Cán bộ văn hóa gặp khó khi người dân không có hóa đơn bán hàng truyền thống

một giờ trướcBài gốc

Cuối tháng 11/2025, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp cùng Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Cần Thơ tổ lớp tập huấn nâng cao năng lực kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả thực hiện Dự án 6 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi (Chương trình 1719). Gần 170 học viên đến từ các địa phương có đông đồng bào DTTS tại các tỉnh khu vực phía Nam là Khánh Hòa, Đồng Nai, Tây Ninh, TP.HCM, An Giang, Cà Mau, Cần Thơ, Đồng Tháp và Vĩnh Long đã được trang bị kiến thức, kỹ năng, phương pháp nghiệp vụ kiểm tra, giám sát và đánh giá thực hiện Dự án 6.

Qua lớp tập huấn này, các học viên được nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý, bảo đảm việc triển khai Dự án 6 đúng mục tiêu, tiến độ, hiệu quả, công khai, minh bạch; tăng cường phối hợp, chia sẻ kinh nghiệm giữa các cơ quan trung ương và địa phương trong quá trình tổ chức thực hiện Chương trình 1719.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu Trang (Đại học Văn hóa TP.HCM) chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn về công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản “sống” trong cộng đồng người DTTS gắn với phát triển du lịch. Ảnh: Duy Khang.

Tại lớp tập huấn, nhiều cán bộ văn hóa cơ sở đã nêu ra những khó khăn trong quá trình thực hiện Dự án 6 và đề xuất Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam tìm cách tháo gỡ. Đó là câu chuyện rất thực tế được ông Nguyễn Việt Á (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Cần Thơ) chia sẻ qua việc mua trang phục, đạo cụ truyền thống của đồng bào DTTS nhưng không có hóa đơn thanh quyết toán vì bên bán là cá nhân, không phải doanh nghiệp.

Theo ông Nguyễn Việt Á, tại xã Phú Tân, huyện Châu Thành (Sóc Trăng cũ), nay là xã Thuận Hòa, TP Cần Thơ có nghệ nhân vẽ tranh trên kiếng. Những bức tranh này không còn là “hàng chợ” như trước đây vì hiện nay đã gắn với công tác bảo tồn làng nghề truyền thống. Tuy nhiên, khi vẽ tranh để bán thì nghệ nhân không có hóa đơn nên rất khó cho bên mua nếu khách hàng cần chứng từ thanh toán.

“Ở Sóc Trăng trước đây, có những nghệ nhân gìn giữ những giá trị di sản văn hóa phi vật thể được mình thuê đóng ghe ngo, một chiếc vài trăm triệu đồng nhưng bà con không có hóa đơn. Theo quy định, muốn quyết toán thì phải có hóa đơn, chứng từ. Tuy nhiên, nghệ nhân là người dân bình thường, không phải chủ doanh nghiệp nên không có hóa là cái khó cho mình”, ông Việt Á chia sẻ.

Ông Phạm Duy Hà (Phòng Kế hoạch - Tài chính, Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam) cho biết Nghị quyết 111/2024/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia có nội dung cho phép chính quyền địa phương mua trang phục, nhạc cụ, đạo cụ nói riêng và những sản phẩm trong dân nói chung. Tuy nhiên, trước khi mua phải lập kế hoạch, đề án về việc phát triển sản phẩm.

Ông lấy ví dụ xã A. muốn mua một số trang phục truyền thống của đồng bào dân tộc để hỗ trợ cho một đơn vị nào đó thì phải lập đề án. Hàng hóa khi mua – bán phải được UBND xã xác nhận giao dịch để làm chứng từ thanh toán hợp pháp.

“Chúng tôi thấy việc lập đề án vẫn còn cồng kềnh vì nếu mua một ít quần áo, vài trang thiết bị đạo cụ mà yêu cầu lập đề án trình qua xã phê duyệt để hỗ trợ sản xuất, phát triển cho dân thì mất nhiều thời gian.Vì vậy, chúng tôi đã đề xuất cơ chế đặc thù về mua sắm các trang phục, đạo cụ, nhạc cụ mang tính chất chế tác thủ công trong dân thì chỉ cần thủ tục mua sắm đơn giản. Phương án đề xuất là chỉ cần xác nhận của UBND cấp xã nơi người dân sinh sống, không cần lập đề án”, ông Mạnh Hà nói.

Đối với giá các sản phẩm mua trong dân, ông Phạm Duy Hà cho biết sẽ tham chiếu, đánh giá chứ không phải người bán đưa ra giá nào là bên mua chấp nhận giá đó.

“Phải có một cơ chế để thẩm định giá của bộ quần áo, trang phục, nhạc cụ chứ không đơn thuần là xác nhận của UBND xã. Giao dịch nhanh chóng nhưng phải phù hợp với quy định của Nhà nước về việc xác định giá trị vật tư, vật phẩm”, vị chuyên viên kế hoạch – tài chính nhấn mạnh.

Một quầy hàng truyền thống do người dân sản xuất tại Lễ hội Oóc Om Bóc - Đua ghe Ngo TP Cần Thơ năm 2025. Ảnh: Duy Khang.

Cùng quan điểm trên, ông Nguyễn Hùng Mạnh (Phòng Bảo tồn văn hóa - Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam) nói rằng đơn vị đang xây dựng cơ chế đặc thù của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển văn hóa trên cơ sở các ý kiến, đề xuất của địa phương và trong quá trình triển khai thực tiễn.

Việc gỡ khó cho trường hợp không có hóa đơn khi mua thiết bị, trang phục, đạo cụ, nhạc cụ do người dân chế tác, sản xuất, cơ quan chức năng đã kiến nghị, đề xuất đưa vào chương trình mục tiêu quốc gia phát triển văn hóa. Cụ thể là kiến nghị đưa vào Thông tư của Bộ Tài chính với nội dung làm hợp đồng có sự xác nhận của chính quyền địa phương để làm chứng từ thanh toán liên quan đến việc mua sắm các vật dụng do đồng bào DTTS tự sản xuất.

Ngoài ra, Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam cũng nghiên cứu đề xuất những cơ chế đặc thù trong việc hỗ trợ chi phí cho nghệ nhân, đồng bào DTTS tham gia vào hoạt động bảo tồn văn hóa dân tộc bằng cách vận dụng các thông tư có nội dung liên quan của Bộ Tài chính, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch…

Duy Khang

Nguồn Du lịch TP.HCM : https://tcdulichtphcm.vn/suy-ngam/can-bo-van-hoa-gap-kho-khi-nguoi-dan-khong-co-hoa-don-ban-hang-truyen-thong-c8a106992.html