Cải thiện sinh kế từ dự án Nhân rộng Quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng

một ngày trướcBài gốc

Tăng thu nhập nhờ rừng

“Trước đây gia đình chỉ biết trồng các loại cây như dược liệu , trồng keo nhưng chất lượng kém nên bán với giá rất thấp đời sống của gia đình cũng như nhiều hộ dân sống trong xã rất khó khăn. Nhưng từ khi tôi được tham gia làm việc cho Công ty Lâm Nghiệp, mỗi ngày tôi thu nhập được 300 - 400 nghìn đồng từ việc cắt tỉa nhưng quan trọng là tôi học được nhiều kinh nghiệm để áp dụng cho mô hình 3 ha diện tích đất rừng của gia đình chuyển sang trồng rừng gỗ lớn "- Bà Nguyễn Thị Loan 55 tuổi, xã Bình Hiệp, Phường Qui Nhơn, Tỉnh Gia Lai chia sẻ.

Họp với các hộ dân nhận khoán rừng. (Ảnh: GIZ/VŨ THÀNH)

Bà Loan là 1 trong những hộ gia đình được tham gia dự án “Nhân rộng Quản lý rừng bền vững và Chứng chỉ rừng tại Việt Nam” (SFM) do Chính phủ CHLB Đức tài trợ, triển khai tại 6 công ty lâm nghiệp nhà nước và ban quản lý rừng phòng hộ của 3 tỉnh: Gia Lai (Bình Định cũ), Quảng Trị và Đăk Lăk (Phú Yên cũ), trong 3 năm từ 2022 – 2025.

Đối tượng thụ hưởng là hơn 700 hộ dân từ 10 cộng đồng địa phương, trong đó có nhiều hộ thuộc các dân tộc thiểu số Ba Na, Chăm. Thông qua việc xây dựng khung pháp lý hợp tác, dự án đã hỗ trợ Công ty xây dựng thỏa thuận hợp tác thay thế cho các hợp đồng lao động truyền thống. Thỏa thuận này thiết lập khung pháp lý rõ ràng về quyền và trách nhiệm của từng bên, bảo đảm sự tham gia trực tiếp của cộng đồng vào quá trình ra quyết định.

Dự án giúp các chủ rừng chuyển đổi từ mô hình trồng rừng chu kỳ ngắn truyền thống sang chu kỳ dài hơn, tăng tính đa dạng loài và tập trung sản xuất gỗ xẻ chất lượng cao. Trong giai đoạn này, dự án đã bước đầu đưa tới những thay đổi trong phát triển và quản lý rừng.

Các chủ rừng tham gia dự án rừng đã thiết lập 48 ha rừng làm điểm trình diễn quản lý bền vững và mở rộng áp dụng lên 1.685 ha rừng trồng. Mô hình rừng gỗ lớn có giá trị kinh tế cao không chỉ mang lại lợi nhuận cao hơn cho chủ rừng mà còn tạo ra lợi ích tích cực cho đa dạng sinh học, khí hậu và cộng đồng.

Dự án đã bước đầu đưa tới những thay đổi trong phát triển và quản lý rừng. Ảnh GIZ

Điều đáng nói là, các hộ gia đình tham gia dự án SFM trước đây gặp nhiều khó khăn về thu nhập thì nay nhờ tham gia dự án trước mắt đã thoát nghèo và có mức thu nhập ổn định, đảm bảo cuộc sống sinh hoạt hàng ngày.

Mở cơ hội cho người dân tham gia chuỗi liên kết giá trị rừng

Theo Ban Quản lý các dự án lâm nghiệp, rừng che phủ 42,02% diện tích đất của cả nước. Tuy nhiên, chất lượng rừng nhìn chung vẫn còn thấp và tính đa dạng loài còn hạn chế. Việt Nam hiện là nước xuất khẩu sản phẩm gỗ lớn nhất ở Đông Nam Á, nhưng kinh tế rừng trồng chủ yếu dựa vào thâm canh rừng trồng chu kỳ ngắn để sản xuất dăm gỗ làm nguyên liệu sinh khối.

