Quy định rõ các định chế tài chính
Với những điều kiện thuận lợi của Việt Nam, Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam tại TP.HCM được nhiều nhà đầu tư mong muốn tham gia. Tuy nhiên, một số nhà đầu tư còn băn khoăn do hệ thống pháp luật chưa đầy đủ và cụ thể.
Ông Lưu Trọng An Hà - Tổng Giám đốc Lotus Investment Group, đại diện nhóm nhà đầu tư liên doanh vào IFC, đây là các doanh nghiệp của Trung Quốc, Hồng Kông, Singapore… hoạt động lĩnh vực ngân hàng cho biết, họ đã hoạt động tại Việt Nam khoảng 15 năm. Hiện các doanh nghiệp này muốn đầu tư vào IFC với tổng vốn 1,5 tỷ USD. Tuy nhiên, trong Nghị quyết 222 về trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam chưa có nội dung nói về kinh doanh tiền Việt Nam đồng ở IFC đối với ngân hàng nước ngoài. Nếu vậy, các nhà đầu tư vừa phải kinh doanh Việt Nam đồng ở bên ngoài và kinh doanh USD bên trong IFC, chi phí sẽ tăng gấp đôi. Trong khi hiện nay, tại Singapore, Hồng Kông, Thượng Hải…, các trung tâm tài chính quốc tế ở đây đều cho phép kinh doanh cả đồng nội tệ và USD.
Ông Lưu Trọng An Hà chia sẻ: “Trước tình hình này, chúng tôi phải nghĩ đến việc vận hành 2 văn phòng ở trên cùng 1 đất nước với 2 dịch vụ kinh doanh khác nhau. Nếu Nghị quyết 222 nội dung không rõ ràng về các định chế tài chính và quản lý về ngân hàng, chúng tôi tiếp tục phải chờ”.
Các nhà đầu tư cần có một cơ cấu thể chế rõ ràng ở IFC (Ảnh: Lệ Hằng)
Cần có tòa án chuyên biệt
Ông Richard D. McClellan – Phó Chủ tịch Hội đồng Tư vấn Trung tâm Tài chính Quốc tế Việt Nam (Đà Nẵng) cho rằng, muốn hấp dẫn nhà đầu tư, Việt Nam cần có một cơ cấu thể chế rõ ràng, một cơ quan điều hành, một cơ quan giám sát và một bên giải quyết tranh chấp với tòa án chuyên biệt. Bởi, khi nhà đầu tư vào hoạt động ở IFC, điều quan tâm nhất là khi xảy ra tranh chấp thì cơ quan nào sẽ giải quyết, ngoài Trung tâm trọng tài quốc tế.
Vì vậy, nhà đầu tư cũng mong có một tòa án chuyên biệt tại trung tâm này. Tuy nhiên, tòa án này sẽ chịu sự quản lý trực tiếp của cơ quan nào, IFC hay Tòa án tối cao? Nó sẽ được vận hành ra sao, áp dụng hệ thống pháp luật nào, theo thông lệ quốc tế, án lệ tiến bộ nào phù hợp với Việt Nam? Nội dung này đang có nhiều ý kiến khác nhau.
Luật sư Trần Anh Đức - Công ty Luật TNHH Allen Overy Shearman Sterling Việt Nam kiến nghị, phải có hướng dẫn cụ thể về tòa án này, xét xử độc lập và bằng tiếng Anh. “Tòa án chuyên biệt này có thủ tục rút gọn. Ở đó có thẩm phán là người nước ngoài tham gia, cũng như chuyên gia, luật sư là người nước ngoài, người Việt Nam đã học tập kinh nghiệm, có nghề luật sư ở nước ngoài, hiểu thông lệ quốc tế. Tòa hoạt động như thế nào để đáp ứng mong mỏi của nhà đầu tư nước ngoài thì không dễ”.
Mô hình Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam tại TP.HCM (IFC)
Theo Tiến sĩ Võ Xuân Vinh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh doanh - Đại học Kinh tế TP.HCM, để thu hút các nhà đầu tư và định chế tài chính lớn đến IFC, cần hệ thống pháp lý minh bạch, rõ ràng, dễ hiểu, dễ áp dụng. Thách thức lớn của Việt Nam khi xây dựng cơ chế, chính sách cho trung tâm này là xem xét, nghiên cứu những giao dịch, phương thức kinh doanh chưa từng gặp trong thực tiễn ở nước ta. Tiến sĩ Võ Xuân Vinh cho rằng, để có hệ thống pháp luật hoàn thiện, đầy đủ thì sẽ chờ rất lâu. Vì vậy nên vừa làm, vừa điều chỉnh, vừa kiểm soát để đưa trung tâm vào vận hành sớm.
Trong đó, nguyên tắc cơ bản thu hút nhà đầu tư và định chế tài chính lớn, đó là phải cho phép các bên liên quan, giao dịch, đối tác… được lựa chọn hệ thống pháp luật. Trung tâm tài chính quốc tế phải áp dụng các nguyên tắc, hệ thống luật quốc tế.
Nhiều chuyên gia kinh tế, nhà khoa học, nhà đầu tư đồng thuận theo hướng áp dụng Hệ thống Thông luật (Common Law). “Tinh thần nguyên tắc áp dụng Hệ thống Thông luật (Common Law) một trong những đặc trưng quan trọng là cho phép các bên giao dịch, liên quan lựa chọn hệ thống luật, phương thức, nguyên tắc xử lý... Tôi nghĩ đó là khởi đầu một cách nhanh chóng của IFC)”.
Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam tại TP.HCM được kỳ vọng sẽ tạo bước đột phá trong thu hút nguồn vốn đầu tư và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Thành phố. Tuy nhiên, để phát huy được tiềm năng, lợi thế này, cơ quan chức năng cần hoàn thiện khung pháp lý phù hợp với thực tiễn và tương thích với thông lệ quốc tế.
Lệ Hằng/VOV-TP.HCM