Cần chấm dứt nạn 'phi tang' hàng hóa

5 giờ trướcBài gốc

Bánh, kẹo hết hạn sử dụng có nhãn mác bao bì chữ nước ngoài bị vứt bừa bãi ở xã La Phù, Hoài Đức, Hà Nội. Ảnh: Trung Nguyên/Tin tức và Dân tộc

Khi lực lượng chức năng ra quân xử lý mạnh tay hàng loạt vụ việc liên quan đến kinh doanh, vận chuyển thực phẩm và hàng hóa tiêu dùng không rõ nguồn gốc trong thời gian qua thì cũng đồng thời xuất hiện hàng loạt vụ vứt bỏ, tiêu hủy hàng hóa quá hạn sử dụng, không rõ nguồn gốc, hàng giả, hàng nhái một cách vô tội vạ. Những động thái “phi tang” này cho thấy một số lượng rất lớn hàng không rõ nguồn gốc đã từng “xâm nhập” trót lọt vào thị trường và thậm chí đến tay người tiêu dùng cho tới khi có sự can thiệp của cơ quan chức năng.

Đáng chú ý là vụ việc hồi cuối tháng 5 tại xã La Phù, huyện Hoài Đức, Hà Nội, nơi người dân phát hiện hàng trăm thùng bánh kẹo, thực phẩm ăn nhanh bị đổ chất đống ngay ven đường cùng rác thải sinh hoạt. Một vụ việc tương tự hôm 16/6 khi cơ quan chức năng phát hiện hàng trăm mỹ phẩm nghi hàng giả bị vứt ven đường ở Đà Lạt, gồm kem trộn, tinh dầu, dưỡng tóc... có nhãn tiếng Việt, Hàn Quốc, một số đã hết hạn sử dụng.

Tương tự như vậy, ngày 19/6, UBND xã Tam Thái, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam cũng thông tin về vụ việc hàng ngàn chai nước mắm có dấu hiệu không rõ nguồn gốc bị vứt bỏ trong bụi rậm gần kênh chính Phú Ninh. Hay như vụ hàng nghìn hộp thực phẩm chức năng, thực phẩm bổ sung, mỹ phẩm... hết hạn bị đổ tại điểm thu gom rác ở phường Hồng Hà, thành phố Hạ Long. Đó chỉ là một vài ví dụ điển hình về tình trạng vứt bỏ tràn lan sản phẩm không rõ nguồn gốc diễn ra ở nhiều địa phương trong thời gian qua. Điều đáng nói là không ít trong số đó từng được tiếp thị rầm rộ trên mạng xã hội, lợi dụng lòng tin người tiêu dùng bằng những lời quảng cáo lố.

Hàng nghìn sản phẩm thực phẩm chức năng bị đổ bỏ ra đường ở Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Hương Giang/TTXVN

Có thể thấy, hiện tượng tiêu hủy, phi tang hàng hóa hay tạm thời đóng cửa hàng trong thời gian qua là cách mà nhiều cơ sở kinh doanh đối phó với đợt cao điểm ra quân đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lân thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ theo chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ. Rõ ràng việc lựa chọn cách "phi tang" bằng việc đổ bỏ hàng hóa tại những khu vực công cộng là minh chứng cho thấy hoạt động kinh doanh có những khuất tất đằng sau bởi nếu làm ăn nghiêm túc, hàng có nguồn gốc rõ ràng thì không cần phải làm như vậy. Những sản phẩm bị vứt như rác cũng là hồi chuông cảnh tỉnh về thực trạng buông lỏng quản lý tại một số địa phương, của sàn thương mại điện tử và sự dễ dãi của người tiêu dùng khi tin vào những lời quảng cáo thiếu kiểm chứng.

Theo các chuyên gia, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này đến từ cả phía cơ quan quản lý lẫn ý thức của người kinh doanh. Một mặt, công tác kiểm tra, giám sát thị trường tại nhiều địa phương vẫn mang tính thời vụ, thiếu sự thường xuyên và đồng bộ. Bên cạnh đó, ý thức chấp hành pháp luật và trách nhiệm xã hội của một bộ phận người kinh doanh còn thấp. Khi bị phát hiện vi phạm, thay vì hợp tác xử lý theo đúng quy định, họ tìm cách vứt bỏ hàng hóa ở nơi công cộng một cách bất chấp để tránh bị xử phạt nặng hoặc mất chi phí tiêu hủy.

