Cách tiếp cận mới với Công viên địa chất Non Nước Cao Bằng

18 giờ trướcBài gốc

Nhóm tác giả của sản phẩm “ Mô hình địa tầng trái đất và giới thiệu CVĐC Non nước Cao Bằng

HS Trường THCS Hợp Giang đã sáng tạo mô hình STEM giới thiệu Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng. Sản phẩm STEM này giành giải cao trong Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng tỉnh năm 2025 và vinh dự được lựa chọn là một trong các sản phẩm đại diện tỉnh dự thi cấp quốc gia. Trước đó, ngày 14/5/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm có buổi trò chuyện thân mật với HS Trường THCS Cầu Giấy (Hà Nội) và kết nối trực tuyến với HS Trường THCS Hợp Giang (Cao Bằng). Các bạn HS chia sẻ những mô hình STEM ấn tượng, nổi bật là “Mô hình địa tầng trái đất và giới thiệu Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng” của Trường THCS Hợp Giang. Tổng Bí thư đánh giá cao tinh thần học tập sáng tạo, và đặc biệt nhấn mạnh vai trò của STEM trong việc hình thành “thế hệ công dân mới - vừa có tri thức, vừa có khả năng hành động vì tương lai đất nước”. Đặc biệt, mô hình Địa tầng trái đất của HS Trường THCS Hợp Giang rất sáng tạo và phù hợp với xu thế đổi mới trong giáo dục hiện đại. Mô hình này không chỉ là một bài học khoa học, mà còn là hành trình khám phá quê hương bằng góc nhìn khoa học và trái tim yêu thiên nhiên.

Công viên địa chất (CVĐC) non nước Cao Bằng có diện tích hơn 3.683 km2 (chiếm hơn một nửa diện tích của tỉnh Cao Bằng). Đây là một vùng đất hiếm có ở Việt Nam để du khách có thể tìm hiểu lịch sử của trái đất qua các dấu tích. Các hóa thạch, trầm tích biển, đá núi lửa, khoáng sản…, đặc biệt là các cảnh quan đá vôi, là những minh chứng tuyệt vời cho sự tiến hóa và thay đổi của trái đất. Đến nay, các nhà khoa học đã phát hiện, đánh giá và đề xuất xếp hạng trên 130 điểm di sản địa chất độc đáo với các dạng địa hình, cảnh quan đá vôi phong phú, đa dạng, như: các tháp đá, nón, thung lũng, hang động, hệ thống sông hồ, hang ngầm… phản ánh một chu kỳ tiến hóa karst hoàn chỉnh ở vùng nhiệt đới bắc Việt Nam. Thêm vào đó là rất nhiều kiểu loại di sản địa chất khác như hóa thạch cổ sinh, ranh giới giữa các phân vị địa chất, đứt gãy, các loại hình khoáng sản hình thành ở vùng đất này. Tuy nhiên, với những kiến thức khoa học và chuyên môn sâu như thế này, chỉ có các nhà khoa học và các chuyên gia địa chất mới thực sự quan tâm, còn đối với du khách thì những kiến thức về địa chất có phần thiếu gần gũi.

Trong chương trình học có nội dung giới thiệu CVĐC Non nước Cao Bằng, trong đó, sách Giáo dục địa phương lớp 6 chủ đề 6: Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng; sách Lịch sử và Địa lí lớp 6, chương 2: Trái Đất - Hành tinh trong hệ mặt trời; chương 3: Cấu tạo của trái đất, vỏ trái đất và môn Sinh học lớp 8, HS đã được các thầy cô giáo giảng dạy các kiến thức liên quan đến quá trình hình thành Trái đất và giới thiệu CVĐC Non nước Cao Bằng. Tuy nhiên, các kiến thức trên lớp chủ yếu còn khá nặng về lý thuyết, khô khan, trừu tượng dễ gây nhàm chán cho HS. Vì vậy, với mục đích làm cho bài học trở nên sinh động, dễ hiểu hơn về cấu trúc và lịch sử hình thành trái đất cũng như giá trị của di sản tự nhiên, kích thích trí tò mò, phát triển năng lực trải nghiệm thực tiễn và sự sáng tạo về môi trường tự nhiên, nhóm HS Trường THCS Hợp Giang đã sáng tạo mô hình “Địa tầng trái đất và giới thiệu Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng”.

