Cần làm thương hiệu để làng nghề sống tốt bằng nghề

12 giờ trướcBài gốc

Tiềm năng lớn, thách thức không nhỏ

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, hiện cả nước có khoảng 5.400 làng nghề, trong đó có hơn 2000 làng nghề, làng nghề truyền thống được công nhận. Trong đó, Hà Nội thực sự là “thủ đô của làng nghề Việt Nam” với hơn 1.350 làng có nghề, trong đó hơn 300 làng nghề truyền thống được công nhận, chiếm khoảng 60% tổng số làng nghề cả nước.

Các làng nghề hiện đang tạo thu nhập bình quân 5 triệu đồng/người/tháng. Chỉ tính riêng các sản phẩm thủ công mỹ nghệ của Thủ đô đã xuất khẩu tới 89 quốc gia và vùng lãnh thổ, mang về doanh thu hơn 24 nghìn tỷ đồng mỗi năm.

Từ gốm Bát Tràng, lụa Vạn Phúc, mây tre Phú Vinh, sơn mài Hạ Thái đến khảm trai Chuyên Mỹ... mỗi làng nghề đều mang trong mình một câu chuyện văn hóa, là dấu ấn đậm nét của người Việt trong đời sống hiện đại. Thế nhưng, cùng với sự phát triển, nhiều làng nghề đang đối mặt không ít khó khăn: sản xuất nhỏ lẻ, manh mún; mẫu mã chậm đổi mới; thị trường tiêu thụ thiếu ổn định.

Sản phẩm nón lá làng Chuông, Hà Nội

Ông Phạm Anh Tuấn. Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội cho biết, phần lớn làng nghề hiện nay vẫn sản xuất quy mô nhỏ, thiếu liên kết, còn lạc hậu trong ứng dụng khoa học, công nghệ, khiến năng suất và khả năng cạnh tranh hạn chế. Công tác xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm chưa tương xứng với tiềm năng; nhiều cơ sở khó tiếp cận nguồn vốn, mặt bằng sản xuất và thiếu định hướng trong xây dựng thương hiệu tập thể.

Không ít sản phẩm dù công phu, tinh xảo, thậm chí đạt tiêu chuẩn xuất khẩu nhưng lại chưa có “tên tuổi” rõ ràng, dễ bị sao chép hoặc bị “đội lốt” hàng ngoại. Giá trị sản phẩm vì thế bị “ép xuống”, người thợ giỏi vẫn chật vật mưu sinh, còn làng nghề loay hoay “giữ nghề bằng tình yêu” mà chưa thể sống tốt bằng nghề.

Bà Nguyễn Thị Lan Hương, Chủ tịch Liên hiệp HTX Tiêu dùng Việt Nam (VCCU) nhận định, phần lớn cơ sở sản xuất hiện mới có sản phẩm có tiếng nhưng chưa có thương hiệu. Nghĩa là chưa được định vị rõ ràng, chưa có hệ thống nhận diện hay được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. Việc bảo vệ thương hiệu còn yếu, khiến người tiêu dùng khó phân biệt sản phẩm giữa các làng nghề, cũng như giữa hàng Việt với hàng Trung Quốc hoặc nước khác.

Theo bà Hương, xây dựng thương hiệu làng nghề không chỉ là chuyện logo hay bao bì, mà là quá trình đồng bộ từ chất lượng sản phẩm, quy trình sản xuất đến câu chuyện văn hóa và hệ thống phân phối. Khi sản phẩm được “đặt tên”, được bảo hộ và được người tiêu dùng tin tưởng, giá trị kinh tế của sản phẩm mới được nâng lên.

Cần chuyển tư duy từ “làm nghề” sang “làm thương hiệu”

Theo bà Hà Thị Vinh - Chủ tịch Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ và Làng nghề Hà Nội, để làng nghề Thủ đô đứng vững trong thời kỳ hội nhập, điều cốt lõi là phải chuyển từ tư duy “làm nghề” sang “làm thương hiệu”. Nghĩa là, không chỉ sản xuất để mưu sinh, mà phải tạo ra giá trị gia tăng bằng thương hiệu, bằng văn hóa.

Bà Hà Thị Vinh - Chủ tịch Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ và Làng nghề Hà Nội

Bà Vinh cho rằng, chất lượng sản phẩm cần được coi là “đạo đức của người thợ”. Cùng với đó là sự đổi mới trong thiết kế, mẫu mã, kết hợp tinh hoa thủ công truyền thống với xu hướng hiện đại để sản phẩm vừa mang hồn Việt, vừa bắt nhịp thời đại. Mỗi sản phẩm OCOP phải có câu chuyện riêng, truyền tải giá trị văn hóa và di sản của làng nghề đến người tiêu dùng. Đồng thời, cần chú trọng bao bì, nhận diện thương hiệu và truyền thông số để sản phẩm “đẹp trong tay người thợ” và “đẹp trong mắt thế giới”. Bà nhấn mạnh, gắn làng nghề với du lịch trải nghiệm chính là con đường nhanh nhất để lan tỏa thương hiệu, gìn giữ bản sắc Hà Nội – nơi tinh hoa được tạo nên từ bàn tay, trái tim và niềm tự hào của người thợ.

Ở góc độ quản lý, ông Phạm Anh Tuấn cho biết, phát triển bền vững làng nghề phải đi đôi với xây dựng thương hiệu sản phẩm OCOP. Thành phố đang tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghiệp; hỗ trợ quy hoạch hạ tầng, xử lý môi trường, hình thành cụm công nghiệp làng nghề hiện đại gắn với phát triển xanh, du lịch trải nghiệm. Bên cạnh đó, việc ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, thương mại điện tử và xúc tiến quảng bá được xem là động lực then chốt giúp sản phẩm làng nghề vươn xa.

Bà Nguyễn Thị Lan Hương nhấn mạnh vai trò của việc xây dựng chuỗi liên kết “4 nhà” là nhà sản xuất, người bán, chính quyền và VCCU trong việc hình thành hệ sinh thái phát triển bền vững. VCCU cam kết sẽ đồng hành cùng các làng nghề trong đào tạo, bảo hộ sở hữu trí tuệ, chống hàng giả, kết nối tiêu thụ qua hệ thống phân phối trực tuyến và trực tiếp. Mục tiêu cuối cùng, theo VCCU, là bảo vệ thương hiệu cho nhà sản xuất, bảo vệ người bán và đặc biệt là bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, qua đó lan tỏa tinh thần “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” và góp phần xây dựng nền kinh tế tự cường, bền vững.

Vân Hồng/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/kinh-te/can-lam-thuong-hieu-de-lang-nghe-song-tot-bang-nghe-post1240525.vov