Cần quy định chặt chẽ tránh để dự án đường sắt bị bán cho nước ngoài

6 giờ trướcBài gốc

Chiều 18/6, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Đường sắt (sửa đổi).

Tránh để dự án đường sắt bị chuyển nhượng cho bên thứ ba

Phát biểu trước Quốc hội, đại biểu Nguyễn Minh Đức (Đoàn ĐBQH TP HCM) nhận định trong thời gian qua, ngành đường sắt vẫn chỉ chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong cơ cấu vận tải và chậm phát triển so với các phương thức khác.

Ông cho rằng việc hoàn thiện hành lang pháp lý để khơi thông nguồn lực huy động đầu tư xã hội hóa đồng bộ quy hoạch kết nối các vùng kinh tế là yêu cầu cấp bách. Đồng thời, đây cũng là nền tảng pháp lý để phát triển các dự án trọng điểm quốc gia như đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, đường sắt đô thị, đường sắt Hà Nội - Lào Cai...

Đại biểu Nguyễn Minh Đức. Ảnh: Quốc hội

Theo ông, việc dự thảo Luật mở rộng đối tượng và hình thức đầu tư nhằm huy động nguồn lực từ khu vực tư nhân là hoàn toàn phù hợp với chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, đặc biệt trong bối cảnh các dự án đường sắt đòi hỏi nguồn vốn rất lớn.

Tuy nhiên, ông lưu ý cần phải có những quy định rất chặt chẽ, đảm bảo có cơ chế, chính sách thận trọng, nhất là đối với các vấn đề liên quan đến nhiệm vụ an ninh, quốc phòng; tránh tình trạng các nhà đầu tư chuyển nhượng dự án, bán lại cho bên thứ ba, trong đó có nhà đầu tư nước ngoài.

Đại biểu Đức cũng đề nghị cần thống nhất về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và cơ chế kiểm soát chặt chẽ từ phía Nhà nước để tránh tình trạng các nhà đầu tư lựa chọn sử dụng nhiều công nghệ khác nhau trong các dự án đường sắt, từ đó dẫn đến khó khăn cho vận hành, tiềm ẩn rủi ro mất an toàn gây ảnh hưởng đến hệ thống đường sắt quốc gia.

Đồng thời, đại biểu cho rằng cần giới hạn phạm vi áp dụng các cơ chế đặc thù cho một số dự án quan trọng cấp bách, không nên áp dụng đại trà.

Cần có cơ chế thẩm định năng lực tài chính của nhà đầu tư

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa. Ảnh: Quốc hội

Liên quan đến việc lựa chọn nhà đầu tư, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (Đoàn ĐBQH TP HCM) cho rằng nhà đầu tư muốn tham gia dự án đường sắt phải có khả năng huy động vốn và có năng lực.

Đại biểu Trịnh Xuân An (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai) cũng bày tỏ đồng tình với ý kiến này, cho rằng nhà đầu tư phải chứng minh đủ năng lực và khả năng thu xếp vốn. Ông đề xuất cần bổ sung thêm quy định để bảo đảm tính khả thi trong năng lực tài chính của nhà đầu tư.

Đại biểu Trịnh Xuân An. Ảnh: Quốc hội

“Không thể chỉ đưa ra một báo cáo chung chung là vốn chủ sở hữu thế này, vốn đi vay ra làm sao. Rất cần thiết phải cụ thể hơn năng lực tài chính của chủ đầu tư,” đại biểu nói. Ông đồng thời dẫn chứng một trường hợp gần đây có một nhà đầu tư nói có 100 tỷ USD để làm dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, song việc chứng minh năng lực tài chính của họ còn rất mơ hồ.

Theo đại biểu An, cần thiết phải có Hội đồng thẩm định năng lực của nhà đầu tư, đặc biệt là phải có kiểm toán độc lập, cùng với các cơ chế kiểm tra chéo để tìm những nhà đầu tư thực sự có nguồn lực.

Trong khi đó, đại biểu Nghĩa đề xuất Bộ Khoa học và Công nghệ cũng nên tham gia vào tổ thẩm định, vì đối với dự án đường sắt cao tốc, bên cạnh các yếu tố về an ninh - quốc phòng thì yếu tố khoa học - công nghệ rất quan trọng.

Không có chuyện dự án đường sắt bị bán, chuyển nhượng cho nước ngoài

Phát biểu giải trình sau đó, Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết dự thảo luật đã có các quy định về đầu tư dự án đường sắt bằng nguồn ngoài Nhà nước, nhằm thể chế hóa Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Ông cho rằng quy định này sẽ mở ra cơ hội cho tư nhân và huy động được nguồn lực tư nhân cho đầu tư và phát triển đường sắt, góp phần làm giảm áp lực cho ngân sách Nhà nước.

Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh. Ảnh: Quốc hội

Bộ trưởng nhấn mạnh Nhà nước vẫn đóng vai trò quản lý, phê duyệt khung tiêu chuẩn để kiểm soát về công nghệ, giữ thẩm quyền của cơ quan chuyên môn về xây dựng thực hiện thẩm định, kiểm tra công tác nghiệm thu về chất lượng.

Về những lo lắng mà một số đại biểu nêu, Bộ trưởng khẳng định sẽ không có chuyện giao khoán hay để các bên tư nhân tham gia làm đường sắt rồi lại bán dự án cho nước ngoài.

Bộ trưởng Trần Hồng Minh cũng cho biết đây là lần đầu tiên Chính phủ đưa vào dự thảo luật quy định về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực với tư duy vừa khơi thông, tháo gỡ nhưng cũng không thể thiếu các thiết chế để giám sát công khai, minh bạch.

Bộ trưởng nhấn mạnh dự thảo Luật đã quy định khi đấu thầu hay chỉ định thầu phải có sự tham gia đại diện các các cơ quan như quốc phòng, công an, cơ quan thanh tra, kiểm toán. Kiểm toán Nhà nước có trách nhiệm kiểm toán tổng mức đầu tư. Bên cạnh đó, tất cả các tổ chức, cá nhân tham gia đều chịu sự điều chỉnh của nhiều luật, nhiều bộ luật khác nhau, đặc biệt là Bộ luật Hình sự.

Đỗ Thảo

Nguồn Mekong Asean : https://mekongasean.vn/can-quy-dinh-chat-che-tranh-de-du-an-duong-sat-bi-ban-cho-nuoc-ngoai-42820.html