Nhiều phụ huynh vẫn "vô tư" không đội mũ bảo hiểm cho con nhỏ khi tham gia giao thông.
Vào giờ cao điểm buổi sáng, chỉ cần dừng lại vài phút trước cổng các trường học tại các phường trung tâm tỉnh, ai cũng dễ dàng bắt gặp hình ảnh nhiều bậc cha mẹ “phóng” xe máy chở hai, ba con nhỏ, thậm chí có người còn cầm điện thoại vừa đi vừa nói chuyện. Không ít trường hợp trẻ nhỏ ngồi phía trước xe, không đội mũ bảo hiểm, bám vào tay lái hoặc ngồi lọt thỏm giữa hai người lớn, một hình ảnh vừa nguy hiểm vừa phản cảm.
Ông Nguyễn Văn Kim, người dân gần khu vực cổng Trường Tiểu học Hợp Giang cho biết: Sáng nào tôi cũng thấy cảnh phụ huynh đỗ xe tràn ra lòng đường, bấm còi inh ỏi để đón con. Đường vốn đã hẹp, lại thêm cảnh chen chúc khiến giao thông lộn xộn. Chỉ cần ai đó mất bình tĩnh là rất dễ xảy ra va chạm.
Theo quy định của pháp luật, trẻ em từ 6 tuổi trở lên khi ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy đều phải đội mũ bảo hiểm đạt chuẩn. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh viện lý do “đoạn đường gần”, “mũ bảo hiểm nặng, trẻ không thích đội” nên phớt lờ quy định. Sự chủ quan ấy có thể khiến hậu quả xảy ra trong chớp mắt: chỉ một cú va chạm nhỏ cũng có thể gây chấn thương đầu nghiêm trọng cho trẻ.
Chị Hà Thị Hợp, một phụ huynh có con học lớp 4, Trường Tiểu học Sông Hiến chia sẻ: Bản thân tôi nhiều khi cũng chỉ nghĩ chở con một đoạn ngắn thì không cần đội mũ. Nhưng có lần nghe tin có cháu nhỏ bị ngã xe, chấn thương nặng, tôi thấy sợ và từ đó luôn bắt con đội mũ bảo hiểm. Mình cẩn thận một chút còn hơn ân hận suốt đời.
Không chỉ dừng lại ở việc không đội mũ, tình trạng dừng, đỗ xe sai quy định trước cổng trường, đi ngược chiều hoặc leo lên vỉa hè cũng khá phổ biến. Nhiều phụ huynh sẵn sàng “chen lấn” để đón con nhanh, bất chấp việc gây cản trở giao thông và tạo nên khung cảnh hỗn loạn vào mỗi giờ tan học. Một hành vi vi phạm của người lớn có thể vô tình gieo vào tâm trí trẻ nhỏ suy nghĩ lệch lạc rằng việc vi phạm luật là “chuyện bình thường”.
Việc thiếu gương mẫu của phụ huynh còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhận thức và hành vi của trẻ nhỏ.
Tai nạn giao thông liên quan đến trẻ em thường để lại hậu quả đau lòng và lâu dài. Theo số liệu của Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh, từ đầu năm đến nay trên địa bàn tỉnh xảy ra trên 17 vụ tai nạn giao thông liên quan đến học sinh (từ 5 - 18 tuổi), làm 3 người chết, 14 người bị thương. Không chỉ dừng ở khía cạnh an toàn, việc thiếu gương mẫu của phụ huynh còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhận thức và hành vi của học sinh. Trẻ em học qua quan sát và cha mẹ chính là “người thầy đầu tiên”. Khi trẻ chứng kiến người lớn vi phạm luật giao thông, chúng sẽ dần coi đó là hành vi bình thường, dẫn đến sự thờ ơ và thiếu ý thức khi trưởng thành.
Để khắc phục tình trạng này, trước hết cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục ý thức chấp hành luật giao thông trong cộng đồng, đặc biệt là tại các trường học và khu dân cư. Các buổi sinh hoạt chuyên đề, mô hình “Cổng trường an toàn giao thông” cần được nhân rộng và duy trì thường xuyên.
Bên cạnh đó, lực lượng chức năng cần tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, nhất là tại khu vực cổng trường, nơi tập trung đông người và có nhiều trẻ em. Việc xử phạt không chỉ nhằm răn đe mà còn giúp người dân ý thức hơn về trách nhiệm của mình khi tham gia giao thông.
Song song với đó, các bậc phụ huynh cần tự giác thay đổi thói quen, đặt sự an toàn của con lên hàng đầu. Một chiếc mũ bảo hiểm đạt chuẩn, một hành động chấp hành đúng luật không chỉ bảo vệ tính mạng mà còn là bài học sống động, thiết thực về ý thức công dân cho trẻ nhỏ.
Theo quy định tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP, hành vi không đội mũ bảo hiểm cho trẻ, chở quá số người quy định hoặc cho trẻ trên 6 tuổi ngồi phía trước xe máy là những vi phạm giao thông có thể bị xử phạt nghiêm khắc.
Cụ thể, khoản 3 Điều 6 của Nghị định quy định: Phạt tiền từ 400.000 đồng - 600.000 đồng đối với người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy không đội mũ bảo hiểm cho trẻ em từ 6 tuổi trở lên, hoặc đội mũ không đúng quy cách. Ngoài ra, hành vi chở quá số người quy định có thể bị phạt từ 300.000 đồng - 1 triệu đồng, tùy mức độ vi phạm. Nếu vi phạm gây tai nạn, có thể bị xử lý bổ sung và trừ điểm giấy phép lái xe, theo quy định mới.
Trong khi đó, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 cũng có nhiều điểm mới đáng chú ý. Theo khoản 1 Điều 33, người điều khiển mô tô, xe gắn máy được chở không quá 2 người, trừ một số trường hợp đặc biệt được phép chở 3 người như: Trẻ em dưới 14 tuổi, người bệnh cần chăm sóc, người đi cấp cứu hoặc áp giải người vi phạm pháp luật. Việc đội mũ bảo hiểm cho trẻ từ 6 tuổi trở lên là bắt buộc, đồng thời phải đảm bảo mũ đạt quy chuẩn và được cài quai đúng cách.
Đối với xe ô tô, khoản 3 Điều 10 của Luật quy định: Không được bố trí trẻ dưới 10 tuổi hoặc cao dưới 1,35m ngồi ở hàng ghế trước cạnh người lái, trừ trường hợp xe chỉ có một hàng ghế. Từ ngày 1/1/2026, người điều khiển phương tiện phải sử dụng và hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em, như ghế ngồi chuyên dụng. Hành vi vi phạm có thể bị xử phạt từ 800.000 đồng đến 1 triệu đồng, theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP.
Trí Nam