Cân nhắc nới hạn mức cho vay tiêu dùng

6 giờ trướcBài gốc

Thêm hạn mức sẽ tăng dư địa cạnh tranh

Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) mới đây đã kiến nghị NHNN nhiều nội dung liên quan đến hoạt động nghiệp vụ của các công ty tài chính (CTTC) tiêu dùng. Theo đó, VNBA đề xuất NHNN xem xét điều chỉnh ba vấn đề lớn, như: giới hạn dư nợ cho vay tiêu dùng tại CTTC; tỷ lệ giải ngân trực tiếp; và tỷ lệ dư nợ tín dụng tiêu dùng tối thiểu.

Cụ thể, đại diện VNBA cho rằng, hiện nay các quy định tại Thông tư 43/2016/TT-NHNN về hạn mức cho vay tiêu dùng không tài sản bảo đảm tối đa 100 triệu đồng đã lạc hậu so với thực tế. Mức trần 100 triệu đồng được hầu hết các CTTC đánh giá là thấp, khiến cho các công ty phải tập trung vào các sản phẩm cho vay ngắn hạn, giá trị nhỏ; từ đó làm giảm sức cạnh tranh so với NHTM, Fintech trung gian đồng thời hạn chế khả năng phát triển các gói vay dài hạn, giá trị cao hơn.

VNBA đề nghị NHNN xem xét nâng hạn mức cho vay tiêu dùng lên 300 - 400 triệu đồng. Mức này theo ý kiến của CLB Tài chính tiêu dùng (thuộc VNBA) là tương đương với ngưỡng giá trị giao dịch phải báo cáo phòng chống rửa tiền, cũng như các khoản vay không tài sản bảo đảm trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn hoặc cấp tín dụng qua thẻ.

“Việc điều chỉnh này nếu được NHNN chấp thuận sẽ giúp mở rộng quy mô tín dụng tiêu dùng, đáp ứng nhu cầu vay vốn hợp pháp của người dân, đồng thời giúp các CTTC nâng cao hiệu quả vận hành, từ đó có điều kiện giảm lãi suất và kiểm soát tốt nợ xấu” - đại diện CLB Tài chính tiêu dùng nhận định.

Đối với tỷ lệ giải ngân trực tiếp, VNBA kiến nghị nâng ngưỡng miễn áp dụng từ 20 triệu đồng lên 40 triệu đồng, đồng thời công nhận hình thức giải ngân qua tài khoản hoặc ví điện tử là thanh toán không dùng tiền mặt để không phải áp dụng quy định giải ngân trực tiếp 30%.

Còn đối với yêu cầu duy trì ít nhất 70% dư nợ tín dụng tiêu dùng, VNBA cho rằng, quy định này hiện nay đã không còn phù hợp trong bối cảnh các CTTC tiêu dùng phải cạnh tranh gay gắt với các NHTM và các nền tảng cho vay ngang hàng (P2P Lending). Do đó, Hiệp hội đề xuất giảm tỷ lệ dư nợ tối thiểu xuống 50% hoặc thay thế bằng cơ chế giám sát dựa trên các chỉ tiêu an toàn như vốn, thanh khoản, nợ xấu và giới hạn tín dụng.

Theo ghi nhận của Thời báo Ngân hàng, những đề xuất như vừa kể trên của VNBA được hầu hết các CTTC tiêu dùng cho là cần thiết và nếu được NHNN chấp thuận sẽ tạo cơ hội giúp các CTTC thích ứng nhanh với biến động thị trường, đảm bảo an toàn hệ thống và thúc đẩy phát triển bền vững thị trường tài chính tiêu dùng. Cụ thể, việc nâng hạn mức cho vay tiêu dùng sẽ cho phép các CTTC cung cấp sản phẩm giá trị lớn hơn, từ đó nâng doanh thu phí, thu nhập lãi, tiết giảm chi phí “cắt nhỏ” khoản vay, đồng thời lợi thế cạnh tranh so với các hình thức cho vay P2P Leding nhỏ lẻ, Fintech cho vay tiền mặt.

