Cận cảnh tàu cổ hàng trăm năm tuổi nhiều lần xuất lộ rồi lại bồi lấp

2 giờ trướcBài gốc

Theo Trung tâm Quản lý bảo tồn Di sản văn hóa Hội An (TP Đà Nẵng), tàu cổ được người dân phát hiện cuối năm 2023, khi bờ biển Thịnh Mỹ (phường Hội An Tây) bị xâm thực mạnh, kéo đất cát ra biển hàng trăm mét.

Đến tháng 2/2024, nhiều cấu kiện gỗ của con tàu lộ rõ với chiều rộng đo được 4,7m và phần dài xuất lộ 16,15m. Các thanh giằng lớn có lỗ khoan, liên kết bằng chốt sắt, cho thấy kỹ thuật đóng tàu tinh xảo.

Tháng 6/2025, con tàu tiếp tục lộ trong thời gian ngắn rồi bị vùi lấp trở lại. Sau đợt mưa bão đầu tháng 11/2025, bờ biển sạt lở nghiêm trọng khiến phần trên của con tàu gần như xuất lộ hoàn chỉnh.

Ngày 8/11/2025, tàu hiện rõ với chiều rộng khoảng 5m và phần dài lộ 17,4m, nhiều khả năng tổng chiều dài lớn hơn do một phần thân vẫn nằm dưới cát. Các cơ quan chuyên môn đánh giá đây là phát hiện đặc biệt hiếm, có giá trị lớn đối với nghiên cứu lịch sử hàng hải và di sản văn hóa miền Trung.

Trong tháng 5/2024, Trung tâm Quản lý bảo tồn Di sản văn hóa Hội An đã phối hợp Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM và Bảo tàng Quảng Nam (nay là Bảo tàng Đà Nẵng) tiến hành khảo sát, lấy mẫu, giám định.

Kết quả cho thấy vị trí phát hiện từng là đất liền cách mép nước 700 – 800 m vào năm 1905; mẫu trầm tích không bảo lưu phấn hoa, chứng tỏ tàu đắm trong môi trường biển.

Con tàu được chế tác bằng ít nhất 3 loại gỗ bền gồm bằng lăng, kiền kiền, thông; cấu trúc chắc chắn, mang dấu ấn kỹ thuật kết hợp giữa Đông Nam Á và Trung Quốc. Dù kết quả định tuổi C14 chưa hoàn tất, các dữ liệu hiện có cho thấy khả năng cao con tàu có niên đại từ giữa - cuối thế kỷ 14 đến thế kỷ 16. Đây được xem là một trong số rất ít tàu cổ còn tương đối nguyên vẹn tại miền Trung, có giá trị nổi bật trong nghiên cứu di sản tàu thuyền xứ Quảng và lịch sử thương cảng Hội An.

Khu vực phát hiện chỉ cách mép nước khoảng 20m, chịu tác động mạnh của triều cường và xâm thực biển. Tàu liên tục bị sóng biển bồi lấp rồi lại xuất lộ, đối mặt nguy cơ hư hại nếu tiếp tục để ngoài tự nhiên.

Trước tình hình đó, Trung tâm Quản lý bảo tồn Di sản văn hóa Hội An kiến nghị cho phép khai quật khẩn cấp, bảo quản cấp thiết để bảo vệ nguyên trạng cấu trúc thân tàu, phục vụ nghiên cứu khảo cổ và xây dựng phương án bảo tồn lâu dài gắn với phát triển du lịch bền vững. Cuối 11/2025, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Đà Nẵng tổ chức tọa đàm tham vấn ý kiến về phương án bảo vệ và khai quật khẩn cấp di vật tàu cổ này.

Phương án tối ưu được đề xuất là sử dụng cừ Larsen ngăn nước (hệ thống cọc ván thép đóng liên tục xuống đất để tạo thành bức tường ngăn sạt lở, chặn nước ngầm). Đây là phương pháp khai quật tiết kiệm chi phí và mang lại hiệu quả nhất. Một số di tích tàu đắm ở vùng nước nông gần bờ như Bình Châu 2 (Việt Nam) và Seam Ngam (Thái Lan) cũng được tiến hành theo phương pháp này.

Sơn Tùng

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/can-canh-tau-co-hang-tram-nam-tuoi-nhieu-lan-xuat-lo-roi-lai-boi-lap-169251229103151508.htm