân hàng; đẩy mạnh ngoại giao công nghệ, thu hút chuyên gia quốc tế và phát triển nguồn nhân lực số.
Về cơ chế, chính sách và thu hút đầu tư, thành phố phát triển khu công nghệ cao, các khu thử nghiệm công nghệ mới theo cơ chế đặc thù; đăng ký thí điểm mô hình hợp tác công-công để đầu tư ngân sách cho các trường đại học, phấn đấu đưa Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh vào Top 100 châu Á năm 2030; đồng thời khuyến khích khu vực tư nhân đầu tư vào khoa học-công nghệ và thu hút nhà đầu tư chiến lược. Theo ông Lâm Đình Thắng, hiện Tập đoàn G42 (UAE) đang dự kiến đầu tư Trung tâm siêu dữ liệu AI trị giá gần 2 tỷ USD tại Thành phố Hồ Chí Minh.
“Thành phố Hồ Chí Minh có những lĩnh vực có dấu hiệu “chạm ngưỡng” của sự tăng trưởng, đặt ra sự cấp thiết về đổi mới mô hình tăng trưởng, cũng như tái cấu trúc nền kinh tế; trong đó, khoa học, công nghệ giữ vai trò rất quan trọng. Thành phố đặt ra mô hình “1 trung tâm-4 cao-1 chiến lược”. Cụ thể, 1-Trung tâm tài chính quốc tế; 4 cao-Trung tâm công nghệ cao đa mục tiêu (tích hợp công nghệ bán dẫn, phần mềm và AI, công nghệ giải trí số, điện tử, an ninh mạng, dữ liệu, chip bán dẫn...), khu công nghiệp công nghệ cao, y tế chất lượng cao, giáo dục chất lượng cao; 1 chiến lược-đầu tư hạ tầng chiến lược, trước mắt là hạ tầng số”, đồng chí Nguyễn Văn Được, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ.
Xem trang Thành phố Hồ Chí Minh, từ số ra ngày 21,24 và 28/10/2025.
CAO TÂN