Cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 85 góp phần làm nên chiến thắng 1/4

12 giờ trướcBài gốc

Bộ đội ta tiến công, chiếm điểm cao núi Nhạn sáng 1/4/1975. Ảnh: XUÂN HIẾU (chụp lại ảnh tư liệu)

Trước yêu cầu của cuộc kháng chiến đang vào thời điểm khốc liệt, vào ngày 16/3/1963, Tiểu đoàn BB85 - đơn vị bộ đội địa phương cấp tiểu đoàn đầu tiên của tỉnh được thành lập. Tháng 6/1969, Trung đoàn 10 (Ngô Quyền) giải thể, Tiểu đoàn 11 của trung đoàn chủ lực này sáp nhập với Tiểu đoàn 85, lấy phiên hiệu là Tiểu đoàn 96.

Đánh địch trên hướng trọng điểm

Theo CCB Ngô Văn Quý (thôn Phong Hậu, xã An Định, huyện Tuy An), nguyên đại đội trưởng Tiểu đoàn 96, trong chiến dịch xuân 1975, Tiểu đoàn 96 cùng Đại đội đặc công 202 của Tỉnh đội đảm nhiệm đánh địch trên hướng trọng điểm Tuy Hòa 2.

Trưa 11/3/1975, nhận được tin TX Buôn Ma Thuột được giải phóng, chiến dịch Tây Nguyên toàn thắng, toàn đơn vị vui như mở hội. Trong khí thế hừng hực tiến công, tiểu đoàn ra quân với tinh thần hồ hởi, phấn khởi, thể hiện khí phách hào hùng, anh dũng tiến lên quyết tâm giành chiến thắng.

Sau khi Tiểu đoàn 220 bảo an của địch chốt giữ cứ điểm Núi Tranh (Hòa Quang) bị Đại đội 202 phục kích tiêu diệt 2 đại đội, địch vội vã điều động Tiểu đoàn 219 và một đại đội còn lại của Tiểu đoàn 220 tổ chức phản kích hòng chiếm lại cứ điểm đã mất. Một đại đội địch từ đường 5 vượt sông Ba sang Phú Sen (Hòa Định), địch còn điều thêm Tiểu đoàn 210 từ Tuy An vào cùng Tiểu đoàn 219 đánh sau lưng đội hình của 96.

Nắm được ý đồ của địch, tiểu đoàn tổ chức 2 đại đội do đồng chí Khánh (Tiểu đoàn trưởng) và đồng chí Diêu (Chính trị viên) chỉ huy, vận động lên Phú Sen, nhanh chóng hình thành thế bao vây đại đội địch vừa vượt sông Ba sang. Đến 4 giờ sáng 18/3 ta bắt đầu nổ súng tấn công. Quân địch bị nằm trong thế vây hãm chặt của quân ta, nhưng vẫn ngoan cố chống trả quyết liệt. Như được tiếp thêm sức mạnh từ chiến trường Tây Nguyên và những chiến thắng giòn giã trước đó, với tinh thần chiến đấu gan dạ, dũng cảm của cán bộ chiến sĩ toàn tiểu đoàn, hơn 40 phút sau ta đã diệt gọn đại đội địch, bắt sống 2 tên và thu 20 khẩu súng, giải phóng 3 xã Hòa Định Đông, Hòa Định Tây và Hòa Quang.

Chiều 18/3, nhận được tin 5 xã phía Tây Tuy Hòa 1 được giải phóng, bày ra một thế trận mới, với nhiều thuận lợi cho ta chặn đánh và tiêu diệt quân địch từ Tây Nguyên đang tháo chạy xuống đồng bằng Tuy Hòa.

Cấp tốc lên Củng Sơn

Ngày 20/3, chấp hành mệnh lệnh của Sở Chỉ huy tiền phương, Tiểu đoàn 96 cấp tốc hành quân lên Tây Củng Sơn để đánh từ phía sau địch và bắt liên lạc với Trung đoàn 64 (Sư đoàn 320) trên đường truy kích địch trên đường 7 xuống Củng Sơn. Tiểu đoàn tổ chức một lực lượng đi tiên phong, trinh sát mở đường. Sau gần 1 ngày 1 đêm, toàn đơn vị đã đến sát khu vực tập kết.

