Cách trung tâm chỉ huy Mỹ đưa ra quyết định 'sống còn' trong một cuộc tấn công

6 giờ trướcBài gốc

(Từ trái qua phải) Tổng thống Mỹ Donald Trump, Ngoại trưởng Marco Rubio và Bộ trưởng Chiến tranh Pete Hegseth giám sát cuộc tấn công vào các cơ sở hạt nhân của Iran từ Phòng Tình huống của Nhà Trắng. Ảnh: Nhà Trắng

Theo hãng tin CNN, trong một cuộc tấn công quân sự của Mỹ, quyết định bắn tên lửa hay yêu cầu máy bay không người lái (UAV) tiếp cận mục tiêu hiếm khi do một chỉ huy đang nhìn chằm chằm vào màn hình đưa ra chớp nhoáng. Thay vào đó, động thái diễn ra với sự tham gia của một mạng lưới trung tâm chỉ huy với nguồn cấp dữ liệu trực tiếp, các cuộc trò chuyện được mã hóa và quyền hạn được phân bổ đầy đủ.

Cuộc tranh cãi gần đây về đợt tấn công thứ 2 vào một tàu nghi chở ma túy ở vùng biển Caribe đã hướng sự chú ý về các trung tâm chỉ huy như có những ai ở đó, họ thấy gì và trách nhiệm được chia sẻ ra sao sau khi sự cố xảy ra.

Cận cảnh trung tâm chỉ huy

Trang Money Control cho hay, một trung tâm chỉ huy hiện đại được thiết kế trở thành "trung tâm đầu não" cho một chiến dịch. Trong một căn phòng có hàng loạt màn hình hiển thị video trực tiếp từ UAV và máy bay, hình ảnh vệ tinh, bản đồ và cửa sổ trò chuyện, các sĩ quan cấp cao ngồi tại bàn điều khiển có kết nối trực tiếp với phi công, thuyền trưởng và lực lượng mặt đất... Họ cũng có thể trao đổi với các nhà lãnh đạo dân sự ở Washington hoặc các thủ đô khác.

Mục tiêu được đưa ra là loại bỏ sự bất ổn. Các chỉ huy luôn theo dõi mục tiêu, thông tin liên lạc đáng tin cậy ở mọi hướng được cập nhật liên tục và các chuyên gia gồm sĩ quan tác chiến, nhà phân tích tình báo, luật sư, nhân viên kỹ thuật, luôn sẵn sàng trả lời các câu hỏi theo thời gian thực.

Tại trung tâm chỉ huy, mọi người đều biết vai trò của mình và bầu không khí ở đó giống như một phòng điều khiển được quản lý chặt chẽ hơn là một nơi giống như trong phim ảnh.

Vị trí đặt trung tâm chỉ huy

Đối với các nhiệm vụ có rủi ro cao, trung tâm chỉ huy tác chiến có thể đặt tại một trụ sở quân sự như Bộ Tư lệnh tác chiến đặc biệt ở bang Bắc Carolina hoặc một bộ chỉ huy tác chiến khu vực như Bộ Tư lệnh trung tâm hoặc Bộ Tư lệnh miền nam.

Khi cuộc tấn công diễn ra, những người không có mặt ở trung tâm chỉ huy vẫn có thể theo dõi tình hình. Các quan chức cấp cao như Bộ trưởng Chiến tranh, Cố vấn an ninh quốc gia, thậm chí cả Tổng thống có thể đăng nhập từ Lầu Năm Góc, một cơ sở an ninh hoặc phòng Tình huống trong Nhà Trắng để theo dõi và nhận thông tin cập nhật.

Vai trò của các quan chức này thường là phê duyệt nhiệm vụ chung và những thay đổi lớn, thay vì tự mình điều khiển máy bay hay ấn nút khai hỏa. Ngoài ra, họ có thể đặt câu hỏi, thúc giục làm rõ và trong một số trường hợp, thu hẹp hoặc mở rộng những gì quân đội được phép làm.

Phân bổ quyền hạn trước khi khai hỏa

Bất chấp sự kịch tính diễn ra trong các video trực tiếp, việc ra quyết định ứng biến ngay tại chỗ hiếm khi xảy ra. Trước mỗi cuộc tấn công, các nhà hoạch định quân sự phải xác định mục tiêu, lý do pháp lý, những rủi ro chấp nhận được và cái gọi là "quyền hạn giao chiến mục tiêu" đồng nghĩa ai có thể quyết định tấn công và trong điều kiện nào.

Ảnh: Money Control

Thông thường, các nhà lãnh đạo dân sự phê duyệt khuôn khổ chung, bao gồm các quy tắc giao chiến và danh sách các mục tiêu hoặc kịch bản đã được phê duyệt trước.

Khi chiến dịch bắt đầu, việc ra quyết định thường được phân cấp xuống một chỉ huy cụ thể trong chuỗi. Một người trong trung tâm chỉ huy sẽ được trao quyền ra lệnh bắn, tạm dừng hoặc chuyển hướng vũ khí khi cuộc tấn công diễn ra. Người này sẽ tuân thủ kế hoạch đã được thống nhất, tuân thủ luật xung đột vũ trang và đảm bảo mọi việc diễn ra trong phạm vi đã được các lãnh đạo chính trị đặt ra, ngay cả khi phải ứng phó với các sự kiện có diễn biến nhanh.

Lên kế hoạch cho tình huống bất ngờ, không ứng biến

Vì mọi việc hiếm khi diễn ra chính xác như mong đợi, nên các cuộc thảo luận "nếu như" sẽ được tiến hành trước khi vũ khí đầu tiên được phóng đi và việc này thường mất rất nhiều thời gian.

Các chỉ huy và quan chức dân sự sẽ xem xét những khả năng thất bại có thể xảy ra như trực thăng rơi, mục tiêu bị trượt, dân thường xuất hiện trong khu vực, thời tiết xấu, thuyền không chìm hoàn toàn. Những cuộc thảo luận như vậy định hình việc liệu một cuộc tấn công thứ 2 mà quân đội gọi là "tái tấn công" có thể được phê duyệt trước hay cần xin phép mới.

Các cuộc thảo luận cũng xác định việc có cần tham khảo ý kiến luật sư ngay lập tức hay không nếu tình hình thay đổi. Mục đích của việc này là đảm bảo bất kỳ hành động tiếp theo nào cũng phải được cân nhắc kỹ lưỡng.

Sau khi chiến dịch kết thúc, công việc bên trong trung tâm chỉ huy vẫn chưa dừng lại. Quân đội Mỹ thường xuyên đánh giá tình hình sau cuộc tấn công, tổng hợp video, nhật ký vô tuyến và bản ghi âm cuộc trò chuyện để tái hiện những gì đã xảy ra và lý do tại sao các lựa chọn cụ thể được đưa ra.

Đó là lý do tại sao những tranh cãi về các cuộc không kích dù ở vùng Caribe, Trung Đông hay bất kỳ nơi nào khác thường xoay quanh những gì hiển thị trên màn hình, ai đang theo dõi cuộc tấn công và việc họ tin mình có thẩm quyền gì vào thời điểm đó.

Hoài Linh

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/cach-trung-tam-chi-huy-my-dua-ra-quyet-dinh-song-con-trong-mot-cuoc-tan-cong-2469854.html