Thực tế cho thấy, nếu chỉ dừng lại ở mức xử phạt hành chính hoặc thu giữ hàng hóa vi phạm mà thiếu quy trình tiêu hủy nghiêm túc, minh bạch thì việc tái diễn sai phạm là khó tránh khỏi. Trong bối cảnh thị trường tiêu dùng ngày càng phức tạp, việc để hàng hóa kém chất lượng “lọt lưới” hoặc bị tiêu hủy theo kiểu “vứt cho xong chuyện” sẽ gây tổn hại không nhỏ tới lòng tin của người tiêu dùng.

Trước tình trạng đó, lực lượng quản lý thị trường cần tăng cường kiểm tra, giám sát định kỳ và đột xuất tại cơ sở kinh doanh, các kho bãi thực phẩm, đồng thời cần mở rộng quy mô kiểm tra xuống tận cấp xã, phường, nơi các hoạt động buôn bán nhỏ lẻ diễn ra sôi động nhưng ít bị để ý. Cơ quan chức năng phải xử lý nghiêm các hành vi vứt bỏ hàng hóa vi phạm nơi công cộng. Trường hợp hành vi này không đủ căn cứ để xử lý về tội buôn bán hàng giả cũng như tội che giấu tội phạm thì vẫn có thể xem xét xử lý về hành vi gây ô nhiễm môi trường, xử lý vi phạm về vấn đề xả thải ra môi trường các chất thải nguy hại, tùy vào tính chất mức độ mà có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Núi rác thực phẩm trộn lẫn rác sinh hoạt tại xã La Phù, Hoài Đức, Hà Nội. Ảnh: Trung Nguyên/Tin tức và Dân tộc

Mới đây nhất, sáng 20/6, Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng, Giám đốc Công an thành phố Hà Nội đã dẫn đầu đoàn công tác gồm đại diện lãnh đạo Công an thành phố, Sở Công Thương Hà Nội và Ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức đến làm việc và kiểm tra thực tế hoạt động sản xuất kinh doanh và công tác đấu tranh chống hàng lậu, hàng giả, gian lận thương mại, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và vi phạm về an toàn thực phẩm trên địa bàn xã La Phù, huyện Hoài Đức. Ở nhiều địa phương, cơ quan chức năng ngay sau khi phát hiện các vụ việc cũng đã vào cuộc xác minh, xử lý mạnh tay, đồng bộ và liên tục, qua đó cho thấy sự quyết tâm của chính quyền các cấp và cơ quan chức năng để ngăn chặn tình trạng tiêu hủy tràn lan hàng hóa không rõ nguồn gốc, hàng giả, hàng nhái.

Cùng với đó, việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức pháp luật cho người kinh doanh cũng cần được chú trọng. Các địa phương nên tổ chức các lớp tập huấn, phát tờ rơi, thông báo trên loa truyền thanh hoặc mạng xã hội địa phương về các quy định liên quan đến nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa, cũng như chế tài xử lý vi phạm. Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ trong truy xuất nguồn gốc hàng hóa cũng cần được đẩy mạnh.

Có thể nói, tình trạng tẩu tán, phi tang hàng hóa kém chất lượng, hàng giả, hàng nhái đang dần trở thành “vùng tối” trong quản lý thị trường. Nếu không được xử lý dứt điểm, hành vi này không chỉ gây hậu quả về môi trường, kinh tế mà còn làm xói mòn lòng tin của người tiêu dùng – một yếu tố sống còn của bất kỳ nền kinh tế thị trường nào. Đó là trách nhiệm của toàn xã hội, trong đó chính quyền, người dân và doanh nghiệp đều phải đóng vai trò trung tâm, nhằm xây dựng một thị trường tiêu dùng an toàn, văn minh và bền vững.

Hoài Nam

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/goc-nhin/can-cham-dut-nan-phi-tang-hang-hoa-20250622093317789.htm