Mô hình truyền thống này đã bộc lộ những giới hạn và không còn đáp ứng đầy đủ các mục tiêu về môi trường, xã hội và kinh tế của Việt Nam. Trong khi đó, hiện 50% lượng gỗ tròn nhập khẩu vào Việt Nam là gỗ lớn, do sản lượng gỗ lớn có nguồn gốc bền vững trong nước không đáp ứng đủ nhu cầu ngày càng tăng. Chính vì vậy, việc triển khai dự án có ý nghĩa rất lớn.

Theo ông Nguyễn Danh Đàn, Phó Giám đốc Ban Quản lý Dự án SFM Trung ương, cho biết dự án hướng tới mục tiêu chuyển đổi mô hình trồng rừng từ chu kỳ ngắn sang chu kỳ dài, tập trung sản xuất gỗ xẻ chất lượng cao, nâng cao tính đa dạng loài và thích ứng với biến đổi khí hậu. Dự án đồng thời hỗ trợ hoàn thiện khung pháp luật, thể chế và nâng cao năng lực cho các chủ thể trong ngành lâm nghiệp để thúc đẩy chuyển đổi sang mô hình quản lý rừng bền vững.

“Mô hình quản lý rừng bền vững với chu kỳ trồng rừng dài không chỉ tăng hiệu quả kinh tế từ rừng gỗ lớn, mà còn đóng góp đáng kể vào mục tiêu giảm phát thải, biến rừng thành 'bể chứa carbon tự nhiên', giúp Việt Nam đạt cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050”, ông Đàn nói.

Cũng theo ông Đàn, trong khuôn khổ dự án, Ban Quản lý các dự án lâm nghiệp Trung ương cùng GIZ đang tư vấn cấp Trung ương và cấp tỉnh hoàn thiện các quy định pháp luật, đồng thời nghiên cứu phát triển các mô hình kinh doanh mới cho chủ rừng, thiết kế các phương án tài chính và mở rộng hợp tác với các hộ trồng rừng thông qua các thỏa thuận đôi bên cùng có lợi.

Dự án cũng nhấn mạnh việc lồng ghép các biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới trong toàn bộ chuỗi cung ứng lâm nghiệp. Các chủ rừng, cộng đồng và các đối tác được trang bị kiến thức, kỹ năng để nhận thức được tầm quan trọng của giới và cách triển khai công việc một cách công bằng, hiệu quả cho cả nam và nữ.

Bên cạnh mục tiêu kinh tế, các mô hình rừng gỗ lớn trong dự án còn được kỳ vọng tạo ra lợi ích rõ rệt cho đa dạng sinh học, cải thiện sinh kế cho cộng đồng. Ảnh: GIZ

Ông Nguyễn Văn Hoan, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai, đánh giá cao hiệu quả bước đầu của dự án, dù mới trong giai đoạn triển khai; đồng thời, ông Hoan cho biết Gia Lai có thế mạnh về tài nguyên rừng và đang là một trong những “thủ phủ” xuất khẩu gỗ lớn của cả nước. Việc chuyển đổi sang phát triển rừng gỗ lớn và quản lý bền vững là hướng đi phù hợp với chiến lược phát triển ngành lâm nghiệp địa phương. Đặc biệt, trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi xanh, việc gắn phát triển rừng với tín chỉ carbon mở ra cơ hội lớn cho địa phương và người dân tham gia chuỗi liên kết giá trị rừng.

“Bên cạnh mục tiêu kinh tế, các mô hình rừng gỗ lớn trong dự án còn được kỳ vọng tạo ra lợi ích rõ rệt cho đa dạng sinh học, cải thiện sinh kế cho cộng đồng và góp phần ứng phó với biến đổi khí hậu. Những mô hình này cũng sẽ là nền tảng để mở rộng, nhân rộng ra toàn quốc trong thời gian tới”, ông Hoan nói.

Khanh Lê - Tố Như

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/cai-thien-sinh-ke-tu-du-an-nhan-rong-quan-ly-rung-ben-vung-va-chung-chi-rung-10311697.html