Trong cái nắng oi ả, ngột ngạt lúc mặt trời gần đứng bóng như đang nung lửa khu rừng le dần thưa trụi lá, nhưng chiến sĩ ta vẫn tiếp tục di chuyển, tiến về phía trước. Ông Quý nhớ lại: Đến gần nửa đêm, bất ngờ tổ trinh sát lùi lại và báo hiệu cho phía sau ngồi xuống… Bỗng phía trước chòm cây có tiếng gào lớn: “Quân nào đó?”. Trinh sát của ta nửa nghi quân mình nửa ngờ quân địch, nhưng khi nhìn thấy lấp ló 3, 4 chiếc mũ tai bèo… Quá mừng! Không hỏi tín hiệu. Chắc chắn là bộ đội 320. Hai toán trinh sát bộ đội chủ lực và địa phương nhận ra nhau và cùng bước nhanh lên phía trước ôm chầm lấy nhau. Sau giây phút lặng im và nghẹn ngào, xúc động, mọi người nhảy cẫng lên, reo hò, thăm hỏi chuyện hậu phương, chiến trường. Nhiều người đã rơi nước mắt vì xúc động và bất ngờ.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, trải qua chặng đường 12 năm chiến đấu ròng rã, Tiểu đoàn 85 (tức Tiểu đoàn 96 từ 8/1969-4/1975) đã đánh 1.584 trận, diệt 14.376 tên địch (có 560 lính Mỹ và 631 lính Nam Triều Tiên); bắn cháy 27 máy bay trực thăng, 4 máy bay phản lực và A37; thu 7 xe tăng M41 và hàng trăm xe quân sự; thu và phá hủy gần 5.000 vũ khí các loại. Đồng thời hỗ trợ quần chúng nhân dân phá 112 khu dồn, 179 ấp chiến lược. Tiểu đoàn đã được cấp trên tặng thưởng nhiều huân huy chương và phần thưởng cao quý khác; hàng trăm cá nhân được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua, Dũng sĩ Quyết thắng, Dũng sĩ diệt Mỹ… Ngày 20/12/1994, Tiểu đoàn 85 được Nhà nước phong tặng danh hiệu Đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân.

Hai ban chỉ huy nhanh chóng gặp nhau tay bắt mặt mừng. Và cũng ngay sau những giây phút ngắn ngủi ấy, bên khe suối cạn, ban chỉ huy hai đơn vị cùng bàn phương án tác chiến, hạ quyết tâm giành chiến thắng, không để lỡ thời cơ.

Trong lúc này, một bộ phận quân địch từ Tây Nguyên xuống đã vượt cầu dã chiến sang sông Ba qua đường 5, một bộ phận còn co cụm lại quận lỵ Củng Sơn đang hoang mang, dao động.

Trước tình hình đó, theo phương án hiệp đồng, hai lực lượng của ta nhanh chóng siết chặt vòng vây. 13 giờ ngày 24/3, được pháo binh và xe tăng của Sư đoàn 320 chi viện, Trung đoàn 64 và Tiểu đoàn 96 từ nhiều hướng đồng loạt nổ súng tấn công, chọc thẳng vào các vị trí chủ yếu của địch ở trong và chung quanh quận lỵ, Đại đội 2 (Tiểu đoàn 96) ở hướng chủ yếu chia thành 2 mũi đánh vào cụm xe tăng địch ở chân núi Một. Các chiến sĩ ta dùng DKZ 75 ly, B40 và cối 82 bắn dồn dập vào cụm xe tăng. Sau 15 phút chiến đấu, ta bắn cháy 7 xe tăng M41, thu 7 xe tăng còn nguyên vẹn, 7 khẩu DKZ, 7 khẩu 12 ly 7, 10 đại liên, 6 máy thông tin PRC-25 và diệt 70 tên địch.

