Đó là vừa đảm bảo cơ cấu nguồn thu cho ngân sách Nhà nước (NSNN) trong bối cảnh mới, song cũng vừa khơi thông nguồn lực và tạo động lực cho khu vực kinh tế tư nhân phát triển theo tinh thần Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
Sự kiện đáng chú ý đầu tiên của cải cách thuế chính là bỏ hình thức thuế khoán hộ kinh doanh. Theo đó, từ ngày 1-6, Nghị định 70 sửa đổi, bổ sung Nghị định 123 quy định về hóa đơn, chứng từ chính thức có hiệu lực. Điều này cũng có nghĩa khoảng 37.000 hộ và cá nhân kinh doanh trên cả nước (có doanh thu mỗi năm từ 1 tỷ đồng trở lên) sẽ chuyển sang xuất hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối dữ liệu với cơ quan thuế và dựa trên doanh thu thực tế thay cho hình thức khoán đang áp dụng lâu nay.
Tiếp đó, từ năm 2026, các hộ kinh doanh (khoảng 6 triệu hộ) sẽ chính thức chấm dứt cơ chế thuế khoán, thay bằng tự kê khai, nộp thuế theo doanh thu thực tế. Việc bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh có thể xem là có tính chất “bước ngoặt” đối với ngành thuế. Bởi cùng lúc, chính sách này đã đạt được cả 3 mục tiêu lớn: cụ thể hóa quy định của Nghị quyết 68, mở ra cơ hội nâng tầm hộ kinh doanh trở thành doanh nghiệp; hướng đến chính sách thuế công bằng, minh bạch và hiệu quả đối với mọi đối tượng; khắc phục tình trạng việc quản lý thuế khoán hộ kinh doanh bị bỏ ngỏ lâu nay, gây thất thu cho NSNN.
Đại diện lãnh đạo Cục Thuế (Bộ Tài chính) đánh giá, việc bỏ hình thức thuế khoán hộ kinh doanh còn là bước đi phù hợp với xu thế cải cách thể chế và hội nhập, bởi đây là một phần trong lộ trình cải cách thuế của Việt Nam, hướng tới các chuẩn mực quản lý tiên tiến trên thế giới mà nhiều quốc gia đã áp dụng.
Trên thực tế, thời gian qua, Bộ Tài chính đã và đang đẩy mạnh cải cách toàn diện về thuế. Bộ Tài chính đã thực hiện nghiên cứu, rà soát đánh giá tổng thể các luật về thuế để báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét việc sửa đổi, bổ sung toàn diện, đồng bộ các luật về thuế trong hệ thống thuế của Việt Nam.
Có thể nói, việc sửa đổi, hoàn thiện các chính sách thuế nêu trên được kỳ vọng sẽ góp phần động viên hợp lý nguồn lực cho NSNN để thực hiện các nhiệm vụ đặt ra trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong thời kỳ mới. Bên cạnh đó, chính sách cũng có những ưu đãi để góp phần nuôi dưỡng và phát triển nguồn thu dài hạn cho NSNN (đặc biệt là đối tượng hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ và vừa).
Bên cạnh đó, việc cải cách toàn diện hệ thống thuế còn giúp đảm bảo chính sách thuế được áp dụng bình đẳng, không phân biệt đối xử giữa các thành phần kinh tế cũng như thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính, tạo môi trường thuận lợi cho người nộp thuế tuân thủ pháp luật về thuế, đảm bảo thu đúng, thu đủ vào NSNN.
Một chuyên gia kinh tế đánh giá, những cải cách thuế gần đây có ý nghĩa rất quan trọng, đây là cơ sở để Việt Nam hội nhập sâu hơn nữa với thế giới khi hệ thống chính sách thuế hướng đến phù hợp thông lệ quốc tế.
Lưu Thủy