Mô hình nhận được sự quan tâm của đông đảo du khách, trong đó có nhiều khách nước ngoài.

Để khơi dậy lòng yêu nước, khám phá vẻ đẹp của đất nước qua quá trình hình thành và phát triển của hành tinh xanh hàng tỷ năm. Nhóm HS Trường THCS Hợp Giang đã chọn thiết kế mô hình theo hình xoắn ốc, biểu tượng của sự liên kết, tuần hoàn và không ngừng phát triển của trái đất. Các giai đoạn chính của quá trình hình thành trái đất từ khoảng 4 tỷ năm trước đến vài chục triệu năm trước cho đến ngày nay. Song song với sự hình thành của trái đất, cũng lý giải cho sự hình thành các điểm di sản của CVĐC Non nước Cao Bằng như sự hình thành của núi lửa, đá bazan cầu gối, sự hình thành của di sản Mắt thần núi, Thác Bản Giốc…Thêm vào đó là rất nhiều kiểu loại di sản địa chất khác như các hóa thạch cổ sinh, ranh giới giữa các phân vị địa chất, đứt gãy, các loại hình khoáng sản hình thành trong khu vực, tất cả cùng minh chứng cho lịch sử phát triển địa chất phức tạp, kéo dài đến hơn 500 triệu năm ở vùng đất này đều được thể hiện sinh động giúp giáo viên và HS có góc nhìn toàn diện và hiện đại về sự hình thành của trái đất cũng như có cơ hội hiểu rõ hơn về CVĐC Non nước Cao Bằng.

Mô hình này không chỉ làm rõ hơn về sự hình thành của CVĐC Non nước Cao Bằng mà còn giúp HS hiểu các kiến thức trừu tượng về địa tầng và địa chất qua hình ảnh trực quan, phù hợp với chương trình Địa lý, Khoa học Tự nhiên, Lịch sử Trái Đất, được các giáo viên sử dụng rất hiệu quả. Cô giáo Hà Thị Thu Hà, giáo viên dạy bộ môn Lịch sử và Địa lý, Trường THCS Hợp Giang chia sẻ: Mô hình này có tính ưu việt rất lớn trong việc giảng dạy, từ thiết kế mô phỏng tương tác cho phép người học, người xem trải nghiệm trực tiếp, đến mô hình kết hợp công nghệ số để số hóa dữ liệu địa chất, cho phép cập nhật các thông tin mới từ nghiên cứu khoa học, đặc biệt, mô hình này có bản thuyết minh song ngữ bằng cả tiếng Việt và tiếng Anh rất tiện lợi. Qua đó, HS hiểu rõ hơn về sự hình thành của giới tự nhiên, giới sinh vật trong các kỷ, khắc họa sâu hơn về sự hình thành của trái đất và dễ hình dung về các di chỉ địa chất của CVĐC Non nước Cao Bằng được hình thành ở từn giai đoạn.

Là mô hình khá độc đáo và có tính ứng dựng cao, cô và trò Trường THCS Hợp Giang đã đưa mô hình này ra phố đi bộ Kim Đồng hằng tuần để giới thiệu cho người dân và du khách. Mô hình nhận được sự quan tâm của đông đảo người dân, đặc biệt là du khách người nước ngoài. Anh Nourddine Merrah, du khách đến từ Maroc cho biết: Tôi rất hào hứng với sản phẩm này, khi tôi và những người bạn cùng đi đưa ra nhiều câu hỏi cho nhóm HS và được các bạn cung cấp thêm thông tin về những địa điểm nổi tiếng của CVĐC Non nước Cao Bằng. Chúng tôi sẽ quay lại Cao Bằng để tiếp tục khám phá trong thời gian tới.

Mô hình “Địa tầng Trái Đất và giới thiệu Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non Nước Cao Bằng” không chỉ là sản phẩm của niềm đam mê khoa học và lòng tự hào quê hương, mà còn là công cụ giáo dục truyền thông mạnh mẽ, góp phần nuôi dưỡng thế hệ công dân tương lai có tri thức, trách nhiệm với Trái Đất và giúp cho mỗi công dân Cao Bằng trở thành những hướng dẫn viên du lịch đầy hiểu biết về CVĐC Non nước Cao Bằng.

Hạnh Nguyên

Nguồn Cao Bằng : https://baocaobang.vn/cach-tiep-can-moi-voi-cong-vien-dia-chat-non-nuoc-cao-bang-3179011.html