Đô trưởng Phnom Penh Khuong Sreng (bên trái, hàng đầu) cùng các đại biểu thực hiện nghi thức dâng hương tưởng niệm các nạn nhân dưới chế độ Khmer Đỏ diệt chủng. Ảnh: AKP/TTXVN phát
Theo phóng viên TTXVN tại Phnom Penh, hoạt động kỷ niệm Ngày tưởng niệm quốc gia 20/5 lần thứ 8 diễn ra dưới sự chủ trì của Đô trưởng Thủ đô Phnom Penh Khuong Sreng, thay mặt Thủ tướng Chính phủ Hoàng gia Campuchia Samdech Thipadei Hun Manet tham dự sự kiện. Hoạt động kỷ niệm năm nay thu hút đông đảo người dân Campuchia tham gia, cùng tưởng niệm thảm kịch xảy ra trong 3 năm 8 tháng 20 ngày dưới chế độ Kampuchea Dân chủ, cách đây hơn 46 năm.
Tại sự kiện, Đô trưởng Thủ đô Phnom Penh Khuong Sreng đã trình bày thông điệp của Thủ tướng Campuchia Hun Manet gửi tới toàn thể người dân nước này nhân Ngày tưởng niệm quốc gia 20/5 năm 2025. Thông điệp nhấn mạnh Ngày tưởng niệm quốc gia được ấn định nhằm tôn vinh vong linh những người đã khuất và cùng hồi hướng, tưởng niệm các nạn nhân thiệt mạng dưới chế độ Kampuchea Dân chủ, cũng như đề cao việc tưởng nhớ các nạn nhân, khôi phục danh dự và phẩm giá của họ, dù còn sống hay đã qua đời.
Theo thông điệp từ sự kiện, ngày 18/8/1983, Quốc hội nước Cộng hòa Nhân dân Campuchia đã chuẩn y việc chọn ngày 20/5 là "Ngày căm thù" nhằm thể hiện sự căm hờn đối với "bè lũ diệt chủng Pol Pot, Ieng Sary và Khieu Samphan", những người đứng đầu chế độ diệt chủng đã tiến hành các hoạt động áp bức, tra tấn và sát hại dã man hàng triệu người dân Campuchia, được tổ chức từ năm 1984 về sau. Sau năm 1993, Chính phủ Hoàng gia Campuchia đã đổi tên "Ngày căm thù" thành "Ngày tưởng niệm", sau đó đổi thành "Ngày tưởng niệm quốc gia" theo một nghị định ban hành ngày 14/2/2018.
Thông điệp tại sự kiện khẳng định "Ngày tưởng niệm quốc gia" đã góp phần thúc đẩy tiến trình hòa giải dân tộc và hòa hợp trong xã hội Campuchia, thúc đẩy việc phổ biến và nâng cao nhận thức về những hành vi tàn bạo xảy ra dưới thời Kampuchea Dân chủ, cũng như ngăn chặn không để tái diễn chế độ diệt chủng dã man, tàn bạo tương tự. Thông điệp của Thủ tướng Campuchia nêu rõ: "Nhằm ngăn chặn không để chế độ đó quay trở lại, tất cả chúng ta phải cùng nhau gìn giữ và bảo vệ bền vững nền hòa bình. Vì hòa bình mở ra mọi cơ hội để xây dựng gia đình, xã hội, cộng đồng và đất nước ngày càng phát triển."
Sự kiện kỷ niệm "Ngày tưởng niệm quốc gia" lần thứ 8 diễn ra ngày 20/5 tại khu di tích Cánh đồng chết Choeng Ek, ở ngoại ô thủ đô Phnom Penh, Vương quôc Campuchia. Ảnh: AKP/TTXVN phát
Khẳng định hòa bình chính là nền tảng của mọi tiềm lực và các hoạt động vì sự tiến bộ và phát triển của đất nước, thông điệp của Thủ tướng Hun Manet nêu rõ: "Dưới mái nhà của hòa bình, các nạn nhân của những hành vi tội ác diễn ra dưới chế độ Khmer Đỏ đã được trả lại công bằng thông qua Phiên tòa đặc biệt trong Tòa án Campuchia. Danh dự và phẩm giá của các nạn nhân, bao gồm những người còn sống và những người đã khuất, cũng được khôi phục, nhận được sự bù đắp cho những nỗi đau tinh thần và xã hội..."
Trong khuôn khổ sự kiện, Ban tổ chức đã cung thỉnh 108 nhà sư thực hiện nghi thức đặt bát hội và tụng kinh cầu siêu tại khu vực tổ chức sự kiện trong khuôn viên khu di tích "Trung tâm diệt chủng Choeng Ek", nhằm hồi hướng phước báo đến vong linh của hàng triệu người Camuchia vô tội bị sát hại dưới thời Kampuchea Dân chủ.
Bên cạnh đó, các hoạt động tra tấn, hành hình và nhiều sự kiện, hoạt động liên quan thời kỳ Khmer Đỏ diệt chủng cũng được phục dựng, tái hiện tại sự kiện, để nhắc nhở công chúng không được phép lãng quên nỗi đau có thật, những câu chuyện lịch sử có thật trong trang sử bi thương thời cận đại tại Campuchia.
Người dân Campuchia tham dự “Ngày tưởng niệm quốc gia 20/5” tại Khu di tích Cánh đồng chết Choeung Ek ở ngoại ô thủ đô Phnom Penh. Ảnh: AKP/TTXVN phát
Trung tâm diệt chủng Choeung Ek hay Cánh đồng chết Choeung Ek là một trong ba khu di tích lịch sử và đài tưởng niệm Từ tội ác đến hòa bình gắn liền với những tội ác dưới thời kỳ Khmer Đỏ diệt chủng vừa được thành lập ở Campuchia, theo một Sắc lệnh Hoàng gia được Quốc vương Norodom Sihamoni ấn ký vào cuối tháng 2 vừa qua. Theo đó, Khu di tích tội ác lịch sử Trung tâm diệt chủng Choeung Ek có tổng diện tích quy hoạch 4,9 ha, tại làng Rolous, phường Choeung Ek, quận Dangkor, thủ đô Phnom Penh.
Khu di tích này được quy hoạch với vùng lõi rộng hơn 1,33ha, bao gồm hệ thống cơ sở hạ tầng, hố chôn người và các hiện vật lịch sử trên mặt đất và dưới lòng đất, được phát hiện thông qua hoạt động khai quật, nghiên cứu. Bên cạnh đó, vùng đệm của khu di tích có tổng diện tích rộng hơn 3,57ha bao gồm hệ thống cơ sở hạ tầng, di tích khảo cổ và lịch sử, cùng mảng cây xanh, ao hồ, đường sá, tòa nhà dân cư và thương mại...
Huỳnh Thảo (TTXVN)