Cân đối tổng thể các dự án, tránh chồng lấn nguồn kinh phí dự kiến

3 giờ trướcBài gốc

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Dự án xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku có tổng mức đầu tư khoảng 43.734 tỷ đồng

Trình bày tóm tắt Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh nêu rõ, việc sớm đầu tư Dự án là cấp thiết.

Về phạm vi đầu tư, Dự án có điểm đầu tại Quốc lộ 19B thuộc địa phận Thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định; điểm cuối tại đường Hồ Chí Minh thuộc địa phận Thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai. Tổng chiều dài khoảng 125 km. Quy mô đầu tư của Dự án là 4 làn xe. Tổng diện tích đất chiếm dụng sơ bộ khoảng 942,15 ha.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Chính phủ đề xuất hình thức đầu tư Dự án là đầu tư công. Sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 43.734 tỷ đồng. Chuẩn bị đầu tư, thực hiện Dự án từ năm 2025, hoàn thành Dự án năm 2029.

Dự án đề xuất phân chia thành 2 dự án thành phần. Dự án thành phần 1: đoạn tuyến nằm trên địa phận tỉnh Bình Định. Dự án thành phần 2: đoạn tuyến nằm trên địa phận tỉnh Gia Lai.

Báo cáo thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nêu rõ, Dự án đáp ứng các tiêu chí dự án quan trọng quốc gia thuộc thẩm quyền Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư theo quy định tại Điều 8 của Luật Đầu tư công. Do đó, việc Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư Dự án là phù hợp với quy định của pháp luật.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Để bảo đảm tiến độ, hiệu quả cho Dự án thì việc cho phép áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt là cần thiết. Chính phủ đề xuất 9 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt cho Dự án, theo đó cơ bản các chính sách đặc thù, đặc biệt này đã được Quốc hội cho phép áp dụng đối với một số dự án quan trọng quốc gia trong thời gian qua, do đó đề xuất của Chính phủ là có cơ sở.

Tuy nhiên, một số chính sách đã được điều chỉnh so với các chính sách tương tự được áp dụng cho một số dự án thời gian qua. Do đó, đề nghị thuyết minh làm rõ hơn việc điều chỉnh một số chính sách này. Đồng thời, cần tiếp tục rà soát kỹ lưỡng các cơ chế, chính sách áp dụng, bảo đảm các cơ chế chính sách này khả thi, phù hợp đối với tính chất, mục tiêu của Dự án.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày Báo cáo thẩm tra. Ảnh: Lâm Hiển

Bên cạnh đó, đề nghị làm rõ hơn các nguyên tắc, tiêu chí phân chia các dự án thành phần của Dự án.

Điều chỉnh sơ bộ tổng mức đầu tư toàn bộ Dự án xây dựng đường cao tốc Biên Hòa - Vùng Tàu lên 21.551 tỷ đồng

Theo Tờ trình phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1) do Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày, Chính phủ kiến nghị điều chỉnh sơ bộ tổng mức đầu tư toàn bộ Dự án tăng từ 17.837 tỷ đồng lên 21.551 tỷ đồng (tăng 3.714 tỷ đồng); điều chỉnh nguồn vốn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021 - 2025 là 17.124 tỷ đồng (tăng 2.854 tỷ đồng), ngân sách trung ương giai đoạn 2026 - 2030 là 4.427 tỷ đồng (tăng 860 tỷ đồng).

Lý do điều chỉnh là quá trình triển khai thực hiện Dự án đã phát sinh một số yếu tố làm tăng tổng mức đầu tư của các Dự án thành phần được Bộ Xây dựng và UBND các tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu phê duyệt, dẫn đến tăng sơ bộ tổng mức đầu tư Dự án đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 59/2022/QH15 ngày 16/6/2022.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày tóm tắt Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án. Ảnh: Lâm Hiển

Trình bày Báo cáo thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nêu rõ, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cơ bản nhất trí với sự cần thiết điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án. Tuy nhiên, đề nghị làm rõ hơn nguyên nhân khách quan, chủ quan và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc chuẩn bị đầu tư Dự án chưa kỹ lưỡng dẫn đến tăng chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và chi phí đầu tư xây dựng so với sơ bộ tổng mức đầu tư đã được Quốc hội quyết nghị cho Dự án.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, sơ bộ tổng mức đầu tư Dự án tăng 3.714 tỷ đồng tương đương khoảng 20,8% sơ bộ tổng mức đầu tư Dự án đã được Quốc hội quyết định là khá lớn, đề nghị tiếp tục rà soát các chi phí tăng, giảm của Dự án và phân tích, bổ sung để làm rõ hơn việc tăng, giảm các chi phí này nhằm bảo đảm tính chính đáng, hợp lý trong việc đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án.

Bảo đảm phù hợp với các quy hoạch đã được phê duyệt

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cơ bản tán thành chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku và điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1), ghi nhận Chính phủ đã hết sức tích cực, khẩn trương chuẩn bị cho 2 Dự án này. Đồng thời, bày tỏ thống nhất cao với Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính.

