Quang cảnh phiên thảo luận tại tổ của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh và tỉnh Cà Mau, chiều 5/11.
Cơ bản nhất trí với tờ trình và báo cáo thẩm tra của các dự án luật về sự cần thiết, căn cứ pháp lý, các đại biểu cũng tham góp nhiều ý kiến nhằm hoàn thiện các dự thảo luật bảo đảm tính khoa học, khả thi. Nhiều đại biểu góp ý những nội dung sâu sắc nhằm bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân, nhất là đối tượng yếu thế khi xây dựng các đạo luật về thuế.
Góp ý vào Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), đại biểu Trần Văn Lâm cho rằng, khi bỏ hình thức thuế khoán, hộ kinh doanh sẽ nộp thuế dựa trên doanh thu. Thuế thu nhập cá nhân tính theo tỉ lệ phần trăm trên doanh thu. Nếu áp dụng thuế suất như dự thảo (1%, 3%, 5% trên doanh thu) thì cực kỳ nặng đối với hộ kinh doanh nhỏ, lẻ. Đây là nhóm đối tượng kinh doanh yếu thế, thu nhập thấp hơn nhiều lĩnh vực khác.
Trong khi đó, tỉ lệ thuế phải nộp theo doanh thu với mức 1%, 3%, 5% cao hơn rất nhiều so với tỉ lệ thuế thực tế mà các doanh nghiệp hạch toán đầy đủ phải nộp. Với quan điểm phải bảo vệ người yếu thế, những hộ không có điều kiện hạch toán kế toán để khi bỏ thuế khoán họ không bị thiệt, đại biểu đề nghị tính toán lại mức thuế suất cho phù hợp, có cơ sở khoa học, bảo đảm tính tương ứng giữa hai hình thức: Nộp thuế trên doanh thu và nộp thuế dựa trên kê khai đầy đủ. Ngưỡng miễn thuế thu nhập cá nhân, dự thảo đề xuất ngưỡng 200 triệu đồng doanh thu/năm (tương đương 16 triệu/tháng) để miễn thuế là bất hợp lý, quá thiệt cho hộ kinh doanh nhỏ. Đề nghị xem xét lại ngưỡng miễn thuế và áp dụng trừ gia cảnh cho hộ kinh doanh để bảo đảm công bằng.
Đại biểu Trần Văn Lâm phát biểu trong phiên thảo luận tại tổ, chiều 5/11.
Về đánh thuế vàng miếng, đại biểu cho rằng mục tiêu là chống đầu cơ, song cần xem xét thực tế. Đa số người dân mua vàng là để tiết kiệm, phòng rủi ro lạm phát, tích lũy lâu dài. Khi cần mua nhà, sửa nhà, lo cho con cái mới đem dùng. Nếu mua bán vàng tiết kiệm mà phải nộp thuế thì là đánh thuế vào tích lũy của dân, rất bất hợp lý. Người kinh doanh vàng đã nộp thuế đầy đủ. Nếu cá nhân bán vàng tiết kiệm cũng phải nộp, thì là thuế chồng thuế. Cần tránh đánh thuế vào tiết kiệm của dân, trong khi vẫn ngăn đầu cơ. Đề nghị quy định mức khởi điểm chịu thuế đối với giao dịch vàng, không đánh thuế từ chỉ vàng, vài chỉ vàng. Có thể căn cứ giá trị tương đương một căn nhà ở xã hội (khoảng 700 - 800 triệu đồng đến 1 tỷ đồng) để xác định ngưỡng. Dưới mức đó là tích lũy dân sinh, cần miễn thuế, trên mức đó mới xem xét đánh thuế để chống đầu cơ.
Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh Phạm Văn Thịnh cho biết: Hiện nay, công ty xổ số chi cho các đại lý xổ số 5%. Sau đó, các đại lý gần như chuyển toàn bộ 5% này cho người đi bán vé số. Đối tượng bán vé số trực tiếp chủ yếu là người yếu thế, rất nghèo, rất khó khăn. Các đại lý xổ số gần như không có lãi, vì gần như toàn bộ 5% đều chuyển cho người bán vé số.
Đại biểu cho rằng trong luật lần này cần ghi rõ mức 5% là tính trên doanh thu của đại lý xổ số, khác với doanh thu của công ty xổ số. "Hiện chúng ta đang nhầm giữa doanh thu của đại lý và doanh thu công ty xổ số, dẫn đến việc đại lý gần như không có thu nhập, phải cắt hết cho người bán trực tiếp, trước đây 3%, sau đó 5%. Mỗi vé số trị giá 10.000 đồng thì được 500 đồng."- đại biểu phân tích thêm.
Tham gia ý kiến vào Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi), Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh Trần Văn Tuấn cho biết, tại khoản 7 Điều 17 (về hoàn thuế) quy định: Người nộp thuế chuyển nhượng dự án đầu tư có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ thuế phát sinh từ hoạt động chuyển nhượng theo quy định trước khi chuyển nhượng; trường hợp chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế tại thời điểm chuyển nhượng thì tổ chức nhận chuyển nhượng có trách nhiệm kế thừa toàn bộ nghĩa vụ thuế liên quan đến dự án đầu tư sau khi chuyển nhượng theo quy định của pháp luật.
