Cộng tác viên dân số bản Tả Lèng Lao Chải (xã Tả Lèng) tuyên truyền chính sách dân số tới dân bản
Sinh đủ - nuôi tốt - sống khỏe mạnh là thông điệp đang lan tỏa mạnh mẽ trong từng bản, từng gia đình trên địa bàn tỉnh nhờ hiệu quả thiết thực của Nghị quyết số 40/NQ-HĐND. Nghị quyết quy định rõ các mức hỗ trợ, cụ thể từ 2 triệu đồng đến 10 triệu đồng cho các bản, xã đạt tiêu chí không có người sinh con thứ ba trong nhiều năm liên tục. Hỗ trợ 1 lần bằng tiền đối với người dân trong độ tuổi sinh đẻ đã sinh đủ số con theo quy định, tự nguyện sử dụng biện pháp tránh thai dài hạn, được hỗ trợ từ 3 trăm nghìn đồng/người đến 1,2 triệu đồng/người. Cùng với đó, nhân viên y tế bản tuyên truyền, vận động người dân thực hiện tốt chính sách dân số, trong năm bản không có người sinh con vi phạm chính sách dân số được hỗ trợ 2,4 triệu đồng/người/năm.
Chính sách dân số ấy không còn là những khẩu hiệu khô cứng, đã và đang đi vào cuộc sống bằng những hành động cụ thể. Tại xã Tân Uyên, những con số “biết nói” đang phản ánh rõ nét hiệu quả từ chính sách dân số mới. Những năm gần đây, tỷ lệ sinh con thứ ba trên địa bàn xã liên tục giảm. Năm 2024, xã có 8 tổ dân phố, bản không có trường hợp sinh con thứ 3, điển hình như tổ dân phố số 17, tổ dân phố số 2… Có 41 trường hợp được hỗ trợ đặt vòng tránh thai, 2 trường hợp được hỗ trợ đình sản và 8 cán bộ y tế bản được khen thưởng hỗ trợ theo Nghị quyết số 40/NQ-HĐND.
Chị Trần Thị Hoàn - Trạm trưởng Trạm Y tế xã Tân Uyên cho biết: “Trước đây, công tác truyền thông để người dân hiểu và thực hiện chính sách dân số gặp rất nhiều khó khăn. Từ khi có Nghị quyết số 40/NQ-HĐND, chính sách hỗ trợ cụ thể, rõ ràng tạo động lực rất lớn cho cả nhân viên y tế bản đến người thụ hưởng. Đồng nghĩa, chính sách thấm sâu vào đời sống, hiệu quả thực hiện cũng nhờ đó rõ nét hơn”.
Có thành tích trong công tác vận động người dân thực hiện tốt chính sách dân số, năm 2024, chị Trịnh Thị Hương (cộng tác viên dân số tổ dân phố số 2, xã Tân Uyên) đã được nhận khen thưởng. “Nghị quyết số 40/NQ-HĐND giúp dân bản thay đổi tư duy sinh con. Họ thấy rõ việc ít con giúp nuôi dạy tốt hơn, có thời gian làm kinh tế, đồng thời nâng cao sức khỏe cho bản thân. Vậy nên, chú trọng thực hiện các biện pháp kế hoạch hóa gia đình” - chị Hương chia sẻ.
Từ tác động tích cực của Nghị quyết số 40/NQ-HĐND, công tác dân số trong tỉnh có bước phát triển đáng kể. Tỷ lệ người dân sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn được nâng lên. Tỷ lệ sinh con thứ 3 giảm đáng kể. Trong năm 2023 và 2024, toàn tỉnh có 187 tổ dân phố, bản không có người sinh con thứ 3; toàn tỉnh đã chi trên 1,3 tỷ đồng hỗ trợ các cá nhân thực hiện tốt chính sách dân số theo Nghị quyết số 40/NQ-HĐND. Trong đó, hỗ trợ phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đã sinh đủ số con theo quy định, tự nguyện sử dụng biện pháp tránh thai dài hạn như: đặt dụng cụ tử cung 2.667 người, cấy thuốc tránh thai 109 người, triệt sản 36 người; hỗ trợ 187 y tế thôn bản, cộng tác viên dân số.
Theo thống kê, dân số toàn tỉnh hiện đạt hơn 504.000 người. Trong giai đoạn 2020 - 2024, tổng tỷ suất sinh (số con trung bình/phụ nữ) từ 2,63 con năm 2020 giảm xuống còn 2,49 con năm 2024, dự kiến năm 2025 là 2,39 con. Đây là kết quả quan trọng, cho thấy hiệu quả rõ nét của công tác tuyên truyền, vận động và chính sách khích lệ từ Nghị quyết số 40/NQ-HĐND.
Ông Hoàng Hải Hưng - Chi cục trưởng Chi cục Dân số tỉnh khẳng định: “Nghị quyết số 40/NQ-HĐND không chỉ là quy định mang tính pháp lý, mà thực sự là cú huých về mặt chính sách, tạo động lực mạnh mẽ để các cấp, ngành và người dân cùng vào cuộc. Bằng việc ghi nhận kịp thời những nỗ lực từ cơ sở, nghị quyết góp phần quan trọng cải thiện, nâng cao chất lượng dân số, từng bước thay đổi nhận thức trong vùng dân tộc thiểu số, giảm gánh nặng cho ngân sách về y tế, giáo dục trong tương lai”.
Từ vùng thấp đến vùng cao, phong trào thi đua “Bản không có người sinh con thứ ba”, “Gia đình sinh đủ hai con, chăm sóc tốt” đang lan tỏa mạnh mẽ. Các mô hình truyền thông nhóm nhỏ, nói chuyện chuyên đề, truyền thông cộng đồng… phát huy hiệu quả, giúp bà con từng bước thay đổi nhận thức, xây dựng gia đình no ấm, hạnh phúc, hướng tới mục tiêu dân số ổn định, chất lượng, vì sự phát triển bền vững.
Bích Diệp - Trương Dũng