Chủ trương đầu tư các Dự án này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Tuyến cao tốc Quy Nhơn - Pleiku có vai trò, ý nghĩa đặc biệt quan trọng kết nối vùng Tây Nguyên và khu vực duyên hải Nam Trung Bộ; tạo điều kiện kết nối với các nước Lào và Campuchia.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cần thật sự quan tâm để bảo đảm phù hợp với các quy hoạch đã được phê duyệt; bảo đảm các yêu cầu kỹ thuật của tuyến đường; phù hợp với điều kiện tự nhiên của khu vực; hạn chế việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng và các trường hợp thu hồi đất; bảo đảm tính kết nối liên vùng, giữa các đô thị, khu công nghiệp, dịch vụ, du lịch...

Về phân chia các dự án thành phần, Chính phủ đề xuất phân chia Dự án thành 2 dự án thành phần theo địa giới hành chính của tỉnh Bình Định và tỉnh Gia Lai.

Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, tới đây dự kiến tỉnh Bình Định và tỉnh Gia Lai sẽ sáp nhập thành một tỉnh (Gia Lai). Do đó, không nên chia tách thành 2 dự án thành phần để sau sáp nhập Dự án sẽ nằm trọn trong địa bàn một tỉnh, bảo đảm tính đồng bộ, hiệu quả và gắn với năng lực quản lý của địa phương.

Dự án có hướng tuyến cơ bản song song với Quốc lộ 19 mới hoàn thành nâng cấp, sửa chữa năm 2025, trong đó có khoảng 56 km theo hình thức hợp đồng BOT đang triển khai thu phí (thời hạn thu phí đến năm 2040). Dự án sau khi hoàn thành đưa vào vận hành khai thác có khả năng sẽ ảnh hưởng đến doanh thu của dự án BOT hiện hữu trên Quốc lộ 19. Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, bổ sung đánh giá tác động của Dự án tới tuyến đường liên quan và đề xuất giải pháp phù hợp, hiệu quả đối với dự án BOT song hành.

Về nguồn vốn và khả năng cân đối vốn, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Chính phủ đề xuất sử dụng vốn ngân sách nhà nước từ các nguồn: tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách nhà nước năm 2024; ngân sách trung ương giai đoạn 2021 - 2025 và ngân sách trung ương và địa phương giai đoạn 2026 - 2030.

Theo đó, phải thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn theo quy định của Luật Đầu tư công. Trong giai đoạn 2026 - 2030 có rất nhiều dự án lớn được triển khai cũng được đề xuất sử dụng các nguồn vốn trên, do đó, Chính phủ cần cân đối tổng thể các dự án, tránh chồng lấn nguồn kinh phí dự kiến và khi triển khai thực hiện không bảo đảm khả năng giải ngân.

Đối với các cơ chế, chính sách đặc thù cho Dự án, Chủ tịch Quốc hội thống nhất với 9 nhóm chính sách đặc thù Chính phủ đã đề xuất và cho rằng, về cơ bản các chính sách này đã được Quốc hội cho phép áp dụng đối với một số dự án quan trọng khác.

Liên quan đến Dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1), Chủ tịch Quốc hội yêu cầu, làm rõ hơn nguồn vốn và khả năng cân đối vốn cho Dự án. Thực hiện chủ trương sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, tới đây 2 địa phương Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ sáp nhập vào các đơn vị hành chính mới nên có thể ảnh hưởng đến khả năng bố trí và điều phối nguồn vốn địa phương theo kế hoạch.

Đối với việc bổ sung 860 tỷ đồng nguồn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2026 - 2030, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ căn cứ Nghị quyết số 70 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2026 - 2030, tổng hợp nhu cầu vốn của Dự án trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Phát biểu kết luận các nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao Ủy ban Kinh tế và Tài chính đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Xây dựng và các địa phương liên quan để chuẩn bị hồ sơ các Dự án quan trọng này. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng ủng hộ rất cao chủ trương đầu tư đối với chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku và điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1).

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Chính phủ lưu ý để chỉ đạo hoàn thiện hồ sơ 2 Dự án này. Đối với Dự án đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku, cần nghiên cứu rà soát kỹ lưỡng về sự phù hợp với các quy hoạch; phạm vi, quy mô đầu tư; giải trình làm rõ về thiết kế sơ bộ bảo đảm phù hợp với các tuyến đường khác; tác động của Dự án với tuyến BOT song hành; khả năng cân đối vốn; tiến độ, bố trí phân kỳ Dự án; khả năng đáp ứng, năng lực của các địa phương...

Về điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1), đề nghị rà soát chi phí tăng, chi phí giảm, chi phí đầu tư xây dựng, chi phí bồi thường hỗ trợ tái định cư; phân tích, bổ sung làm rõ hơn việc tăng, giảm các chi phí này, bảo đảm tính chính xác trong điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án.

+ Trước đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc ghi nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc của chủ hộ kinh doanh đã tham gia trước ngày Luật Bảo hiểm xã hội số 41/2024/QH15 có hiệu lực thi hành; xem xét, quyết định công tác nhân sự thuộc thẩm quyền.

Minh Trang

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/can-doi-tong-the-cac-du-an-tranh-chong-lan-nguon-kinh-phi-du-kien-10372781.html