'Cắm chốt' ở cơ sở, Bộ Công Thương hỗ trợ vận hành chính quyền hiệu quả

4 giờ trướcBài gốc

Giải pháp “đúng thời điểm, đúng mục tiêu”

Việc Bộ Công Thương quyết định cử 34 cán bộ lãnh đạo cấp Cục, Vụ trực tiếp xuống công tác tại các địa phương để hỗ trợ triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp trong các lĩnh vực của Bộ không chỉ là một động thái hành chính thuần túy, mà là một bước đi chiến lược, thể hiện tầm nhìn cải cách quản lý nhà nước gắn liền với yêu cầu thực tiễn và bối cảnh hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng.

Trong bối cảnh Chính phủ đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đặc biệt sau khi Nghị định 139/2025/NĐ-CP và Nghị định 146/2025/NĐ-CP được ban hành, ngành Công Thương đã chủ động phân cấp tới 52% nhiệm vụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực công nghiệp và thương mại cho cấp tỉnh và cấp xã. Đây là tỷ lệ cao, thể hiện sự tin tưởng vào năng lực quản trị của địa phương, đồng thời cũng là thách thức lớn, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về thể chế, nhân sự và phương thức vận hành.

Ngành Công Thương đã chủ động phân cấp tới 52% nhiệm vụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực công nghiệp và thương mại cho cấp tỉnh và cấp xã. Ảnh: Nguyên Vũ

Quyết định cử lãnh đạo cấp Cục, Vụ về địa phương không chỉ nhằm hỗ trợ kỹ thuật hay giải quyết tình huống ngắn hạn, mà còn tạo ra cầu nối trực tiếp giữa Trung ương và cơ sở. Sự hiện diện của cán bộ dày dạn kinh nghiệm tại địa phương giúp đảm bảo ba mục tiêu chiến lược. Một là, ngăn ngừa gián đoạn quản lý: Khi bộ máy cấp tỉnh, xã vừa được sắp xếp lại, năng lực thực thi chưa đồng đều, nguy cơ “khoảng trống” quản lý là rất lớn. Việc tăng cường cán bộ giúp bảo đảm mọi nhiệm vụ được triển khai thông suốt. Hai là, chuyển giao tri thức và kinh nghiệm: Các lãnh đạo từ Bộ sẽ trực tiếp hướng dẫn nghiệp vụ, giúp cán bộ địa phương nhanh chóng “vào guồng” trong việc thực hiện nhiệm vụ. Ba là, kết nối thông tin hai chiều: Cơ chế báo cáo hàng ngày, hàng tuần về Bộ giúp Trung ương kịp thời nắm bắt vướng mắc, điều chỉnh chính sách hoặc phân bổ nguồn lực hợp lý.

Theo chỉ đạo của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, mỗi cán bộ được cử xuống cơ sở sẽ thực hiện bốn nhóm nhiệm vụ chính: (i)Nắm bắt thực tiễn, đánh giá năng lực thực thi của địa phương. Mục tiêu là xác định rõ điểm mạnh, điểm yếu của đội ngũ cán bộ cấp tỉnh, xã trong lĩnh vực Công Thương để có phương án hỗ trợ phù hợp. (ii) Tham gia sắp xếp, bố trí nhân sự và hướng dẫn nghiệp vụ. Đặc biệt, chú trọng các lĩnh vực quản lý thị trường, xuất nhập khẩu, quản lý năng lượng và xúc tiến thương mại. Đây là những mảng công việc đòi hỏi kiến thức chuyên môn sâu và kinh nghiệm xử lý tình huống. (iii) Phát hiện và kiến nghị tháo gỡ các vướng mắc về thể chế. Nếu các quy định pháp luật chưa phù hợp hoặc còn khoảng trống, cán bộ sẽ đề xuất sửa đổi, bổ sung để bảo đảm hiệu lực quản lý. (iv) Đề xuất giải pháp tăng cường nguồn lực cho cơ sở, bao gồm bổ sung cơ sở vật chất, thiết bị, nguồn nhân lực và nâng cao năng lực qua đào tạo.

