Càn quét chuột đồng

một ngày trướcBài gốc

Thú vui săn bắt chuột đồng sau mùa gặt lúa.

Chuột đồng được người dân miền Đồng bằng sông Cửu Long gọi là “gà đồng”, được ưa thích do thịt ngon, sạch. Mua bán chuột đồng diễn ra quanh năm từ vùng nông thôn tới thành thị. Từ đó, hình thành các xóm nghề ăn theo chuột, mà điển hình như tại tỉnh An Giang có chợ chuột Phù Dật xã Châu Phú và làng nghề rập chuột xã An Châu.

Săn chuột

Có đủ cách săn chuột đồng từ dùng tay bắt, đặt bẫy, đặt chà, đào hang…Trong tháng 7, tại cánh đồng đang gặt ở xã Vĩnh Trạch, tỉnh An Giang chúng tôi thấy nhiều nhóm người săn chuột chia nhau đứng thành nhiều góc bên đám ruộng đang cắt nham nhở reo hò chờ máy gặt lúa chạy qua.

Họ biết “ông tý” đang ẩn núp trong đám lúa nên đứng vây quanh canh. Khi máy gặt lúa chạy qua cắt sạch đám lúa thì lập tức chuột mất nơi trốn nên phóng chạy tán loạn. Lúc này, người săn chuột lao tới lẹ làng dùng tay chụp, dùng chân đạp, người cầm cây đập. Có nhóm còn có trợ thủ là những chú chó săn khôn ngoan rượt cắn nên chuột hết đường trốn.

Những người săn bắt chuột chờ máy gặt xua đuổi lũ chuột.

Anh Nguyễn Văn An, nông dân xã Vĩnh Trạch tham gia bắt chuột cho biết, mùa này chuột đồng ăn nhiều lúa, ốc đồng nên con nào nấy to, béo múp. Anh An cho biết thêm, nông dân gọi chúng là chuột cơm, khoảng 6 con nặng 1 ký được xếp vào loại 1, bán có giá cao gần 100.000 đồng/ ký. Còn chuột loại 2, loại 3 từ 10 con trở lên mới được 1 cân bán rẻ hơn do ít thịt, nhiều lông.

Theo anh An, cách bắt này vui nhưng nguy hiểm vì chuột đồng rất hung dữ, luôn cắn trả lại nên nhiều người bị thương ở tay. Và đôi khi mê săn chuột quá đuổi phóng theo chúng mà không chú ý, quan sát đến chiếc máy suốt lúa đang chạy tới có thể va chạm với máy gây tai nạn. Với mớ chuột đồng này, những người như anh An mang về nhà xào chế thành các món ăn cho phong phú bữa cơm gia đình.

Tại An Giang có nhiều người xem bắt chuột là nghề. Chúng tôi gặp ông Trịnh Văn Bình,70 tuổi, ấp Nam Huề, xã Thoại Giang đang tưới nước làm mát cho lũ chuột nhốt trong lồng chờ lái tới cân.

Ông Bình cho biết, 10 năm nay ông sống bằng nghề đặt bẫy bắt chuột cơm, chuột cống nhum. Ông Bình cười khề khà, chuột đồng có bao nhiêu cũng bán hết bán cho nhà hàng, quán ăn. Ở ấp Nam Huề, ông Bình được nhiều người biết là người đặt bẫy giỏi.

Bầy chuột cống nhum ông Trịnh Văn Bình đặt bẫy dính

Vùng này làm lúa vụ 3 nên chuột cống nhum, chuột đồng còn nhiều. Với chuột cơm, tôi dùng rập nhưng không để mồi đặt bẫy, tôi nhìn theo đường đi của chúng mà đặt. Còn chuột cống nhum phải dùng mồi ốc bươu vàng dụ chúng vào rập. Một đêm may mắn, tôi có thể bắt vài ký đến vài chục ký chuột cơm loại 1, bán kiếm vài trăm ngàn đồng đến vài triệu đồng nên nhờ đó cuộc sống cũng dư giả ở vùng nông thôn này.

