Xe tăng chiến đấu T-14 Armata. Ảnh: TASS
Theo trang tin quân sự, quốc phòng Armyrecognition.com ngày 5/8, Nga vừa đưa ra một đề xuất đầy tham vọng cho Ấn Độ: sản xuất phiên bản nội địa hóa của xe tăng chiến đấu chủ lực T-14 Armata để thay thế đội xe tăng T-72 đã cũ của New Delhi. Đề xuất này không chỉ là một thỏa thuận mua bán vũ khí thông thường mà còn là lời mời hợp tác sâu rộng, nhằm cứu vãn chương trình Armata của Moskva.
Cơ hội vàng cho tham vọng "Make in India"
Trang tin India.com cho rằng, đề xuất của Nga nằm trong hạng mục mua sắm “Make-I” của Ấn Độ, cho phép chính phủ tài trợ tới 70% chi phí phát triển. Đây là một điểm mấu chốt, vì nó phù hợp với chính sách tự chủ quốc phòng “Make in India” (Sản xuất tại Ấn Độ). Công ty Uralvagonzavod của Nga đã bày tỏ thiện chí hợp tác với Cơ quan Nghiên cứu và Phát triển Xe chiến đấu (CVRDE) của Ấn Độ, cho phép New Delhi tích hợp các yêu cầu riêng biệt vào thiết kế T-14.
Đáng chú ý, đề xuất này cho phép Ấn Độ sử dụng động cơ DATRAN-1500HP do trong nước sản xuất thay cho động cơ 12N360 tiêu chuẩn của Nga. Chi phí đề xuất cho mỗi xe T-14 ban đầu dao động khoảng 3,43 đến 4,80 triệu USD, nhưng việc sản xuất nội địa có thể giúp giảm ít nhất 1,14 triệu USD, mang lại lợi ích kinh tế đáng kể.
Chương trình hợp tác này được so sánh với thành công của việc sản xuất xe tăng T-90S (T-90 Bhishma) tại Ấn Độ, nơi hiện có tới hơn 83% linh kiện được sản xuất trong nước. Tuy nhiên, với T-14 Armata, Nga còn muốn hợp tác sâu hơn nữa, không chỉ dừng lại ở việc lắp ráp đơn thuần mà còn bao gồm việc sửa đổi các hệ thống kiểm soát hỏa lực, điện tử và giáp bảo vệ. Điều này cho thấy sự linh hoạt và sẵn sàng chia sẻ công nghệ của Moskva, tạo cơ hội cho ngành công nghiệp quốc phòng Ấn Độ nâng cao năng lực.
T-14 Armata được coi là xe tăng chiến đấu chủ lực tiên tiến nhất của Nga, sở hữu nhiều công nghệ đột phá. Với tháp pháo tự động và kíp lái ba người ngồi trong khoang bọc thép ở thân trước, T-14 đại diện cho một bước tiến lớn so với các mẫu xe tăng Liên Xô trước đây. Xe được trang bị pháo nòng trơn 125 mm có khả năng bắn đạn tiêu chuẩn và tên lửa dẫn đường, cùng hệ thống phòng thủ chủ động "Afghanit" và giáp phản ứng "Malachit".
Tuy nhiên, con đường phát triển của T-14 Armata lại không hề suôn sẻ. Sau màn ra mắt công khai vào năm 2015, kế hoạch ban đầu của Nga là sản xuất 2.300 xe T-14 trong giai đoạn 2015-2020. Nhưng do những hạn chế về chi phí và sản xuất, kế hoạch này đã bị đình chỉ. Theo các báo cáo, đến đầu năm 2024, chỉ có chưa đến 20 xe tăng được bàn giao, chủ yếu cho mục đích thử nghiệm.
Chi phí sản xuất quá cao, ước tính lên tới 5-7 triệu USD mỗi xe cho quân đội Nga, cùng với các vấn đề kỹ thuật chưa được giải quyết như động cơ và hệ thống điện tử, đã khiến T-14 không thể được sản xuất hàng loạt. Giám đốc điều hành Rostec Sergey Chemezov cũng thừa nhận rằng do chi phí cao, T-14 sẽ không thay thế hoàn toàn T-90. Những vấn đề này cho thấy lời đề nghị hợp tác với Ấn Độ có thể là cách để Nga tìm kiếm nguồn tài chính và công nghệ để hoàn thiện và cứu vãn chương trình Armata.
Đối với Ấn Độ, việc chấp nhận đề xuất này không chỉ là một quyết định về quân sự và kinh tế mà còn có thể tạo ra những vấn đề địa chính trị đáng kể. Mỹ đã nhiều lần cảnh báo về các lệnh trừng phạt theo Đạo luật CAATSA (Đạo luật chống các đối thủ của Mỹ thông qua trừng phạt) nếu Ấn Độ tiếp tục các thỏa thuận quốc phòng lớn với Nga.
Mối quan hệ quốc phòng Mỹ - Ấn đang ngày càng được thắt chặt, và việc mua sắm T-14 Armata có thể ảnh hưởng đến hợp tác song phương đó, đặc biệt là trong các lĩnh vực chia sẻ công nghệ và tương tác giữa các hệ thống vũ khí. Mặc dù đề xuất của Moskva bao gồm việc sản xuất nội địa, Washington vẫn cho rằng nguồn gốc của xe tăng có thể là lý do để áp đặt lệnh trừng phạt.
Ngoài ra, Ấn Độ cũng phải đối mặt với những rủi ro kỹ thuật. Dù có kinh nghiệm thành công với T-90, việc tham gia vào một chương trình vẫn đang trong quá trình phát triển như T-14 Armata có thể khiến Ấn Độ phải gánh chịu những vấn đề kỹ thuật chưa được giải quyết. Lịch sử cho thấy những nỗ lực hợp tác sản xuất vũ khí đòi hỏi thời gian dài, nguồn vốn ổn định và khả năng thích ứng cao, đặc biệt khi các phương tiện cũ của Ấn Độ như Arjun cũng từng gặp phải nhiều vấn đề tương tự.
Tuy nhiên, trong bối cảnh các đối thủ như Trung Quốc và Pakistan đang hiện đại hóa lực lượng tăng thiết giáp, một nền tảng tiên tiến như T-14 Armata, nếu được nội địa hóa và điều chỉnh phù hợp với địa hình khắc nghiệt như Ladakh, có thể là câu trả lời chiến lược cho Ấn Độ. Việc lựa chọn cuối cùng sẽ phụ thuộc vào việc New Delhi có thể cân bằng được giữa lợi ích công nghệ và rủi ro chính trị mà thương vụ này mang lại.
Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc