Cạm bẫy lừa đảo ngày càng tinh vi trên thị trường tài sản mã hóa

5 giờ trướcBài gốc

Trong những năm gần đây, thị trường tài sản mã hóa (crypto) đã bùng nổ tại Việt Nam, thu hút một lượng lớn nhà đầu tư, đặc biệt là giới trẻ. Với tiềm năng lợi nhuận cao và tốc độ tăng trưởng ấn tượng của các đồng tiền như Bitcoin, Ethereum, hay các mô hình tài chính phi tập trung (DeFi), không ít người đã kỳ vọng đây sẽ là cơ hội đổi đời.

Cạm bẫy lừa đảo ngày càng tinh vi trên thị trường tài sản mã hóa.

Theo số liệu từ Triple-A, năm 2024 có hơn 17 triệu người Việt Nam đang sở hữu tài sản mã hóa, chiếm gần 17% dân số. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng này cũng đi kèm một lỗ hổng lớn: phần lớn nhà đầu tư là người mới, tiếp cận thị trường thông qua mạng xã hội hoặc lời rỉ tai, không có nền tảng về công nghệ blockchain, pháp lý tài sản số hay các phương thức lừa đảo phổ biến hiện nay.

Mới đây, thông tin về "Madam Ngo" bị Interpol truy nã vì tội lừa đảo đầu tư tiền điện tử và ngoại hối, lừa đảo hơn 2.000 nạn nhân người Việt Nam số tiền khoảng 300 triệu USD đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về những rủi ro tiềm ẩn trong thị trường này.

Trao đổi với báo chí về vụ việc này, bà Nguyễn Vân Hiền - Phó Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam nhận định, trên thị trường tài sản mã hóa đang xuất hiện nhiều hình thức lừa đảo tinh vi, kết hợp giữa yếu tố công nghệ và tâm lý, khiến không ít nhà đầu tư dù cẩn trọng vẫn dễ dàng rơi vào bẫy.

Các nạn nhân của Madam Ngo đã bị lừa tham gia mô hình Ponzi/kim tự tháp, đánh trúng tâm lý “muốn lãi nhanh, an toàn tuyệt đối”. Những dự án dạng này thường hứa hẹn mức sinh lời cao đến phi lý, dùng tiền của người tham gia sau để trả cho người trước. Khi dòng tiền đứt đoạn, không còn người mới thì đánh sập luôn hệ thống, khiến người tham gia mất trắng.

Đây chỉ là một trong 7 hình thức lừa đảo phổ biến, được phân hai loại: thuần công nghệ hoặc kết hợp công nghệ và tâm lý.

Trong khi đó, ông Trần Huyền Dinh - Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech Hiệp hội Blockchain Việt Nam chỉ ra một trong những chiêu được ưa thích là tạo ra các token giả mạo với tên gọi, logo gần giống với các tài sản mã hóa uy tín khiến không ít nhà đầu tư sơ suất mua nhầm. Một hình thức khác là “bẫy mật ngọt” (honey pot), trong đó nhà đầu tư mua vào token nhưng bị khóa tính năng bán, dẫn đến bị “kẹt vốn” ngay sau khi xuống tiền.

Một thủ đoạn khác mang tính kỹ thuật cao là rút thảm (rug pull). Các dự án thường được quảng bá rầm rộ để thu hút người dùng mua token, sau đó đội ngũ phát triển bất ngờ rút toàn bộ tiền thanh khoản khỏi sàn phi tập trung. Kết quả là giá trị token sụp đổ chỉ sau một đêm, nhà đầu tư không kịp trở tay.

Ngoài ra, còn có hình thức airdrop lừa đảo khi token miễn phí bất ngờ xuất hiện trong ví của người dùng. Nếu tương tác, đưa ra yêu cầu hoặc truy cập các liên kết do bên phát hành cung cấp, người dùng có thể vô tình cấp quyền truy cập ví cho kẻ gian và mất toàn bộ tài sản.

Đối với hình thức lừa đảo kết hợp tâm lý và công nghệ, có thể kể đến giả mạo thông tin (phishing). Trong đó, kẻ gian dựng website, email, tin nhắn có giao diện giống hệt các sàn giao dịch, ví điện tử uy tín để lừa người dùng nhập khóa riêng tư/khóa bí mật, cụm từ khôi phục ví hoặc mã OTP. Một khi thông tin bị đánh cắp, ví sẽ bị rút sạch mà chủ sở hữu không kịp phản ứng.

Ngoài ra, còn có hình thức mạo danh người nổi tiếng hoặc các dự án lớn. Các đối tượng lừa đảo thường lập tài khoản mạng xã hội trông giống như những nhân vật có ảnh hưởng trong ngành để quảng bá “cơ hội đầu tư nội bộ”, “token tặng thưởng”, từ đó dẫn dụ người dùng gửi tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân.

Cuối cùng là chiêu bơm thổi giá (pump and dump): một nhóm nhà đầu cơ sẽ bí mật mua một token ít tên tuổi, sau đó tạo hiệu ứng lan truyền, đánh vào tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội). Khi giá bị đẩy lên cao, nhóm này âm thầm bán ra, khiến giá sụt mạnh và để lại toàn bộ rủi ro cho những nhà đầu tư nhỏ lẻ lao vào sau.

Theo các chuyên gia, có nhiều nguyên nhân khiến nhà đầu tư Việt trở thành “miếng mồi béo bở” cho các chiêu trò lừa đảo crypto như: Thiếu kiến thức cơ bản về blockchain, tài sản mã hóa, phân tích dự án…; tâm lý làm giàu nhanh và chạy theo đám đông, dễ bị FOMO; thiếu cảnh giác với những lời mời gọi lợi nhuận cao phi lý; pháp lý chưa rõ ràng, khiến việc xử lý các vụ lừa đảo còn khó khăn…

Trước thực tế hàng nghìn người đã rơi vào bẫy đầu tư tài sản mã hóa, các chuyên gia khuyến nghị nhà đầu tư học cách nhận diện, phòng tránh các mô hình lừa đảo để tự bảo vệ trước các cạm bẫy ngày càng tinh vi trên thị trường tài sản mã hóa tại.

Hiện nay, Chính phủ đã giao Bộ Tài chính chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất khung pháp lý đối với tài sản mã hóa. Một trong những hướng đi quan trọng là xây dựng Nghị quyết thí điểm triển khai sàn giao dịch tài sản mã hóa tại Việt Nam.

Thanh Hằng

Nguồn Tài Chính : http://tapchitaichinh.vn/cam-bay-lua-dao-ngay-cang-tinh-vi-tren-thi-truong-tai-san-ma-hoa.html