Cách nào để người bán hàng online tự giác nộp thuế?

4 giờ trướcBài gốc

Điểm nghẽn trong hành trình tuân thủ thuế

“Việc tuân thủ nghĩa vụ thuế trong lĩnh vực thương mại điện tử hiện vẫn gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân trước hết là sự thiếu hiểu biết và tâm lý e ngại thuế. Phần lớn người bán nhỏ chưa nắm rõ ngưỡng doanh thu tính thuế, loại thuế phải nộp và quy trình kê khai”.

Đó là chia sẻ của ông Hoàng Duy Chính, Phó Trưởng Ban Tài chính - Kế toán, Tổng công ty CP Bưu chính Viettel (Viettel Post), chia sẻ tại hội thảo “Thúc đẩy tự giác tuân thủ, đóng góp đầy đủ thuế - Xây dựng kỷ nguyên hùng cường” do Báo Lao Động, Cục Thuế (Bộ Tài chính) và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức chiều 23/10.

“Họ không có ý định trốn tránh nhưng chưa được hướng dẫn bằng ngôn ngữ đơn giản, gần gũi, dễ hiểu. Bên cạnh đó, thủ tục kê khai điện tử còn phức tạp, khiến nhiều người sợ sai, sợ bị xử phạt, từ đó chọn né tránh thay vì chủ động thực hiện nghĩa vụ”, ông Chính cho hay.

Một điểm yếu khác, theo ông Chính, là chưa có cơ chế "tự sửa sai lần đầu" cho người nộp thuế. Những sai sót nhỏ không được phát hiện, cảnh báo kịp thời, sau một thời gian lại bị xử lý hành chính, làm giảm động lực tự giác - yếu tố quan trọng trong quản lý thuế hiện đại.

Theo chuyên gia thuế, cơ quan thuế phải tiếp tục xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện, giúp giảm chi phí tuân thủ cho cả người nộp thuế và cho xã hội. Ảnh: N.H

Ông Chính nhận định, thương mại điện tử là lĩnh vực phi truyền thống, đa nền tảng và xuyên biên giới nên việc xác định địa điểm kinh doanh của người bán và người mua rất khó khăn. Đây là thách thức lớn trong việc xác định chính xác đối tượng và doanh thu chịu thuế.

Tuy nhiên, chính các đơn vị giao hàng và sàn thương mại điện tử lại nắm giữ nguồn dữ liệu thực tế quan trọng như quy mô giao dịch, tần suất bán hàng, doanh thu, thông tin người mua và người bán. “Đây có thể là cầu nối hiệu quả giữa người nộp thuế, cơ quan thuế và đơn vị quản lý, góp phần minh bạch hóa hoạt động thương mại điện tử”, ông nhấn mạnh.

Từ góc độ doanh nghiệp, đại diện Viettel Post cho rằng, để khơi dậy tinh thần tự giác nộp thuế, cần chuyển cách tiếp cận từ “quản lý” sang “đồng hành”. Người bán hàng online, sàn thương mại điện tử và đơn vị giao hàng không nên chỉ được xem là đối tượng chịu giám sát, mà cần được coi là đối tác cùng tham gia thực hiện nghĩa vụ thuế.

Ông Chính đề xuất, cơ quan thuế cần hướng dẫn bằng ngôn ngữ dễ hiểu, tăng cường hỗ trợ trực tuyến, đồng thời xây dựng các công cụ thân thiện giúp người bán dễ dàng kê khai, nộp thuế. Ngoài ra, cần thiết lập cơ chế phối hợp giữa cơ quan thuế, sàn thương mại điện tử và doanh nghiệp giao hàng để triển khai hình thức thu hộ, nộp thay, thay vì chỉ dựa vào biện pháp hành chính hoặc xử phạt.

Cần chuyển từ 'quản lý và áp đặt' sang 'dịch vụ và đồng hành'

PGS.TS Lê Xuân Trường, Trưởng Khoa Thuế và Hải quan (Học viện Tài chính) cho rằng, ngưỡng đánh thuế và thuế suất là hai điều chỉnh chính sách cần quan tâm.

