Xuất hiện ở phố biển Nha Trang cách đây hơn 5 năm, những bức bích họa (tranh tường) từng là điểm check-in lý tưởng cho giới trẻ. Nhưng trước tác động của thời tiết, lại không được làm mới nên những bức bích họa đã bị bong tróc, phai màu, rong rêu xâm lấn…
Còn nhớ, trong dịp Festival Biển Nha Trang - Khánh Hòa năm 2019, nhóm họa sĩ thuộc Công ty Mỹ thuật Sài Gòn đã thực hiện những bức bích họa về vẻ đẹp của đại dương và các loài sinh vật biển ở khu vực dưới cầu vượt đường Phạm Văn Đồng và tường rào Viện Hải dương học. Hình ảnh những loài cá mập, cá heo, cá voi, bạch tuộc, cá mao tiên, rùa biển, cùng những rạn san hô nhiều màu sắc… đã nhanh chóng thu hút sự quan tâm của người dân, du khách. Còn bức bích họa ở khu vực làng chài Vĩnh Trường được hoàn thành vào đầu năm 2020 có chủ đề “Ngư dân và biển cả” với chiều dài 330m, mang đến cho mọi người hình ảnh về cảnh sinh hoạt, đánh cá, vá lưới… của những ngư dân làng biển. Những bức bích họa này trở thành điểm chấm phá, góp phần làm đẹp thêm phố phường TP. Nha Trang và nhận được những phản hồi tích cực. Tìm kiếm thông tin về những bức bích họa này, nhiều tin, bài, video clip ngợi ca vẫn còn được lưu trên nhiều tờ báo, tạp chí chính thống trong nước, cũng như trên các trang mạng xã hội. “Những bức bích họa lúc mới được thực hiện xong đều rất đẹp cả về mặt nghệ thuật, cũng như thông điệp muốn truyền tải. Tôi đã từng cùng nhóm bạn đến chụp ảnh tại điểm bích họa ở làng chài Vĩnh Trường vào tháng 3-2020. Vẻ đẹp của những bức họa lúc bấy giờ, kết hợp với màu sắc rực rỡ của những giàn hoa giấy bung nở thật sự làm xao lòng những ai yêu thích cái đẹp”, ông Tô Xuân Khoa (phường Vĩnh Nguyên) cho biết.
Một mảng bích họa ở làng chài Vĩnh Trường đã bị rêu mốc bám đen.
Nhưng hiện nay, khi đến những địa điểm trên, ai cũng cảm thấy tiếc nuối trước thực trạng xuống sắc nghiêm trọng của những bức tranh tường này. Ở khu vực dưới cầu vượt đường Phạm Văn Đồng, những đoạn tranh vẽ bong tróc, những mảng tường rêu đen kịt, từng lớp sơn dần phai màu theo thời gian. Có những chỗ còn bị dán những tờ thông tin rao vặt, hoặc sơn vẽ bậy. Thậm chí, ở khu vực làng chài Vĩnh Trường, nhiều đoạn bích họa còn được “trưng dụng” làm chỗ để xe rác hoặc các vật dụng của người dân. Việc những bức bích họa xuống cấp nguyên nhân chính do tác động của thời tiết, nhưng một phần cũng do trong thời gian dài không được quan tâm bảo dưỡng, làm mới. “Tôi thấy khá tiếc trước sự xuống cấp của những bức bích họa này. Nó khiến cho cảnh quan ở đây trở nên nhếch nhác, mỹ quan đô thị bị ảnh hưởng”, bà Diệp Thùy Trang (khách du lịch đến từ TP. Hồ Chí Minh) nhận xét.
Giá trị tinh thần của những bức bích họa đối với người dân và du khách là rất rõ ràng, nên ở nhiều nơi trong cả nước vẫn duy trì các bức bích họa, thậm chí có cả tuyến phố bích họa như ở Thủ đô Hà Nội. Vậy nên, thực trạng xuống cấp, nhem nhuốc của những bức bích họa nêu trên rất cần cơ quan chức năng, chính quyền địa phương có giải pháp để khắc phục. Trước hết, cần tổ chức tô vẽ, phục hồi lại những bức bích họa đã bị xuống cấp. Về lâu dài nên vận động nguồn kinh phí và phân công cụ thể cho cơ quan, đơn vị có chức năng chuyên môn để thực hiện việc duy tu, làm mới định kỳ những tác phẩm bích họa. “Tôi thấy ở nhiều tỉnh, thành phố khác có những đoạn bích họa đẹp và duy trì được lâu năm đều do có tổ chức, cá nhân đảm nhận quản lý. Đây là những dự án nghệ thuật mang tính công cộng, phục vụ nhu cầu phi lợi nhuận của cộng đồng nên có thể đứng ra vận động kinh phí xã hội hóa cho việc bảo dưỡng, làm mới”, ông Nguyễn Minh Linh (hướng dẫn viên du lịch ở TP. Nha Trang) đề xuất.
Những mảng sơn bích họa ở khu vực dưới cầu vượt đường Phạm Văn Đồng bong tróc nham nhở.
Với một địa phương có hoạt động du lịch phát triển như TP. Nha Trang, việc xuất hiện những bức bích họa là cần thiết và có thể xem như một sản phẩm văn hóa phục vụ khách du lịch. Việc du khách chụp hình tại những bức bích họa rồi đăng lên mạng xã hội cũng có thể xem là một cách gián tiếp quảng bá cho hình ảnh phố biển Nha Trang. Cùng với đó, những bức bích họa góp phần làm đẹp cho phố phường, địa điểm tham quan, chụp ảnh, lan tỏa thông điệp ý nghĩa, nên việc bảo vệ vẻ đẹp của các hình ảnh bích họa là cần thiết; không thực hiện những hành vi xâm hại các bức bích họa. Hy vọng rằng, trong một ngày không xa, chúng ta lại được thấy diện mạo tươi mới, đẹp đẽ của những bức bích họa đã có và có thêm những đoạn bích họa mới ở phố biển Nha Trang.
LÝ THẢO MY