Việc giảm tỷ lệ dư nợ tín dụng tiêu dùng tối thiểu xuống 50% hoặc thay bằng cơ chế giám sát an toàn cũng sẽ giúp các CTTC tăng tính tự chủ chiến lược do có thể chuyển vốn sang mảng ít rủi ro hơn (chẳng hạn như: cho vay qua đối tác bán lẻ, cho vay mua sắm có hợp đồng với nhà bán lẻ, cho vay doanh nghiệp nhỏ…) hoặc phát triển các sản phẩm mới.

Hiện nay nhu cầu vay tín dụng tiêu dùng chủ yếu nằm trong nhóm vay mua nhà, mua ô tô, sửa chữa nhà

Cần xét kỹ những khía cạnh rủi ro

Tuy nhiên, theo phân tích của các chuyên gia lĩnh vực tài chính tiêu dùng, các kiến nghị về nâng hạn mức hoặc giảm tỷ lệ cho vay tiêu dùng tối thiểu cũng cần cân nhắc kỹ lưỡng, nhất là các yếu tố liên quan đến quản trị rủi ro.

Ở khía cạnh thực tế, VIS Rating (trong báo cáo phát hành tháng 7/2025) cho rằng, hiện nay nhiều CTTC tiêu dùng (như FE Credit, MAFC, Shinhan Finance, Mcredit) đang dịch chuyển sang phân khúc rủi ro thấp với việc hợp tác các chuỗi bán lẻ, đẩy mạnh cho vay xe máy, hàng tiêu dùng, hợp tác khai thác dữ liệu từ bên thứ ba để sàng lọc, ngăn ngừa gian lận.

Vì thế, nếu những kiến nghị của VNBA được NHNN chấp thuận điều chỉnh thì sẽ giúp các CTTC có hệ thống thẩm định tốt, nguồn vốn ổn định mở rộng danh mục sản phẩm, tăng dư nợ trung bình, cải thiện biên lợi nhuận và doanh thu dịch vụ. Tuy nhiên, các CTTC có vốn mỏng, phụ thuộc lớn vào nguồn vốn ngắn hạn và thị trường tài chính sẽ tiềm ẩn tăng rủi ro thanh khoản và nợ xấu phát sinh.

Để hài hòa các mục tiêu, các chuyên gia cho rằng, NHNN nên ghi nhận các kiến nghị của VNBA và CLB Tài chính tiêu dùng. Tuy nhiên việc nâng hạn mức cho vay phải đi kèm với các yêu cầu về vốn tối thiểu, hệ số rủi ro với các khoản vay trên 100 triệu đồng; giới hạn mức tỷ trọng dư nợ các khoản vay trên 100 triệu đồng so với tổng dư nợ…

Một số ý kiến cũng cho rằng, hiện nay nhu cầu vay tín dụng tiêu dùng chủ yếu nằm trong nhóm vay mua nhà, vay mua ô tô, vay sửa chữa nhà... Đa số người dân có nhu cầu vay vốn phục vụ các mục đích này sẽ chọn vay có tài sản đảm bảo tại các NHTM (vì ngân hàng cho vay hạn mức lớn hơn, lãi suất thấp hơn). Tuy nhiên, vẫn có một bộ phận người dân có nhu cầu vay 200-300 triệu đồng với mục đích mua nhà nhỏ sổ chung, sửa chữa nhà cấp 4, mua nội thất, xe ô tô đã qua sử dụng, chữa bệnh… nhưng không có tài sản để thế chấp.

Vì thế nếu hạn mức tín dụng được tăng thêm cho nhóm mục đích này thì sẽ giúp các CTTC có thể cạnh tranh ở phân khúc khách hàng không có tài sản đảm bảo. Từ đó, gia tăng các khoản vay dài hạn phục vụ nhu cầu thiết yếu, gắn với hàng hóa, nhu cầu cụ thể thay vì chỉ dồn vào vay tiền mặt nhỏ lẻ vốn tiềm ẩn nhiều rủi ro về thu nợ.

Thạch Bình

Nguồn TBNH : https://thoibaonganhang.vn/can-nhac-noi-han-muc-cho-vay-tieu-dung-169295.html