Theo ông, trước hết cần điều chỉnh các ngưỡng đánh thuế, bao gồm ngưỡng không chịu thuế giá trị gia tăng (GTGT), ngưỡng chịu thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với hộ và cá nhân kinh doanh, cũng như ngưỡng giảm trừ gia cảnh (cho bản thân và người phụ thuộc). Bộ Tài chính đã đưa nội dung này vào dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), song vấn đề đặt ra là điều chỉnh như thế nào và căn cứ theo tiêu chí nào để đảm bảo phù hợp với thực tế.

Ông Trường nhắc lại, trước năm 2013, việc xác định ngưỡng chịu thuế GTGT của hộ kinh doanh được tính theo mức lương tối thiểu, sau đó được chuyển sang lương cơ bản. Khi đó, ngưỡng doanh thu 100 triệu đồng/năm được coi là không chịu thuế TNCN và GTGT. Tuy nhiên, sau 12 năm, đến cuối năm 2024, ngưỡng này mới được nâng lên 200 triệu đồng, đặt ra câu hỏi liệu mức điều chỉnh đó đã thực sự hợp lý.

Về thuế suất, theo ông Trường, cần rà soát lại, xác định những mức thuế chưa phù hợp hoặc chưa phản ánh đúng khả năng đóng góp của người nộp thuế, để bảo đảm công bằng và hợp lý giữa các nhóm đối tượng.

Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, quan điểm, để người dân và doanh nghiệp tuân thủ thuế tốt hơn, cần chuyển từ tư duy “quản lý và áp đặt” sang “dịch vụ và đồng hành”. Theo bà, cơ quan thuế phải tiếp tục xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện, giúp giảm chi phí tuân thủ cho cả người nộp thuế và cho xã hội.

Về giải pháp cụ thể, bà Cúc đề xuất bổ sung tính năng tự động nhắc chậm nộp thuế. Hiện nay, việc nộp thuế đã được thực hiện điện tử, song chưa có cơ chế cảnh báo kịp thời. Theo Luật Xử lý vi phạm hành chính, chỉ cần nộp chậm một vài ngày đã bị phạt ở mức như nhau, dù số thuế rất nhỏ.

“Có trường hợp người nộp thuế chỉ chậm vài trăm nghìn đồng nhưng bị phạt đến vài triệu đồng, điều này gây tâm lý e ngại và chưa thực sự công bằng”, bà dẫn chứng.

Ngoài ra, người kinh doanh nhỏ vừa chịu ngưỡng thuế, vừa gánh nhiều chi phí ngoài thuế như phí quản lý chợ, chi phí an toàn thực phẩm, chi phí vận hành... khiến họ gặp nhiều áp lực.

“Nếu có chính sách giúp giảm các chi phí ngoài thuế đó, họ sẽ sẵn sàng tuân thủ nghĩa vụ thuế tốt hơn. Muốn nâng cao tuân thủ thuế không chỉ đến từ chính sách thuế mà còn cần đồng bộ thể chế, giảm chi phí và tạo thuận lợi thực sự cho người nộp thuế”, bà nhấn mạnh.

Theo bà Cúc, dù chính sách thuế đã được cải cách, một số bất cập trong thực thi vẫn tồn tại, đôi khi tác động ngược lại với mục tiêu quản lý thuế. Do đó, cần tiếp tục hoàn thiện, cải cách đột phá chính sách thuế, hướng đến giảm sâu chi phí xã hội, nâng cao tính tuân thủ và tăng cường minh bạch, bình đẳng về nghĩa vụ thuế.

Ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính) cho biết, ngành thuế cam kết sẽ tiếp tục xây dựng môi trường thuế thuận lợi, giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ cho người nộp thuế. Mục tiêu tới đây, ngành thuế sẽ cắt giảm khoảng 44% chi phí hành chính, cao hơn mức 30% yêu cầu chung.

Nguyễn Lê

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/vi-sao-hang-trieu-nguoi-ban-hang-online-ngai-thue-2455765.html