Đại biểu Trần Văn Tuấn phát biểu trong phiên thảo luận tại tổ, chiều 5/11.
Đại biểu cho rằng quy định này chưa thực sự phù hợp. Về nguyên tắc, nghĩa vụ thuế phát sinh liên quan đến chuyển nhượng dự án đầu tư phải thuộc về bên chuyển nhượng. Bên chuyển nhượng không thể xác định và kiểm soát việc tuân thủ nghĩa vụ thuế sau khi chuyển nhượng, và điều này có thể gây bất lợi cho họ, ảnh hưởng gián tiếp đến tính thương mại của giao dịch. Trong thực tế, có thể phát sinh tranh chấp nếu hợp đồng chuyển nhượng không nêu rõ nội dung này. Do đó, đề nghị ban soạn thảo cân nhắc điều chỉnh. Nếu quy định, cần nêu rõ thế nào là “chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế”, trình tự, thủ tục để thực hiện bảo đảm thuận lợi, minh bạch.
Về nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan nhà nước trong quản lý thuế, đại biểu đồng tình với việc bổ sung thẩm quyền xử phạt cho Kiểm toán Nhà nước và Thanh tra Nhà nước trong lĩnh vực thuế, nhằm khắc phục tình trạng hiện nay phải chuyển hồ sơ cho cơ quan thuế xử lý, gây thêm thủ tục, bất lợi cho người nộp thuế. Tuy nhiên, dự thảo đang dự kiến giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính về quản lý thuế trong hoạt động kiểm toán; giao Chính phủ quy định về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính về quản lý thuế đối với cơ quan thanh tra. Đề nghị nghiên cứu bổ sung điều khoản quy định ngay trong luật về thẩm quyền xử phạt hành chính của Kiểm toán Nhà nước và Thanh tra Nhà nước để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.
Tham gia góp ý vào Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi), đại biểu Leo Thị Lịch đề nghị bổ sung quy định về việc cơ quan thuế phải có hệ thống dự phòng dữ liệu, thời gian khôi phục không quá 24 giờ; chịu trách nhiệm bồi thường nếu hệ thống gây mất dữ liệu; người nộp thuế có quyền khiếu nại trực tuyến; bảo đảm tương thích Luật An ninh mạng; chứng từ điện tử phải tích hợp mã QR liên kết với cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký kinh doanh; bảo đảm xác định tự động, minh bạch, tránh tranh chấp giữa doanh nghiệp và cơ quan thuế. Ngoài ra, cần đánh giá tác động đầy đủ đối với doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ, bảo đảm tính khả thi khi ban hành và triển khai luật.
Đại biểu Nguyễn Như So kiến nghị chưa nên tính thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ chuyển nhượng tín chỉ các-bon trong giai đoạn hiện nay. Thị trường các-bon của nước ta đang ở điểm xuất phát, doanh nghiệp còn dè dặt tham gia do chi phí tuân thủ cao, khung pháp lý mới hình thành và thiếu các tín hiệu khuyến khích đủ mạnh. Nếu áp thuế ngay từ đầu, phần thu nhập từ giao dịch tín chỉ sẽ bị “bào mòn”, làm giảm sức hấp dẫn của thị trường và triệt tiêu động lực đầu tư vào các dự án giảm phát thải - vốn đòi hỏi chi phí lớn và thời gian hoàn vốn dài.
Tham gia thảo luận về Dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí, đại biểu Nguyễn Văn Thi đề nghị Ban soạn thảo bổ sung quy định về bảo mật danh tính, thông tin cá nhân của người cung cấp và người thân, cơ quan, tổ chức cung cấp thông tin, tránh bị tiết lộ, trả thù hoặc trù dập, tương tự như các quy định trong Luật Phòng, chống tham nhũng và Luật Tố cáo. Đồng thời, bổ sung trách nhiệm của cơ quan tiếp nhận thông tin trong việc giữ bí mật và chịu trách nhiệm nếu để lộ, làm lộ danh tính người cung cấp.
Để bảo đảm tính kịp thời và minh bạch, đề nghị bổ sung quy định cụ thể về thời hạn công khai các nội dung liên quan đến tiết kiệm, chống lãng phí giúp ngăn ngừa tình trạng chậm công khai hoặc né tránh trách nhiệm, đồng thời tạo điều kiện cho cơ quan dân cử, Mặt trận Tổ quốc và Nhân dân theo dõi, giám sát. Đối với kết luận thanh tra, kiểm toán hoặc quyết định xử lý hành vi gây lãng phí: cơ quan, tổ chức có thẩm quyền phải công khai trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ban hành kết luận hoặc quyết định xử lý. Đối với báo cáo kết quả thực hiện chương trình tiết kiệm, chống lãng phí, cần quy định thời điểm công khai định kỳ hằng năm, gắn với kỳ báo cáo trước cơ quan có thẩm quyền.
Vân Giang