Ông Trịnh Văn Bình, nông dân xã Thoại Giang.

Ông Nguyễn Văn Lượm, ngụ ấp Bình Chiến, xã Châu Phú trên 20 năm sống bằng nghề bắt chuột đồng. Ông Lượm có chiếc ghe nhỏ chở được hơn 300 cái rập chuột, lồng nhốt chuột. Cứ vài tháng, ông cùng nhiều người săn chuột cùng nhau chạy ghe đến các cánh đồng vùng quê tỉnh An Giang bắt chuột. Khi nào, đặt bẫy bắt gần hết chuột đồng, nhóm lại kéo qua cánh đồng khác.

Những nơi nhóm ông Lượm đến lái chuột đều biết nên ông Lượm đỡ nhọc nhằn mang chuột ra chợ quê gần đó.

Ông Lượm kể: “Hơn 3 tháng đi bẫy chuột xa nhà nếu tiết kiệm có thể dư giả mấy chục triệu đồng lo cho con cái ăn học”. Ông Lượm nói, niềm vui nhất trong nghề của ông là được nhà nông trân trọng. Nơi nào đồng ruộng bị chuột cắn phá lúa, chủ ruộng đi tìm người săn chuột đãi nhậu hay đãi nước uống để nhờ bắt chuột.

Những làng nghề diệt chuột

Nông dân Nguyễn Thành Lạc, ấp Vĩnh An, xã Vĩnh Gia thì bộc bạch, lúc này là mùa nước nổi tràn về nên nhiều cánh đồng bị ngập. Vì thế nông dân đặt chà dụ chuột vào ở rồi vài ngày dỡ chà bắt.

Ông An khoe, đôi khi ếch đồng to cũng vào đám chà ở nên dỡ chà bắt được cả chuột lẫn ếch. Ông An nói, dỡ chà bắt được 3 đến 4 ký, một ký chuột còn sống bán 50.000 đồng, còn ếch đồng càng to bán càng có giá.

Dỡ chà bắt chuột ở vùng quê Vĩnh Gia.

Tứ giác Long Xuyên của tỉnh An Giang với các cánh đồng bạt ngàn nên chuột đồng cũng nhiều. Buổi sáng, dọc theo các con đường nông thôn ở các xã cũ của huyện Tri Tôn như: xã Lạc Quới, Vĩnh Gia, Vĩnh Điều, Lương Phi, Lương An Trà… sẽ thấy lác đác vài các lồng đựng chuột để ven đường. Đó là dấu hiệu nhà nông bán chuột cho lái chuột chạy ngang nhìn thấy tấp vào mua.

Làng nghề làm rập chuột ở xã An Châu

Vì chuột mùa nào cũng có, nông dân bắt quanh năm nên các làng nghề liên quan đến chuột hoạt động náo nhiệt. Trong đó, làng nghề lâu đời nổi tiếng ở tỉnh An Giang đó là nghề làm rập chuột xã An Châu cung ứng rập chuột cho các tỉnh, thành phố khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Làng nghề rập chuột tuổi đời hơn 30 năm, rập làm ra từ mẫu mã đến chất lượng đều bền, tốt nên người mua luôn tìm đến. Đến nay, làng nghề có 13 cơ sở sản xuất, mỗi cơ sở thuê khoảng 25 đến 30 nhân công. Mỗi tháng làng nghề cung ứng cho thị trường từ 30.000 – 45.000 cái rập.

Ông Nguyễn Ngọc Giàu, tổ trưởng làng nghề rập chuột cho biết

Theo ông Giàu, nếu như lúc trước, làm một cái rập chuột rất tốn thời gian vì thợ thầy phải làm nhiều công đoạn nhưng sau này có máy móc máy móc hỗ trợ nên thời gian làm rút ngắn lại, số lượng rập tăng lên. Rập cung ứng nhiều nhất là vào lúc sạ lúa và gặt lúa vì lúc này chuột hay cắn phá.

