Cần một đạo luật 'đo ni đóng giày' cho TP.HCM sau sáp nhập

4 giờ trướcBài gốc

“Việc xây dựng một luật đô thị đặc biệt cho một địa phương không nằm ngoài chủ đề tài chính hay ngân sách năm nay. Đây chính là một giải pháp thể chế mang tính tài khóa bền vững nhằm mở rộng nguồn thu, tăng sức đầu tư công và giảm gánh nặng cho ngân sách trung ương”, ĐB Phạm Trọng Nhân (TP.HCM) mở đầu phát biểu 7 phút khi thảo luận về ngân sách sáng 30-10.

Ông cho rằng: thể chế không chỉ phân phối nguồn lực, mà còn quan trọng hơn, là tìm và tạo ra động lực, nguồn lực. Đó mới chính là nền tài chính quốc gia bền vững mà Quốc hội và Chính phủ cần hướng đến.

Vẫn còn xin – cho

Theo ĐB Phạm Trọng Nhân, từ 1-7, ba cực tăng trưởng chủ lực là TP.HCM, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu chính thức hội tụ, tái cấu trúc phát triển vùng, hình thành siêu đô thị chiến lược dẫn dắt đổi mới mô hình tăng trưởng quốc gia.

“Tận dụng từng chính sách để bứt phá lúc này không chỉ là một mệnh lệnh chính trị, mà còn là lời cam kết trước Tổ quốc và nhân dân”, ĐB Nhân nói và dẫn ra GRDP của TP HCM sau hợp nhất lên tới 121 tỉ USD để nói kinh tế TP.HCM lớn đến mức nào so với một số nước xung quanh và trong tương quan với GDP cả nước.

Theo ông, quy mô kinh tế như vậy không khác gì một quốc gia thu nhỏ nhưng TP.HCM vẫn khoác chiếc áo thể chế cấp tỉnh vốn không còn tương thích với tầm vóc siêu đô thị, với không gian đa cực, đa trung tâm đã hình thành.

Ông cũng thừa nhận dù nhiều lần được Quốc hội “cơi nới” thẩm quyền bằng các nghị quyết, nhưng vẫn còn cơ chế xin- cho, chưa trao quyền tự chủ đi đôi với trách nhiệm giải trình. Điểm nghẽn căn cơ này nếu không hóa giải thì cải cách sẽ mãi dừng ở ngưỡng thử nghiệm, nơi thí điểm có thể trở thành rào cản của chính cải cách thể chế.

Đại biểu Phạm Trọng Nhân đề nghị có một đạo luật riêng cho TP HCM sau sáp nhập. Ảnh: QH

Để đạt mục tiêu tăng trưởng 10 đến 11%/năm cho giai đoạn 2025-2030, thành phố cần huy động 8 triệu tỉ đồng vốn đầu tư xã hội, trong khi các nguồn vốn đều chững lại còn ngân sách mồi bị bó hẹp bởi trần tỷ lệ điều tiết.

“Vậy tiền ở đâu để đầu tư? Thành phố không xin thêm tiền cũng không xin ưu đãi. Điều thành phố cần là quyền tự chủ thể chế, quyền tạo nguồn, tạo động lực và chịu trách nhiệm với sự phát triển, để cùng chia sẻ thành quả đó với đất nước”, ông Nhân nói và khẩn thiết đề nghị Quốc hội khởi động ngay một đạo luật ở tầm quốc gia, đạo luật đô thị đặc biệt cho TP.HCM với ba trụ cột cốt lõi.

Các lý do cần có một đạo luật riêng cho thành phố

Theo ĐB Phạm Trọng Nhân, có ba lý do để TP HCM sau hợp nhất có một đạo luật như vậy.

Thứ nhất là mô hình chính quyền đô thị hai cấp linh hoạt, phù hợp cấu trúc đa trung tâm quản trị theo vùng chức năng; thứ hai là cơ chế tài chính ngân sách tự chủ, cho phép thành phố tự huy động, phát hành, đầu tư và phân bổ nguồn lực; cuối cùng là quyền quy hoạch tích hợp không gian hạ tầng dân cư, kinh tế vùng áp dụng sandbox thể chế cho các mô hình tiên phong như đô thị số, kinh tế xanh, trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số trên nền tảng dữ liệu liên kết thống nhất, đảm bảo điều phối chính sách vùng theo mô hình chính phủ số.

“Ba trụ cột này hình thành hệ sinh thái thể chế toàn diện, nơi tài chính, hành chính, quy hoạch được thiết kế liên hoàn đồng bộ, minh bạch, có trách nhiệm, giúp thành phố chủ động kiến tạo, phát triển phù hợp với khuyến nghị của Liên hợp quốc về quản trị siêu đô thị tích hợp”, ông Nhân nói và đề nghị Quốc hội ban hành ngay nghị quyết tại kỳ hợp này, giao Chính phủ xây dựng Luật Đô thị đặc biệt cho thành phố, trình tại kỳ họp lần thứ nhất khóa XVI, hoặc sớm nhất có thể.

“Đây không chỉ là quyết sách lập pháp mà là trách nhiệm lịch sử của Quốc hội khóa XV với tương lai của đất nước”, ông Nhân phát biểu.

Theo ông, Quốc hội đã ban hành Luật Thủ đô như một tiền lệ quý và trên tinh thần đó thì “một đạo luật “đo ni đóng giày” cho TP.HCM sau sáp nhập không chỉ là yêu cầu khách quan, hợp hiến, mà còn là mệnh lệnh lịch sử không thể trì hoãn”.

Đoàn ĐBQH TP.HCM trong phiên thảo luận sáng 30-10 tại Quốc hội. Ảnh: QH

Ông cho rằng: Thành phố đang gánh trên vai trọng trách quốc gia nhưng trong tay vẫn chỉ là công cụ địa phương, một nghịch lý thể chế cần sớm hóa giải để khơi thông nguồn lực, tháo gỡ điểm nghẽn cho tăng trưởng.

“Đây không phải là đặc quyền mà là bước đi thể chế tất yếu của quốc gia, kiến tạo mô hình tăng trưởng quản trị cho kỷ nguyên đô thị hóa toàn diện, làm nền cho các vùng khác kế thừa, hòa vào dòng chảy phát triển toàn cầu, nơi mà Tokyo, Seoul hay Thượng Hải đều đã có những đạo luật riêng để dẫn dắt đô thị của mình”, ông Nhân nói.

Ông cũng cho rằng: “Nếu chúng ta đủ niềm tin và bản lĩnh để kịp trao cho thành phố thể chế tương xứng thì thành phố không chỉ vượt lên chính mình mà còn tạo ra vận hội mới, dẫn dắt phần còn lại của đất nước cùng đi lên”.

Khi Quốc hội trao cho thành phố công cụ thể chế để chủ động kiến tạo, phát triển cũng là lúc trao niềm tin cho toàn vùng kinh tế dân cư, tri thức, năng động, nơi dám đi trước, mở đường và dấn thân vì một Việt Nam trường tồn thịnh vượng.

NHÓM PHÓNG VIÊN

Nguồn PLO : https://plo.vn/video/can-mot-dao-luat-do-ni-dong-giay-cho-tphcm-sau-sap-nhap-post878486.html