Cải cách chính sách tài khóa và tiền tệ để tăng trưởng bền vững

3 giờ trướcBài gốc

Ảnh minh họa

Việt Nam đang đặt mục tiêu tăng trưởng GDP ít nhất 8% vào năm 2025 và đạt mức hai con số trong các năm tiếp theo, hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để đạt được tăng trưởng bền vững, cần thay đổi cách thức điều hành chính sách kinh tế vĩ mô.

Từ năm 2020 đến nay, cả chính sách tài khóa và tiền tệ đều theo hướng nới lỏng, tạo áp lực lên lạm phát, tỷ giá và rủi ro hình thành bong bóng tài sản. Trong bối cảnh thị trường vốn còn hạn chế, chính sách tiền tệ của Việt Nam vẫn theo đuổi đa mục tiêu: vừa kiểm soát lạm phát, vừa hỗ trợ tăng trưởng, đồng thời gián tiếp hỗ trợ tài khóa qua phát hành trái phiếu chính phủ.

Việc kéo dài nới lỏng tiền tệ đã đẩy tỷ lệ cung tiền (M2)/GDP và tín dụng/GDP lên mức rất cao, ước đạt lần lượt khoảng 156% và 136% vào cuối năm 2024 – cao hơn nhiều so với mặt bằng khu vực.

Đặc biệt, thị trường bất động sản tăng nóng khiến dòng vốn bị hút vào tài sản đầu cơ, làm méo mó cơ cấu đầu tư và gia tăng bất bình đẳng xã hội. Trong khi đó, lãi suất thực duy trì ở mức thấp, chênh lệch với lạm phát mỏng, làm giảm dư địa điều hành tiền tệ.

Về chính sách tài khóa, tuy tỷ trọng thu từ đất đai trong tổng thu ngân sách không cao, nhưng lại đóng vai trò chính trong việc thúc đẩy tốc độ tăng thu ngân sách trong thời gian gần đây. Theo World Bank, trong 6 tháng đầu năm 2025, thu từ đất đạt 4,1% GDP, tăng gấp 2,4 lần so với cùng kỳ năm 2024.

Tuy nhiên, đây là nguồn thu một lần, không bền vững do quỹ đất có giới hạn. Việc thu ngân sách phụ thuộc vào đất cũng cho thấy sự lệch hướng đầu tư của xã hội, khi nguồn lực tập trung vào bất động sản thay vì sản xuất – từ đó gây ra vòng luẩn quẩn về chi phí cao, giảm cạnh tranh và gia tăng rủi ro tín dụng.

Trước thực trạng đó, các chuyên gia khuyến nghị giai đoạn 2026–2030 cần được xác định là thời kỳ bản lề để tái cấu trúc hệ thống tài chính, giảm sự phụ thuộc vào tín dụng ngân hang, mở rộng huy động vốn từ thị trường trái phiếu, cổ phiếu và các quỹ đầu tư dài hạn.

Cùng đó, cần cải cách chính sách thuế theo hướng tăng thuế đối với tài sản đầu cơ (như bất động sản không khai thác, vàng và tiền mã hóa), đồng thời giảm gánh nặng thuế thu nhập cá nhân để kích cầu nội địa. Ngoài ra, có thể áp dụng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp dựa trên tỷ lệ nội địa hóa nhằm khuyến khích sản xuất trong nước và phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ <…>

Nội dung đầy đủ của bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 39-2025 phát hành ngày 29/09/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:

https://premium.vneconomy.vn/doc-thu-an-pham/tap-chi-kinh-te-viet-nam.html