Thời tiết lạnh và ẩm là thời điểm tỷ lệ lưu hành và tốc độ phát triển của các vi sinh vật gây bệnh tăng rõ rệt. Ảnh: Việt Hà.
Theo Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM (HCDC), cúm mùa là bệnh truyền nhiễm phổ biến nhất trong giai đoạn này, đặc biệt dễ bùng phát vào mùa đông - xuân.
Cúm mùa là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus cúm A hoặc B gây ra. Bệnh lây lan nhanh qua các giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc qua tiếp xúc với tay, bề mặt nhiễm virus. Trong điều kiện thời tiết lạnh ẩm, virus cúm tồn tại lâu hơn trong môi trường, tạo điều kiện thuận lợi cho việc lây lan trong cộng đồng.
Theo HCDC, người mắc cúm mùa thường xuất hiện các triệu chứng như sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, ho, sổ mũi, nghẹt mũi và đau họng. Phần lớn trường hợp có thể hồi phục sau 3-5 ngày nếu được nghỉ ngơi, chăm sóc phù hợp.
Tuy nhiên, cúm mùa có thể gây biến chứng nặng ở một số nhóm nguy cơ cao, dẫn đến viêm phổi hoặc suy hô hấp cấp. Những đối tượng dễ diễn tiến nặng gồm phụ nữ mang thai, trẻ em dưới 5 tuổi, người trên 65 tuổi và người mắc các bệnh mạn tính như hen suyễn, bệnh tim, bệnh phổi, đái tháo đường hoặc HIV/AIDS.
Ngành y tế cũng lưu ý người dân không nhầm lẫn cúm mùa với cúm gia cầm (A/H5N1, H7N9, H5N6). Các triệu chứng ban đầu của cúm gia cầm khá giống cúm mùa, nhưng bệnh thường diễn tiến nhanh và nặng hơn, có thể xuất hiện khó thở, tức ngực, tím tái và suy hô hấp cấp.
Yếu tố quan trọng giúp nghi ngờ cúm gia cầm là tiền sử dịch tễ, đặc biệt ở những người từng tiếp xúc gần với gia cầm bệnh, gia cầm chết, tham gia nuôi, buôn bán, vận chuyển, giết mổ, chế biến hoặc ăn thịt gia cầm sống hay chưa nấu chín kỹ.
HCDC cho biết hầu hết người mắc cúm mùa sẽ hồi phục trong vòng một tuần. Người bệnh cần uống đủ nước, nghỉ ngơi và theo dõi triệu chứng. Thuốc kháng virus có thể giúp giảm nguy cơ biến chứng và không qua khỏi, đặc biệt hiệu quả khi được sử dụng sớm trong vòng 48 giờ kể từ khi khởi phát triệu chứng, nhất là ở nhóm nguy cơ cao.
Người dân không nên tự ý sử dụng thuốc kháng virus khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Kháng sinh không có tác dụng trong điều trị cúm vì không tiêu diệt được virus.
Để hạn chế nguy cơ mắc cúm mùa, HCDC khuyến cáo người dân duy trì các biện pháp phòng bệnh như che miệng khi ho, hắt hơi; rửa tay thường xuyên bằng xà phòng; ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc để tăng sức đề kháng.
Tiêm vaccine cúm mùa được xem là biện pháp phòng bệnh hiệu quả, đặc biệt với người cao tuổi, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền. Ngoài ra, người dân nên đeo khẩu trang khi đến nơi đông người hoặc cơ sở y tế, tránh tiếp xúc gần với người có triệu chứng cúm.
Khi xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ cúm, người dân cần đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời, đồng thời hạn chế tham gia các hoạt động tập trung đông người nhằm tránh lây lan cho cộng đồng.
Nguyễn Thuận