Sau khi tiêu diệt cụm xe tăng 14 chiếc, tiểu đoàn phát triển tiến công, phối hợp chặt chẽ với Trung đoàn 64 đánh vào trận địa pháo của địch. Đến 17 giờ ngày 24/3, ta hoàn toàn làm chủ quận lỵ Củng Sơn.

Thần tốc về đồng bằng

Sau khi quận lỵ Củng Sơn được giải phóng, thừa thắng xông lên, Tiểu đoàn 96 cùng một bộ phận của Trung đoàn 64 vượt sông qua Tuy Bình tiến hành vây chặt yếu khu Phú Đức, liên tục dùng hỏa lực bắn vào yếu khu suốt cả đêm. Đến 8 giờ sáng 25/3, toàn bộ quân địch ở yếu khu Phú Đức đầu hàng, giao nộp vũ khí cho ta, trong đó có tên đại tá Đồng, Trung đoàn trưởng trung đoàn xe tăng.

Tiếp đó, nhận được lệnh của Sở Chỉ huy tiền phương, tiểu đoàn tổ chức hành quân thần tốc xuống khu vực Hòn Kén cùng với các lực lượng Đại đội đặc công 201 và 25, Tiểu đoàn pháo 189 của tỉnh đánh từ phía sau đội hình địch… Lần thứ hai nhận lệnh hành quân thần tốc với tinh thần tiến công thần tốc, chiến thắng chồng lên chiến thắng, cán bộ chiến sĩ tiểu đoàn hăm hở, mừng vui khôn xiết, lại rầm rập hành quân “thẳng hướng quân thù mà tiến, đâu có giặc là ta cứ đi”…, góp phần làm nên Chiến thắng Đường 5.

Đã nửa thế kỷ trôi qua và cũng đã qua cái tuổi xưa nay hiếm, sức khỏe giảm sút nhiều nhưng khi nhắc lại thời điểm lịch sử này, ông Nguyễn Ngọc Sỹ, CCB xã An Chấn (huyện Tuy An), nguyên Đại đội phó Đại đội 2 vẫn còn nhớ: Bước vào trận đánh quyết định cuối cùng, Tỉnh đội chỉ thị cho Tiểu đoàn 96 hiệp đồng và phối hợp chặt chẽ với bộ đội chủ lực đánh chiếm TX Tuy Hòa. Hơn bao giờ hết, chúng tôi quán triệt đầy đủ tính chất và tinh thần lịch sử của nhiệm vụ, khẩn trương ổn định tổ chức, bổ sung trang thiết bị vật chất, chuẩn bị ý chí quyết tâm, sẵn sàng tiến công và giành chiến thắng. Cán bộ tiểu đoàn, các đại đội cùng cán bộ Đại đội 25 lập tức tổ chức đi nghiên cứu, chuẩn bị chiến trường, sẵn sàng chờ lệnh tấn công.

Đúng 6 giờ sáng 1/4/1975, cùng với tiếng pháo phát lệnh tấn công vào TX Tuy Hòa của Sư đoàn 320, Tiểu đoàn 96 cùng Đại đội 25 và Tiểu đoàn pháo 189 hiệp đồng chặt chẽ tấn công quyết liệt đánh chiếm núi Sầm. Tiếp đó, tiểu đoàn phát triển tiến công địch đóng ở Long Tường - Xóm Lẫm, Quy Hậu, Phước Khánh, Phước Hậu. Đến 9 giờ sáng cùng ngày, quân ta đánh chiếm, làm chủ toàn bộ TX Tuy Hòa.

LẠC HỒNG

Nguồn Phú Yên : https://baophuyen.vn/chinh-tri/50-nam-giai-phong-phu-yen/202503/can-bo-chien-si-tieu-doan-85-gop-phan-lam-nen-chien-thang-14-f6d1f02/