Song song với việc đưa người xuống cơ sở, Bộ Công Thương giao cho các đơn vị trực thuộc sáu nhóm nhiệm vụ để bảo đảm sự hỗ trợ toàn diện: Hoàn thiện tài liệu hướng dẫn nghiệp vụ cho cán bộ cấp tỉnh, xã; phát hành “Cẩm nang công tác ngành Công Thương cơ sở”. Bố trí đầu mối hỗ trợ kỹ thuật, sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của địa phương. Tạo điều kiện tối đa về chế độ, chính sách cho cán bộ công tác tại cơ sở. Bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ thường xuyên và đột xuất đúng tiến độ. Rà soát, hoàn thiện khung pháp lý để mô hình hai cấp hoạt động hiệu quả. Theo dõi, tổng hợp kết quả công tác để báo cáo định kỳ cho Bộ trưởng và Chính phủ.

Tăng cường cán bộ xuống cơ sở trở giúp hình thành đội ngũ cán bộ Công Thương địa phương đủ năng lực tiếp nhận và triển khai các chính sách phức tạp, đáp ứng yêu cầu hội nhập. Ảnh: Nguyên Vũ

Hình thành đội ngũ cán bộ Công Thương địa phương đủ năng lực

Từ góc độ chuyên gia kinh tế - quản trị công, có ba lý do khiến việc tăng cường cán bộ xuống cơ sở trở nên cấp thiết. Đó là, giảm chi phí cơ hội do chậm triển khai chính sách. Khi chính sách đã ban hành nhưng địa phương chưa đủ năng lực thực thi, nền kinh tế có thể bỏ lỡ cơ hội thu hút đầu tư, phát triển sản xuất, kinh doanh. Bên cạnh đó, còn giúp tăng hiệu quả phân cấp, phân quyền. Phân cấp chỉ thực sự hiệu quả khi “người nhận việc” có năng lực và “người giao việc” vẫn duy trì được giám sát, hỗ trợ. Đồng thời, giúp nâng cao chất lượng dịch vụ công trong lĩnh vực Công Thương. Theo đó, quản lý thị trường, xúc tiến thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng… đều là các dịch vụ công ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Nếu triển khai đúng hướng, chủ trương này sẽ tạo ra nhiều tác động tích cực. Trong đó, ngắn hạn bảo đảm tiến độ sắp xếp tổ chức bộ máy, duy trì hoạt động quản lý nhà nước không bị gián đoạn. Trung hạn, nâng cao trình độ cán bộ cơ sở, chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ, giảm sai sót và rủi ro pháp lý. Dài hạn là hình thành đội ngũ cán bộ Công Thương địa phương đủ năng lực tiếp nhận và triển khai các chính sách phức tạp, đáp ứng yêu cầu hội nhập.

Kinh nghiệm từ nhiều cải cách hành chính trước đây cho thấy, để mô hình này thành công cần bảo đảm ba yếu tố then chốt: Khung pháp lý rõ ràng, ổn định. Các Nghị định, Thông tư cần được rà soát để loại bỏ chồng chéo, bảo đảm tính khả thi ở cấp địa phương. Tiếp đến là cơ chế giám sát và đánh giá kết quả minh bạch. Việc báo cáo hàng ngày, hàng tuần phải đi kèm với các chỉ số đo lường cụ thể về tiến độ và chất lượng. Cuối cùng là nguồn lực tài chính và nhân sự đủ mạnh, cần dự trù ngân sách để duy trì hoạt động của cán bộ tăng cường, đồng thời đầu tư cho cơ sở vật chất phục vụ công tác quản lý.

Như vậy, quyết định của Bộ Công Thương không chỉ mang tính hành chính mà còn phản ánh tư duy quản lý hiện đại: phân cấp phải đi đôi với tăng cường năng lực và hỗ trợ thực thi. Trong bối cảnh chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương hai cấp, việc đưa cán bộ giàu kinh nghiệm xuống cơ sở là giải pháp “đúng thời điểm, đúng mục tiêu”, vừa giúp duy trì sự ổn định, vừa thúc đẩy hiệu quả cải cách. Nếu được triển khai nhất quán, đồng bộ và có cơ chế giám sát, đánh giá chặt chẽ, chủ trương này sẽ trở thành hình mẫu trong việc kết hợp giữa phân quyền và hỗ trợ. Qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả quản trị nhà nước, phục vụ tốt hơn người dân và doanh nghiệp, đóng góp vào tăng trưởng bền vững của nền kinh tế.

PGS, TS Ngô Trí Long, Chuyên gia Kinh tế

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/cam-chot-o-co-so-bo-cong-thuong-ho-tro-van-hanh-chinh-quyen-hieu-qua-414812.html