Cần nguồn tiền rất lớn nếu di dời phố đường tàu ở Hà Nội

5 giờ trướcBài gốc

Sáng 10/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Đường sắt (sửa đổi).

Theo tờ trình, dự án Luật bổ sung quy định để huy động tối đa nguồn lực của địa phương, các thành phần kinh tế khác tham gia đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt. Trong đó, có quy định về việc khuyến khích tất cả các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt thông qua hình thức hợp đồng.

Phố cà phê đường tàu ở Hà Nội. Ảnh: Công Huân

Dự thảo cũng bổ sung quy định địa phương được dùng ngân sách để tham gia công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư, đầu tư xây dựng một số hạng mục thuộc kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia.

Về quản lý, khai thác kết cấu hạ tầng đường sắt, dự thảo sửa đổi, bổ sung quy định về phân loại hệ thống đường sắt Việt Nam, bao gồm đường sắt quốc gia, đường sắt địa phương và đường sắt chuyên dùng. Quy định này nhằm giải quyết yêu cầu thực tiễn của các địa phương như Bình Dương, Tây Ninh, Thanh Hóa... có nhu cầu đầu tư đường sắt thông thường (không phải đường sắt đô thị).

Cho ý kiến với dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải bày tỏ trăn trở về các hành vi bị nghiêm cấm như lấn chiếm hành lang giao thông đường sắt, phạm vi bảo vệ công trình đường sắt.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải. Ảnh: Quốc hội

Bà Hải đặt vấn đề, đây là quy định với những công trình mới, còn với công trình hiện tại thì thế nào. Bà dẫn chứng phố cà phê đường tàu chỉ cách Nhà Quốc hội khoảng 1km nhưng kinh doanh dịch vụ, du lịch rất nhộn nhịp, hay dọc tuyến đường Giải Phóng nhà cửa san sát đường tàu.

Bà Hải cho rằng phải cần nguồn tiền rất lớn nếu muốn di dời hộ dân ra khỏi hành lang đường sắt. Bởi vì nếu luật này có hiệu lực thì nhiều nhà ở, đường đi, lối mở tự phát, đặc biệt là những khu kinh doanh du lịch, điểm check-in nổi tiếng của Hà Nội sẽ vi phạm.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng Luật Đường sắt (sửa đổi) nên lược bớt những điều không thuộc thẩm quyền Quốc hội mà thuộc Chính phủ, Bộ Xây dựng.

Ông dẫn ví dụ về quy định nhân viên đường sắt trực tiếp phục vụ chạy tàu; quy định về giấy phép lái tàu; phí, giá sử dụng kết cấu hạ tầng đường sắt. Ông đề nghị rà soát kỹ những luật có liên quan để quy định chặt chẽ.

Chủ tịch Quốc hội đặt vấn đề Luật Đường sắt 2017 có hiệu lực đã 7 năm nhưng vì sao đường sắt Việt Nam chậm phát triển. Theo ông, nguyên nhân việc này là do chưa quan tâm đúng mức, chưa có nguồn kinh phí đầu tư hay chỉ chú ý đường bộ, hàng không còn đường sắt, đường thủy chưa được quan tâm nhiều.

Theo Chủ tịch Quốc hội, chỉ còn ít tháng nữa là kỷ niệm 50 năm Ngày thống nhất đất nước mà đoàn tàu thống nhất vẫn không thay đổi, có chăng là thay đổi trang bị còn vận tốc vẫn như 50 năm trước.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu. Ảnh: Quốc hội

Ở Hà Nội có đường sắt trên cao Cát Linh - Hà Đông dài 12km mất hơn 10 năm xây dựng, TPHCM có tuyến metro số 1 dài 20km mới khánh thành. Chủ tịch Quốc hội cho rằng các dự án này làm rất chậm, Quốc hội thông qua nhiều lần, "có phải tư duy, tầm nhìn, tiền đầu tư chưa đủ nên cứ chắp vá".

Vì vậy, Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần nghiên cứu, sửa luật sao cho thật gọn và hiệu quả, để bứt phá, đưa đất nước phát triển.

"Vấn đề phát triển đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị cần quy định thành chương riêng, với cơ chế ưu tiên về nguồn lực, công nghệ và đào tạo nhân lực chuyên sâu, học hỏi kinh nghiệm quốc tế", ông Mẫn đề xuất.

Ngoài ra, theo Chủ tịch Quốc hội, cần thiết lập cơ chế liên ngành giữa Trung ương và địa phương để giải quyết vướng mắc trong triển khai dự án. Ông nhắc lại việc vừa qua Quốc hội quyết dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, hướng tới là Hà Nội - Lạng Sơn...

Giải trình sau đó, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy cho biết, bộ đã đến 6 nước sở hữu công nghệ đường sắt dẫn đầu thế giới để tham khảo, học hỏi, đặc biệt là Trung Quốc và làm việc với doanh nghiệp trong nước.

Ông Huy cho biết, nước ta đã làm chủ được công nghệ từ đáy của tà vẹt, dây văng, hầm dài...; còn kiến trúc tầng trên từ ray trở lên chưa làm chủ được.

Các doanh nghiệp xây lắp đã chủ động liên doanh và chỉ cần có thị trường xây dựng sẽ sẵn sàng liên doanh. Hiện nay có 7 liên doanh trong và ngoài nước chuẩn bị tham gia vào các cơ chế chính sách xây dựng, đặt ra mục tiêu tới năm 2035, Việt Nam có thể tự chủ hoàn toàn về công nghệ xây dựng.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy. Ảnh: Quốc hội

Theo Thứ trưởng Nguyễn Danh Huy, Nhà nước cần có cơ chế để đảm bảo đầu ra cho sản phẩm, có chính sách hỗ trợ như thuê đất. Các doanh nghiệp phát triển công nghiệp đường sắt cũng cần cơ chế Chính phủ đặt hàng.

Ví dụ tại Trung Quốc, mỗi dự án đầu tư phát triển đầu máy toa xe, nước này đã mua công nghệ và dành 10 năm để thực hiện R&D liên tục với kinh phí mỗi năm 2 tỷ USD để có được nền công nghiệp đường sắt như hiện nay.

Do vậy, Chính phủ cần giao nhiệm vụ và đặt hàng cho doanh nghiệp "đầu đàn" do Chính phủ lựa chọn, đảm bảo thị trường đầu ra. Như vậy, các doanh nghiệp sẽ sẵn sàng đầu tư.

Trần Thường

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/can-nguon-tien-rat-lon-neu-di-doi-pho-duong-tau-o-ha-noi-2379094.html