Căn nhà dưới chân núi Nhón

4 giờ trướcBài gốc

Theo các tài liệu còn lưu giữ tại Ban Quản lý di tích tỉnh Nghệ An, nhà cụ Hoàng Viện là nơi chứng kiến sự thành lập chi bộ Đảng đầu tiên ở xã Hưng Châu (sau đổi tên thành Châu Nhân, nay là xã Lam Thành) và là cơ sở của Xứ ủy Trung Kỳ những năm 1930-1931. Trong Phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh và thời kỳ 1939-1940, tại ngôi nhà này đã diễn ra những cuộc họp đề ra các chỉ thị, nghị quyết để lãnh đạo và phát động phong trào đấu tranh của quần chúng nhân dân, góp phần cùng cả nước làm nên làn sóng cách mạng những năm 1939-1945. Nhà cụ Hoàng Viện còn là nơi nuôi giấu các đồng chí: Bùi San, Trần Mạnh Quỳ, Chu Huy Mân, Trần Văn Quang, Mười Cúc (tức đồng chí Nguyễn Văn Linh, sau này là Tổng Bí thư). Bản thân cụ Hoàng Viện-chủ nhân ngôi nhà là đảng viên tích cực trong các thời kỳ hoạt động cách mạng.

Di tích nhà cụ Hoàng Viện tại xã Lam Thành, tỉnh Nghệ An.

Cũng theo các tài liệu lịch sử ghi chép lại, nhà cụ Hoàng Viện nằm dưới chân núi Nhón. Trước mặt ngôi nhà là cánh đồng phì nhiêu. Ngôi nhà mang đậm dáng dấp kiến trúc truyền thống Trung Bộ, gồm 4 gian 2 hồi, mái lợp ngói vảy cá, tường gỗ, nền đất nện chắc. Phía trước là khoảng sân rộng, có cây mít cổ thụ, khế sum sê trái, bao quanh là khoai vạc, khoai từ, cây cối rậm rạp. Sau nhà có hai hầm ngầm nối ra phía sau núi Nhón, địa hình kín đáo, lý tưởng cho các hoạt động bí mật của cán bộ cách mạng. Trong nhà cụ Hoàng Viện ngày ấy có một chiếc giường gỗ liếp tre đặt ở buồng trong, từng là nơi nghỉ chân của nhiều cán bộ như Lê Xuân Đào, Lê Doãn Sửu. Gác xép lót ổ rơm là nơi làm việc và trú ẩn của các đồng chí Bùi San, Chu Huy Mân, Mười Cúc trong những năm 1939-1940. Gắn liền với ngôi nhà là những người dân bình dị mà kiên trung như bà Vương Thị Em-con dâu cụ Hoàng Viện, bà Hoàng Thị Tích, cụ Lê Pháo... những người trực tiếp nuôi giấu, tiếp tế và làm liên lạc cho cán bộ cách mạng. Riêng bà Tích còn được giao nhiệm vụ làm giao thông liên lạc cho Xứ ủy, hỗ trợ đồng chí Mười Cúc trong suốt thời gian hoạt động tại địa phương.

Chiếc sập gỗ được Xứ ủy Trung Kỳ dùng cất giấu tài liệu, truyền đơn của Đảng giai đoạn 1930-1931 và 1939-1945.

Tới di tích nhà cụ Hoàng Viện vào một sớm tháng Tám, bước qua cánh cửa gỗ đơn sơ, chúng tôi cảm nhận rõ ràng sự gần gũi, ấm cúng của một ngôi nhà nông thôn Trung Bộ xưa mộc mạc. Trước mắt là một không gian yên bình, tĩnh lặng. Ngôi nhà nhỏ nép mình bên sườn làng, mặt hướng về dòng sông Lam xanh biếc, lững lờ trôi như một dải lụa mềm ôm trọn miền quê giàu truyền thống cách mạng. Giữa khung cảnh ấy, ông Hoàng Văn Thước-cháu đích tôn của cụ Hoàng Viện, gương mặt ánh lên niềm tự hào, tiếp chúng tôi như một hướng dẫn viên lịch sử tận tâm. Ông đứng bên chiếc sập gỗ mà Xứ ủy Trung Kỳ từng dùng để cất giấu tài liệu, truyền đơn của Đảng giai đoạn 1930-1931 và 1939-1945. Từng tờ truyền đơn in bằng mực tím, từng bản chỉ thị từ Xứ ủy, từng kế hoạch phát động quần chúng... đã được cất giấu an toàn trong chiếc sập gỗ để rồi từ ngôi làng nhỏ này lan tỏa đi khắp vùng Nghệ Tĩnh, hun đúc thành cao trào đấu tranh cách mạng sục sôi.

Ông Thước kể: “Hồi còn nhỏ, cha mẹ tôi thường nhắc đi nhắc lại rằng, ngôi nhà của ông bà là nơi từng nuôi giấu cán bộ của Đảng trong những năm tháng cam go của cách mạng”. Lớn lên trong những câu chuyện ấy, ông luôn ý thức sâu sắc về truyền thống quý báu của gia đình và quê hương mình.

Nhiều đồng chí lão thành cách mạng khi trở lại thăm căn nhà xưa không khỏi bùi ngùi, xúc động, bởi nơi đây không chỉ là chốn dừng chân của những người cộng sản, mà còn là biểu tượng của tình làng nghĩa xóm, sự đùm bọc, che chở son sắt của nhân dân dành cho cách mạng.

Bài và ảnh: HOA LÊ

Nguồn QĐND : https://www.qdnd.vn/80-nam-cach-mang-thang-tam-va-quoc-khanh-2-9/can-nha-duoi-chan-nui-nhon-841954