Cùng với làng nghề rập chuột, tỉnh An Giang có chợ chuột Phù Dật, xã Châu Phú nổi tiếng hơn 25 năm qua. Chợ chuột hoạt động suốt, chỉ nghỉ 3 ngày tết cổ truyền và các ngày rằm lớn. Các lái chuột trong tỉnh thu mua chuột đồng từ các nơi rồi gom về chợ chuột Phù Dật. Từ đây, mỗi ngày hơn 2 tấn chuột đã qua sơ chế như lột da, cắt đuôi được ướp lạnh cho lên xe tải vận chuyển đưa đi các tỉnh thành đã đặt hàng.

Mua, bán chuột ở các vùng quê tỉnh An Giang.

Ông Nguyễn Duy Lâm, 20 năm sống bằng nghề thu mua chuột đồng cho biết, chợ chuột Phù Dật có 3 vựa lớn, hàng chục điểm nhỏ chuyên thu mua bán và chế biến thịt chuột. Để bảo vệ uy tín cơ sở, các vựa chuột chỉ thu mua chuột đồng còn sống, còn chuột bị đánh bằng bằng xung điện, chuột chết không thu mua vì thịt kém ngon.

Theo ông Nguyễn Duy Lâm, chợ chuột buôn bán sôi động từ tháng 2 đến tháng 7 dương lịch, lúc này các vựa chuột cần nhiều nhân công để sơ chế chuột. Giá chuột còn sống tùy thời điểm từ 50.000 đến 60.000 đồng/kg. Ông Lê Văn Kiển, hơn 14 năm sống với nghề thu mua chuột chiêm nghiệm, bán chuột không sợ ế vì luôn đắt hàng.

Nhiều người tham gia đánh bắt, vận chuyển chuột kiếm thêm thu nhập

Chợ chuột Phù Dật đã giúp cho hàng trăm người vùng quê xã Châu Phú có thu nhập ổn định. Và cũng từ chợ chuột này mà hình thành mối liên kết lan tỏa khắp vùng, giải quyết việc làm cho nhiều lao động nông thôn. Từ đó, lượng chuột trong tự nhiên giảm, mùa màng không bị chuột cắn phá.

Những cách bắt chuột như dùng rập, bẫy không gây tác hại. Tuy nhiên, việc dùng điện bẫy chuột bảo vệ ruộng lúa đã để lại hậu quả đau lòng. Điển hình như Nguyễn Văn Nhã, ngụ ấp Tô Thủy, xã Núi Tô, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang (cũ) dùng bình ắc-quy, bộ biến điện từ 1 chiều sang điện xoay chiều rồi câu điện vào dây chì kéo chung quanh đám ruộng để chuột vào ăn lúa bị vướng dây điện bị giật chết. Ông Nguyễn Văn Quý, là nông dân ấp Tô Thủy khi đến đám ruộng của ông Nhã đã giẫm phải bẫy điện và ông Quý bị điện giật tử vong.

Bẫy chuột bằng điện như thế kéo theo chuyện tử vong vẫn thường hay xảy ra tại các tỉnh khu vực đồng bằng sông Cửu Long nói riêng và cả nước nói chung.

Theo Công an tỉnh An Giang, ai sử dụng điện để bẫy, diệt chuột, đánh bắt cá, bảo vệ lúa và hoa màu… nếu gây hậu quả chết người đều bị xử lý hình sự về tội “Giết người” tại quy định tại Điều 123 Bộ luật Hình sự.

Do đó, để ngăn ngừa, ngăn chặn những cái chết đau lòng từ việc sử dụng điện để bẫy chuột trong thời gian tới, ngành nông nghiệp, các hợp tác xã, hội nông dân, ngành chức năng cần có biện pháp tuyên truyền chặt chẽ; phổ biến, giáo dục pháp luật để người dân nâng cao nhận thức, có biện pháp phù hợp để bảo vệ mùa màng, tuyệt đối không sử dụng điện bẫy diệt chuột dẫn đến phạm tội….

THANH DŨNG

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/can-quet-chuot-dong-post897469.html