Cảm nghĩ trước An Bằng

4 giờ trướcBài gốc

An Bằng là một ngôi làng bình dị ven biển thuộc xã Vinh An, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế, nổi tiếng với hàng trăm lăng mộ giá trị bạc tỉ, được mệnh danh là “thành phố lăng mộ”. Ngày xưa, chỉ các quan lại, đại gia quyền thế mới có lăng mộ. Ngày nay, kinh tế khấm khá hơn nên người dân cũng có khuynh hướng dành nhiều tiền bạc để xây mộ hoành tráng và cũng gọi là lăng mộ.

“Thành phố lăng mộ” An Bằng.

Như gần đây, lăng mộ nguy nga của vợ chồng ông Hồ Thiết (1937) và bà Văn Thị Thuận (1938) đã được nói tới nhiều và có nhiều du khách đã đến tham quan. Khu mộ ở mặt tiền nghĩa trang An Bằng được xây dựng khi chủ nhân còn sống, được đặt tên là “Đức Lưu Quang” với mong ước phúc đức được truyền lại mãi về sau cho con cháu. Và có lẽ nhờ xây sau nên khu mộ có đủ bản vẽ thiết kế, lấy cảm hứng từ kiến trúc cung điện, lăng tẩm hoàng gia, như long phượng, trụ biểu, câu đối, hoành phi… trông hoành tráng hơn so với các khu mộ khác. Ngoài sinh phần vợ chồng ông Hồ Thiết, khu mộ còn dành sẵn đất cho các con muốn về yên nghỉ bên cha mẹ.

Ông Hồ Thiết cho biết từ năm 2021 đã cùng các con lên ý tưởng, phác họa khu mộ rồi thuê thợ xây. Sau ba năm thi công, đến năm 2023, khu mộ của vợ chồng ông hoàn thiện với chi phí khoảng 4 tỉ đồng.

Việc xây sẵn sinh phần là phong tục xưa của vua chúa, người giàu ở nhiều nước châu Á, trong đó có Việt Nam. Người Việt Nam vốn không muốn phải lo lắng về nơi an nghỉ của mình nên thường cũng dành ra một số tiền nhất định cho ngày rời xa thế giới, tùy số tiền nhiều hay ít mà vun vén chuyện mộ phần. Những gia đình khá giả thường sẽ chuẩn bị phần đất mộ từ sớm, có khi tự xây cho bản thân và vợ/chồng từ khi còn sống, có khi do con cái góp tiền xây cho cha mẹ như một cách báo hiếu cha mẹ. Đó là lý do mà nhiều người cảm thấy rất thoải mái khi đã xây xong sinh phần dù chủ nhân vẫn còn sống khỏe. Nhưng chuyện xây sinh phần ở An Bằng có ít nhiều khác biệt.

Theo Sở Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế, chi phí xây các ngôi mộ trong nghĩa trang An Bằng từ vài trăm triệu đến vài tỉ đồng, có những ngôi mộ lên tới trên 10 tỉ đồng. Tổng trị giá tiền xây sinh phần ở nghĩa trang An Bằng lớn hơn nhiều lần so với các bản làng Việt Nam.

Làng An Bằng trước kia sống bằng nghề chài lưới. Khi chiến tranh kết thúc, đời sống nghèo khó, có lúc phải luộc xương rồng chấm muối ăn thay cơm. Mùa đánh cá liên tục thất bát, không có ruộng đồng canh tác. Nay nhờ nhiều người định cư nơi xa gửi tiền về quê nhà xây lăng tẩm, báo hiếu người thân. Bởi theo họ, “sống cái nhà, thác cái mồ”. Mồ mả cũng quan trọng như nhà cửa, nhà khang trang thì mộ cũng phải khang trang.

Chủ tịch UBND xã Vinh An, ông Phạm Phụng, cho biết dân làng An Bằng có truyền thống xây dựng lăng mộ cho ông bà, cha mẹ như một cách báo hiếu của con cái; chính quyền không biết chính xác số tiền họ bỏ ra. Nhưng cũng phải thừa nhận từ nét văn hóa làng xã đã đâu đó xuất hiện hiện tượng “con gà tức nhau tiếng gáy”, ganh đua từ nhà cửa, các phương tiện, vật dụng đến mồ mả. Có không ít trường hợp phá bỏ nhà mộ cũ để xây mới.

Đành rằng, đó là quyền tự do của mỗi người, được pháp luật bảo vệ nhưng đứng trước nghĩa trang An Bằng cứ phải lăn tăn suy ngẫm.

Nguyễn Vũ Mộc Thiêng

Nguồn Saigon Times : https://thesaigontimes.vn/cam-nghi-truoc-an-bang/