Đây là nội dung được nhiều đại biểu nhấn mạnh tại Hội thảo cung cấp thông tin về tăng cường thực thi Nghị quyết của Quốc hội về quy định cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, do Cục Báo chí (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) tổ chức chiều 1/12.
Ông Đặng Khắc Lợi - Phó Cục trưởng Cục Báo chí phát biểu tại hội thảo
Ông Đặng Khắc Lợi, Phó Cục trưởng Cục Báo chí, cho biết thuốc lá vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh không lây nhiễm và cướp đi hàng triệu sinh mạng mỗi năm. Đáng lo ngại, bên cạnh thuốc lá truyền thống, các sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đang trở thành mối đe dọa mới đối với sức khỏe giới trẻ.
Theo Bộ Y tế, tỷ lệ học sinh 13 – 17 tuổi sử dụng thuốc lá điện tử ngày càng gia tăng
Theo Bộ Y tế, tỷ lệ học sinh 13 – 17 tuổi sử dụng thuốc lá điện tử đã tăng từ 2,6% (năm 2019) lên 8,2% (năm 2023). Ở nhóm 13 – 15 tuổi, con số này tăng từ 3,5% (năm 2022) lên 8% (năm 2023) – tức tăng hơn gấp đôi chỉ trong một năm.
Giám đốc Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai TS.BS Nguyễn Trung Nguyên chia sẻ về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng
Giám đốc Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai TS.BS Nguyễn Trung Nguyên đã chỉ ra nguy cơ của thuốc lá là một trong những mối đe dọa nhất với sức khỏe con người. Các nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng thuốc lá gây ra 28 nhóm bệnh lý khác nhau: tim mạch, hô hấp, đái đường, sinh sản, ung thư (điển hình là K phổi, 96,8% người K phổi hút thuốc lá), các bệnh tim mạch (đặc biệt bệnh tim, mạch vành, mạch não); các bệnh hô hấp (đặc biệt là viêm đường hô hấp và bệnh phổi tắc ngẽn mãn tính. Mỗi năm thế giới có khoảng 8 triệu người chết do thuốc lá (7 triệu do hút thuốc và 1,3 triệu hút thụ động). Tại Việt Nam, mỗi năm khoảng 70 nghìn người chết vì các bệnh do thuốc lá.
Với thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, TS.BS Nguyên cho rằng thành phần hóa chất, ma túy của thuốc lá điện tử phức tạp hơn rất nhiều so với thuốc lá truyền thống.
Trước thực trạng này, ngày 30/11/2024, tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đã thông qua Nghị quyết số 173/2024/QH15, thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ năm 2025. Đây được xem là quyết sách mạnh mẽ, kịp thời và cần thiết nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Tuy nhiên, theo ông Đặng Khắc Lợi để Nghị quyết của Quốc hội đi vào cuộc sống và được thực thi hiệu quả, vai trò của báo chí, truyền thông có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Báo chí chính là lực lượng tiên phong trong việc cung cấp thông tin chính xác, khoa học về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; Phản ánh tình hình vi phạm, các chiêu trò quảng cáo, kinh doanh trái phép;Tuyên truyền quy định pháp luật đến người dân.
“Chúng ta đang đứng trước một thách thức lớn khi thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng được “ngụy trang” dưới nhiều hình thức công nghệ mới, bắt mắt, mùi vị hấp dẫn, lan truyền qua mạng xã hội với tốc độ rất với nhiều thông tin sai lệch như “ít hại hơn”, “sản phẩm công nghệ”, “xu hướng dành cho giới trẻ”. Trong bối cảnh đó, báo chí cần tiếp tục phát huy vai trò xung kích, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và xây dựng môi trường sống lành mạnh, an toàn cho thanh thiếu niên”, ông Đặng Khắc Lợi nhấn mạnh.
Trưởng đại diện của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam -TS Angela Pratt, đánh giá cao Việt Nam đã được quốc tế ghi nhận là quốc gia đi đầu trong việc cấm các sản phẩm thuốc lá thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng
Trưởng đại diện của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam -TS Angela Pratt, đánh giá cao Việt Nam đã được quốc tế ghi nhận là quốc gia đi đầu trong việc cấm các sản phẩm thuốc lá thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. WHO dẫn số liệu từ Trung tâm Chống độc – Bệnh viện Bạch Mai cho thấy: số ca cấp cứu liên quan đến các sản phẩm này đã giảm gần 70% trong 10 tháng sau khi lệnh cấm được ban hành, so với cùng kỳ trước đó.
WHO dẫn nguồn từ Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết số ca cấp cứu liên quan sử dụng các sản phẩm này, đặc biệt ở giới trẻ, đã giảm gần 70% trong 10 tháng sau khi lệnh cấm được ban hành, so với cùng kỳ giai đoạn trước đó.
WHO tại VN khẳng định, nhờ lệnh cấm mạnh mẽ được Quốc hội ban hành, hoạt động quảng cáo cho các sản phẩm này bởi những người nổi tiếng, những người có sức ảnh hưởng dường như đã chấm dứt.
WHO cho rằng, việc cho phép sản xuất thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng để xuất khẩu làm suy yếu cơ sở lý luận về bảo vệ sức khỏe và xã hội của lệnh cấm, đồng thời gây ra sự thiếu nhất quán trong hệ thống pháp luật, tạo cơ hội cho việc buôn lậu và rò rỉ nguồn hàng ra thị trường nội địa, cùng với đó đặt ra gánh nặng lớn trong việc kiểm soát và thực thi pháp luật.
Để đảm bảo lệnh cấm của Quốc hội tiếp tục được thực thi hiệu quả, WHO khuyến nghị đưa kinh doanh các sản phẩm thuốc lá mới bao gồm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng vào danh mục ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh trong luật Đầu tư sửa đổi; không chấp nhận bất kỳ ngoại lệ nào bao gồm việc cho phép sản xuất các sản phẩm thuốc lá mới để xuất khẩu.
Hoàng Bằng