Cần giải pháp môi trường bền vững sau mưa lũ

9 giờ trướcBài gốc

Việc dọn dẹp vệ sinh được thực hiện vào các ngày thứ Bảy hằng tuần tại nhiều địa phương trong tỉnh.

Chung tay dọn dẹp

Ngay đầu tháng 11, phong trào “Toàn dân chung tay bảo vệ môi trường” được các địa phương trong tỉnh đồng loạt triển khai. Ở phường Linh Sơn, hơn 500 cán bộ, chiến sĩ, đoàn viên, thanh niên và công nhân môi trường cùng ra quân tổng vệ sinh, làm sạch các tuyến Quốc lộ 1B cũ, Quốc lộ 17 và khu dân cư Đồng Bẩm.

Theo ông Trần Chí Dũng, Phó Chủ tịch UBND phường Linh Sơn, lượng rác và bùn thải sau lũ tại địa phương rất lớn. UBND phường đã chỉ đạo các tổ dân phố, đoàn thể và phối hợp với lực lượng quân đội, công an đóng trên địa bàn tổ chức thu gom, vận chuyển, làm sạch môi trường.

Quá trình thu gom vận chuyển rác sau mưa lũ cần nhiều phương tiện máy móc.

Sau bão số 11, toàn tỉnh phát sinh gần 30.000 tấn rác thải và bùn đất - gấp khoảng 10 lần so với ngày thường. Công ty cổ phần Môi trường và Công trình đô thị Thái Nguyên đã huy động gần 600 cán bộ, công nhân, gần 100 phương tiện, làm việc liên tục để thu gom hơn 11.000 tấn rác chỉ trong một tuần, đưa về khu xử lý tập trung Đá Mài (xã Tân Cương).

Tại Trung tâm Khuyến nông và Môi trường tỉnh, lực lượng chuyên môn đã phối hợp với chính quyền các địa phương bố trí các điểm tập kết tạm thời, hướng dẫn người dân phân loại rác tại nguồn, góp phần giảm tải cho khu xử lý Đá Mài - nơi tiếp nhận trung bình 2.500 tấn rác mỗi ngày trong giai đoạn cao điểm sau bão. Tuy nhiên, việc xử lý hiện nay vẫn chủ yếu theo hình thức chôn lấp. Để đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn, cần sớm đầu tư nhà máy xử lý rác công suất cao, có hệ thống đồng bộ, giảm thiểu ô nhiễm và đảm bảo an sinh lâu dài.

Phân loại ngay tại gia đình

Thực tế cho thấy, dù đã nỗ lực thu gom khối lượng rác thải khổng lồ sau lũ, Thái Nguyên vẫn đang đối mặt với vấn đề cốt lõi - xử lý rác thải rắn sinh hoạt. Khu xử lý rác Đá Mài đã rơi vào tình trạng quá tải, phần chôn lấp phải nâng cao bề mặt để tiếp nhận thêm. Trong khi đó, một số khu chôn lấp khác cũng đã đầy hoặc tạm dừng hoạt động. Việc đốt rác triệt để mới chỉ đạt khoảng 50 tấn/ngày do chi phí cao và lượng rác ướt sau bão không phù hợp để đốt.

Ông Nguyễn Văn Việt, Giám đốc Nhà máy xử lý chất thải Đá Mài, cho biết: Nếu rác được phân loại thành ba nhóm - tái chế, đốt được và hữu cơ - thì việc xử lý sẽ thuận lợi hơn nhiều. Chúng tôi đã tăng cường nhân lực, sử dụng chế phẩm vi sinh khử mùi, san ủi và chôn lấp hợp vệ sinh. Tuy nhiên, khâu phân loại rác trước khi đưa về bãi vẫn là điểm nghẽn lớn nhất.

Theo Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh, nguy cơ ô nhiễm thứ cấp do nước rỉ rác từ các bãi chôn lấp là rất cao, nhất là trong điều kiện mưa lớn hoặc quá tải. Tỉnh đang xây dựng Đề án bảo vệ môi trường giai đoạn 2026-2030, hướng tới mục tiêu giảm lượng rác chôn lấp xuống dưới 10%, đồng thời đẩy mạnh thu hút đầu tư vào các nhà máy xử lý rác phát điện, tận thu năng lượng.

Các loại rác thải rắn sinh hoạt vẫn được đổ chung, chưa được phân loại triệt để.

Ông Lê Hải Bằng, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường, cho biết: Thái Nguyên đang khuyến khích phân loại rác tại nguồn và xử lý theo hướng kinh tế tuần hoàn. Một số nhà đầu tư, trong đó có đơn vị của Hàn Quốc, đang nghiên cứu thử nghiệm công nghệ phát điện từ khí sinh ra tại bãi rác Đá Mài. Nếu vận hành hiệu quả, dự án sẽ giúp giảm ô nhiễm, tiết kiệm năng lượng và tạo tín chỉ các-bon có thể giao dịch quốc tế.

Song song với các giải pháp kỹ thuật, vấn đề then chốt vẫn nằm ở nhận thức và hành động của cộng đồng. PGS.TS Đỗ Thị Lan, Phó trưởng Khoa Tài nguyên và môi trường - Trường Đại học Nông lâm (Đại học Thái Nguyên), cho rằng: Cần coi quản lý rác thải là nhiệm vụ thường xuyên, không chỉ ứng phó sau thiên tai. Chính quyền phải có cơ chế khuyến khích và xử lý nghiêm vi phạm về môi trường khi cá nhân và tổ chức không thực hiện theo Luật Bảo vệ môi trường. Đồng thời, có tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân thực hiện phân loại rác thải ngay tại nguồn; doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ môi trường phải được hỗ trợ. Cùng với đó, mỗi người dân cần nâng cao ý thức, tận dụng rác hữu cơ làm phân bón, thực hiện phân loại rác ngay tại hộ gia đình.

Bá Hoàng

Nguồn Thái Nguyên : https://baothainguyen.vn/tai-nguyen-moi-truong/202511/can-giai-phap-moi-truong-ben-vung-sau-mua-lu-d5421b2/