Cam sạch Cẩm Thạch và hành trình làm giàu từ đổi mới cách nghĩ, phát triển nông nghiệp hữu cơ

3 giờ trướcBài gốc

Ông Đinh Văn Bê, người tiên phong tích tụ đất đai và chuyển đổi cây trồng cam tại thôn Phâng Khánh, xã Cẩm Thạch.

Con đường dẫn vào xã Cẩm Thạch hai bên vẫn còn dày đặc luồng, keo và những khoảnh đồi cỏ mọc dại bỏ không. “Đấy, nhiều nhà giờ không còn mặn mà với cây luồng nữa. Trồng trọt thì vất vả mà lợi nhuận thu về chẳng được bao nhiêu", ông Đinh Văn Bê, Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn Phâng Khánh, vừa đi vừa chỉ tay về những đồi đất loang lổ đầy tâm tư.

Chúng tôi theo ông men theo con đường nhỏ, ngoằn ngoèo lên đồi. Bất ngờ hiện ra trước mắt là một vườn cam xanh mướt, những cây cam tròn tán, cỏ được phát gọn gàng, đất tơi xốp. Ông Bê chia sẻ: “chỗ này trước cũng là luồng, nhưng tôi đã quyết định thay đổi.”

Trước đây, cây luồng từng được người dân Cẩm Thạch xem như cây trồng nuôi sống cả vùng, là nguồn sinh kế chính cho họ. Tuy nhiên, khi giá luồng giảm mạnh, việc chặt bán không đủ bù đắp cho công sức, chi phí vận chuyển. Ông Bê chia sẻ: “Chúng tôi làm nhiều nhưng chẳng dư dả, đất đai thì bỏ không, khiến bà con ai nấy đều cảm thấy chán nản.”

Năm 2021, ông Bê quyết định gom đất. Ban đầu, nhiều hộ còn e dè, sợ “mất đất cha truyền con nối”. Ông kiên trì thuyết phục, giải thích việc tích tụ đất không phải để chiếm, mà để cùng nhau phát triển. Cuối cùng, ông có trong tay hơn 3,5 ha – điều hiếm có ở vùng núi vốn quen sản xuất manh mún.

Vườn cam rộng 3,5 ha được trồng trên đất đồi trung du, tận dụng hiệu quả quỹ đất bỏ hoang sau khi chuyển đổi từ trồng luồng.

Sau khi gom được đất, ông đã quyết định chọn trồng cây cam, vì loại cây này rất phù hợp với điều kiện đất đồi, lại bán được giá, cho giá trị kinh tế cao. Ông Bê đã lặn lội ra Hà Nội để mua giống cam chuẩn, chất lượng từ Học viện Nông nghiệp, đồng thời tham gia các lớp tập huấn về nông nghiệp hữu cơ để nâng cao kiến thức và kỹ năng trồng trọt của mình.

Chỉ vào những bình nhựa trong suốt đặt dưới gốc cam, ông Bê chia sẻ: “Đây là thuốc trừ sâu tự chế của tôi, được làm từ tỏi, gừng và ớt ngâm rượu. Phân bón mà tôi sử dụng hoàn toàn là phân chuồng hoai mục và phân vi sinh. Cỏ dại cũng không bị phun thuốc, mà tôi chỉ phát thủ công.”

Cuối năm 2023, vườn cam cho vụ đầu tiên. Ông Bê nhớ như in ngày cân từng quả cam Canh, cam Cao Phong, bán cho thương lái. “Cam Canh được 28 nghìn đồng/kg, cam Cao Phong 15 nghìn đồng/kg. Hơn 12 tấn quả, thu về khoảng 300 triệu đồng. Lúc ấy mới thấy, hóa ra mình chọn đúng,” ông kể, ánh mắt rạng rỡ.

Đứng trong vườn, ông nhẩm tính: “Ngày trước trồng luồng, bán được vài chục triệu đồng một năm mà vất vả gấp mấy lần. Giờ trồng cam, vừa đỡ công, vừa hợp khí hậu, ít nước tưới, lại được giá.”

Từ thành công của vườn cam Phâng Khánh, nhiều hộ dân trong xã bắt đầu thay đổi cách nghĩ. Có gia đình trẻ mạnh dạn thuê đất trồng bưởi da xanh, chuối tây, dứa. Một số hộ chuyển dần sang dùng phân hữu cơ, chế phẩm sinh học thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào hóa chất.

“Lúc đầu ai cũng nghi ngại, bảo làm trồng trọt hữu cơ thì sâu bệnh nhiều, năng suất thấp. Nhưng thấy tôi làm vài vụ đất tốt lên, quả đẹp, bán được giá cao, giờ bà con tin rồi,” ông Bê cho biết.

Đặc biệt, giờ đây nhiều người dân dần sẵn sàng cho thuê lại đất hoang, góp đất để sản xuất tập trung.

Hiện nay, vườn cam của ông Bê đang được chăm sóc theo quy trình hữu cơ bền vững, hướng đến xây dựng thương hiệu và đăng ký tiêu chuẩn VietGAP, tiến tới sản phẩm OCOP. Một số hợp tác xã trong tỉnh đã bắt đầu ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm.

Tuy nhiên, con đường phía trước vẫn còn nhiều thách thức: yêu cầu vốn đầu tư ban đầu lớn, thời gian thu hồi vốn kéo dài, và thị trường tiêu thụ vẫn chưa thật sự ổn định. Dẫu vậy, từ những vườn cam của các hộ dân, một hướng đi mới đang dần hình thành cho nông nghiệp miền núi: phát triển hàng hóa có giá trị cao, thân thiện với môi trường và có khả năng mở rộng quy mô.

Rời Phâng Khánh, trong ánh nắng cuối chiều phủ vàng cả đồi cam, tôi vẫn nhớ lời ông Bê: “Người nông dân mà biết đổi mới, dám thay đổi, thì cái đất miền núi này không lo đói nghèo mãi đâu.”

Nguyễn Thuấn

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/cam-sach-cam-thach-va-hanh-trinh-lam-giau-tu-doi-moi-cach-nghi-phat-trien-nong-nghiep-huu-co.htm