Tại kỳ họp thứ 5, Hội đồng Nhân dân Tp.HCM (HĐND) Khóa X diễn ra giữa tháng 11/2025, nhiều đại biểu quan tâm về tiến độ dự án công trình chống ngập (giải quyết ngập do triều khu vực Tp.HCM).
Chủ tịch UBND Tp.HCM Nguyễn Văn Được cho biết, đây là dự án được Thành phố triển khai từ nhiều năm nhưng vẫn chưa hoàn thiện. Chính phủ và Tp.HCM đều rất quan tâm, đã chỉ đạo quyết liệt để sớm hoàn thành.
Thời gian qua, Tp.HCM tổ chức nhiều cuộc họp để nghe báo cáo, đưa ra phương án giải quyết. Thành phố thực hiện theo đúng quy định pháp luật, sẽ thanh toán theo đúng hợp đồng BT đã ký trước đây. Đồng thời, kiểm toán cũng vào cuộc thực hiện kiểm toán dự án.
Dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng do Công ty CP Đầu tư Xây dựng Trung Nam làm nhà đầu tư, doanh nghiệp thực hiện là Công ty TNHH Trung Nam BT 1547. Đây là dự án nhóm A, thực hiện theo hình thức đối tác công tư (PPP), hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT), thanh toán bằng quỹ đất và ngân sách Tp.HCM.
Thời gian trước đây, để kiểm soát việc thủy triều dâng cao ở nhiều khu vực cửa sông, Tp.HCM đã quyết định đầu tư và chọn nhà đầu tư cho việc xây dựng công trình dự án chống ngập để kiểm soát và giải quyết các vấn đề liên quan tới ngập do triều cường.
Dự án chống ngập này có 6 cống kiểm soát triều rộng 40-160m, 3 trạm bơm và 7,8km đê/kè bao ven sông Sài Gòn từ Vàm Thuật đến sông Kinh ở các đoạn xung yếu.
Cống chống ngập quanh các cửa sông (kênh rạch) tại Tp.HCM đơn cử như: Tân Thuận, Mương Chuối, Cây Khô, Phú Xuân, Bến Nghé và Phú Định, chính thức khởi công từ năm 2016 theo hình thức BT (xây dựng - chuyển giao). Tính đến thời điểm hiện tại, dự án đã thi công xong hơn 90% khối lượng công trình. Tuy nhiên, từ tháng 11/2020, toàn bộ hoạt động bị tạm dừng do vướng mắc về thủ tục pháp lý và việc ngân hàng ngừng giải ngân vốn khiến dự án không thể tiếp tục triển khai.
Khu vực cống ngăn triều ngay cửa sông Sài Gòn, đoạn cầu Tân Thuận (giữa khu vực quận 4 và quận 7) nơi đây cứ "đến hẹn lại lên", người dân phải chịu cảnh bì bõm vì triều cường liên tục dâng cao. Trong tháng 10/2025, nhiều khu vực người dân trên đường Tôn Thất Thuyết (quận 4 cũ) Huỳnh Tấn Phát (quận 7, Nhà Bè cũ) cũng chịu cảnh nước triều dâng cao.
Thời gian qua, nhiều khu vực tại Tp.HCM ngập sâu sau những trận mưa lớn kết hợp triều cường, dù nằm ngay bên cạnh các hạng mục thuộc dự án chống ngập. Tình trạng nước dâng nhanh, rút chậm khiến sinh hoạt, kinh doanh của người dân bị đảo lộn. Trên đường, phương tiện chết máy hàng loạt, giao thông tê liệt.
Cống Bến Nghé nằm trên kênh Tàu Hủ - Bến Nghé (giáp ranh quận 1 và quận 4) là cống duy nhất nằm trong trung tâm thành phố, có kinh phí đầu tư trên 112 tỷ đồng. Công trình nằm ngay cạnh khu vực trung tâm, liền kề con đường Võ Văn Kiệt, loạt tòa nhà thương mại, cao ốc văn phòng, ngân hàng… ở bên cạnh.
Cống ngăn triều Phú Xuân nằm vị trí đầu Rạch Đĩa đổ ra sông Soài Rạp (huyện Nhà Bè cũ).
Cống ngăn triều Mương Chuối (huyện Nhà Bè cũ) lớn nhất trong 6 cống thuộc dự án ngăn triều với chiều dài hơn 200m với 4 cửa van ngăn triều nặng từ 230-320 tấn đã được lắp.
Khu vực cống ngăn triều Phú Định (Quận 8) nằm trên Kênh Đôi, giữa 2 ngã ba sông Cần Giuộc - Chợ Đệm - Kênh Đôi và Kênh Đôi - Kênh Tàu Hũ. Cống có nhiệm vụ ngăn triều từ sông Vàm Cỏ Đông và sông Cần Giuộc vào Thành phố.
Khu vực xây dựng cống ngăn triều Cây Khô nằm trên rạch Cây Khô (giáp ranh giữa huyện Bình Chánh và huyện Nhà Bè cũ) ngăn triều từ 2 con sông Soài Rạp và sông Cần Giuộc đổ vào trung tâm Thành phố.
Trước đó, Công ty CP Đầu tư Xây dựng Trung Nam có văn bản gửi UBND Tp.HCM và các cơ quan liên quan kiến nghị bổ sung quỹ đất thanh toán vào phụ lục hợp đồng BT. Đơn vị này cũng cam kết hoàn thành dự án cuối năm 2026 nếu các thủ tục pháp lý hoàn tất trong tháng 10 năm nay.
Tại cuộc họp với UBND Tp.HCM cuối tháng 10/2024, phía Trung Nam giữ nguyên đề xuất về các quỹ đất đưa vào phụ lục hợp đồng BT, bao gồm 5 khu đất đã được ký kết trong Hợp đồng BT trước đây: Khu C8A, Khu A, Khu Đô thị Nam TP.HCM, phường Tân Mỹ (5.500 m2); Khu đất số 232 Đỗ Xuân Hợp, phường Phước Long (17.575,5m2); Khu đất số 762 Bình Quới, phường Bình Quới (4.298m2); Khu đất phường Phước Long B (Trung tâm Hạt nhân, 4,2ha) và khu đất số 290 Đào Trí, phường Phú Thuận (3,3ha).
Bốn khu đất bổ sung đã có ý kiến thống nhất của Sở Nông nghiệp và Môi trường, gồm: Khu dân cư và tái định cư xã Nhà Bè (20,2ha); Khu Đô thị Nhơn Đức - Phước Lộc, xã Hiệp Phước và xã Nhà Bè (89,6ha); Khu đất số 420 Nơ Trang Long (nay là Vũ Ngọc Phan), phường Bình Lợi Trung (14,8ha) và khu đất số 257 Trần Hưng Đạo, phường Cầu Ông Lãnh (2.374m2).
P.Sơn