Cận cảnh trường dòng Saint Thomas - ngôi trường 100 tuổi giữa lòng Nam Định

3 giờ trướcBài gốc

Trường dòng Saint Thomas, được xây dựng từ năm 1924 với tên gọi Saint Thomas d’Aquin, để đào tạo và dạy học cho tín đồ Thiên Chúa giáo

Tháng 9 năm 1976, Trường THPT Nguyễn Khuyến được thành lập và kế thừa lại toàn bộ nền móng của ngôi trường xưa. Hiện nay, nhiều chi tiết nguyên bản vẫn còn, dòng chữ Saint Thomas trên mặt tiền, hành lang vòng cung, cửa sổ vòm cao và các ô thờ thánh trong lớp học. Không gian cổ kính, độc đáo khiến ngôi trường trở thành điểm nhấn kiến trúc ngay trung tâm của mảnh đất Thành Nam.

Bức tượng nhà thơ Nguyễn Khuyến được đặt trang trọng bên cánh phải ngôi trường

Những hoa văn cổ kính mang hình tượng vương miện vẫn được lưu giữ gần như nguyên vẹn, gợi lên vẻ uy nghi, sang trọng của kiến trúc xưa.

Khác với hoa văn chính giữa, hai cánh phụ được điểm tô bằng nét hoa văn hoa lá tây kết nối với những họa tiết hoa dây đan xen như chiếc nơ mềm mại.

Cánh trái tòa nhà, cùng với mái vòm cổ kính, những ô cửa được cách điệu thành hình vuông, bầu dục hay vòm cong, khoác lên mình những nét hoa văn uyển chuyển, quyến rũ mọi ánh nhìn.

Những đường phào chỉ lớn không chỉ để trang trí mà còn có công năng ngăn nước chảy vào ô cửa mỗi khi trời mưa.

Những ô cửa cách điệu khéo léo hòa cùng cảnh quan, vẽ nên một bức tranh kiến trúc vừa cổ kính vừa thơ mộng.

Đường nét hoa văn hoa lá Tây mềm mại hòa cùng độ cong mái vòm và sự vuông vức của khung cửa, tạo nên một tổng thể kiến trúc lạ mắt, đầy cuốn hút.

Hành lang chạy vòng quanh ngôi nhà khiến ai bước vào cũng có cảm giác như lạc trong mê cung huyền ảo. Cô hiệu trưởng trường THPT Nguyễn Khuyến kể vui, những ngày đầu tiếp quản trường, nhiều lần đi một vòng mà lại gặp cùng một lớp đến hai lần, cứ ngỡ mình lạc đường.

Song hành với hành lang rộng và những hoa văn độc đáo, cầu thang phụ bên hông được thiết kế không chỉ tiện dụng mà còn mang đậm dấu ấn nghệ thuật.

Hành lang ở đây mang đậm phong cách kiến trúc Pháp cổ, không đơn thuần là lối đi mà còn là lớp “đệm” cách biệt giữa khí hậu bên ngoài và các phòng bên trong. Hệ thống cửa hai lớp gồm cửa chớp bên ngoài chống nắng trực diện, cửa kính bên trong hạn chế sự xâm nhập của gió, nhiệt độ, qua đó cho phép điều tiết linh hoạt ánh sáng, không khí và nhiệt độ trong các phòng. Kết hợp với những bức tường dày gần 50 cm, công trình đạt được khả năng cách âm, cách nhiệt tối ưu, giúp ngôi nhà mát vào mùa hè, ấm vào mùa đông.

Điểm nổi bật của kiến trúc sư thời kỳ này là sự tính toán cẩn trọng đến từng yếu tố: hướng nhà, gió, ánh sáng, cũng như sự thích ứng với đặc điểm khí hậu từng vùng miền. Nhờ vậy, hành lang trở thành một “lá phổi” của ngôi nhà, tạo không gian giao thoa hữu hiệu với thiên nhiên.

So với các công trình hiện đại, điểm khác biệt dễ nhận thấy ở ngôi trường này chính là sự yên tĩnh trong hành lang và phòng học, gần như không có hiện tượng dội âm hay âm vang. Điều này có được nhờ kết cấu tường dày, ít góc cạnh, không gian thoáng đãng cùng những lỗ thoát âm đặc trưng của kiến trúc Pháp cổ. Trong khi đó, nhiều công trình xây dựng ngày nay tuy sở hữu tiện ích hiện đại nhưng lại dễ tạo ra âm vang do tường mỏng, sử dụng nhiều kính và bố cục vuông vức, khép kín. Chỉ một bước chân nhẹ cũng có thể khiến âm thanh vọng lại khắp hành lang, đặc biệt ở những dãy nhà dài.

Tòa nhà được thiết kế với ba cầu thang phụ bố trí tại ba vòm phía trước, kết hợp cùng cầu thang chính rộng rãi có hai lối lên xuống riêng biệt không chỉ tạo sự thuận tiện trong di chuyển, mà còn đóng vai trò lấy sáng, thông gió, giúp toàn bộ ngôi nhà luôn thông thoáng và tràn ngập ánh sáng tự nhiên.

Ở cuối hành lang, các lỗ thoát khí được bố trí hợp lý chính là điểm giúp âm thanh không dội ngược như thường thấy.

Cửa bước vào cánh trái tòa nhà

Dù đã gần một thế kỷ trôi qua, những hoa văn, họa tiết của ngôi trường vẫn hầu như nguyên vẹn. Càng đáng trân trọng hơn khi nhớ rằng, vào thời điểm xây dựng, vật tư và kỹ thuật còn hết sức hạn chế, nguyên liệu chỉ là vôi, cát, đôi khi trộn thêm đường, mật hay bồ hóng, chứ chưa có xi măng, sắt thép hay công nghệ hiện đại như ngày nay nhưng ngôi trường vẫn bền vững, giữ được nét nguyên sơ cho đến hôm nay.

Vân Hồng-CTVTrần Hồng/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/van-hoa/can-canh-truong-dong-saint-thomas-ngoi-truong-100-tuoi-giua-long-nam-dinh-post1229616.vov