Cần sớm tháo gỡ điểm nghẽn cho dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1

2 giờ trướcBài gốc

Chồng chất điểm nghẽn

Thông tin về dự án Điện hạt nhân Ninh Thuận 1 tại xã Phước Dinh tại nơi chọn xây dựng nhà máy.

Theo UBND xã Phước Dinh (tỉnh Khánh Hòa), khó khăn hiện hữu đó là việc xác định nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất. Bởi dự án kéo dài rất lâu, khoảng gần 15 năm từ khi ban hành thông báo thu hồi đất đến khi hủy các thông báo thu hồi đất, dẫn đến khu vực thực hiện dự án có biến động lớn. Cụ thể khu vực nhà máy tăng từ 491 trường hợp lên 835 trường hợp.

Trong thời gian này, có rất nhiều trường hợp tự ý sang nhượng hoặc chia nhỏ diện tích đất để sang nhượng bằng giấy tay (không được cơ quan có thẩm quyền xác nhận, chứng thực), gây khó khăn cho việc xác định nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất và xác định đối tượng được hỗ trợ chuyển đổi nghề theo quy định.

Hơn nữa, quỹ đất tái định cư dự phòng cũng tăng lên từ 40,65 ha lên 65,62 ha. Điều này cũng làm cho địa phương gặp nhiều khó khăn trong quá trình thực hiện. Việc xác định nguồn gốc đất thực hiện theo quy định của Luật Đất đai nhưng nhiều chủ cũ đã không còn quyền hạn gì trên thửa đất nên không phối hợp. Bên cạnh đó, có nhiều trường hợp chủ sử dụng đất là người ở địa phương khác nên cũng làm ảnh hưởng đến việc xác minh nguồn gốc đất.

Đáng nói hơn, đến tháng 7/2025, việc hoàn thiện và cung cấp bản đồ cập nhật biến động sử dụng đất mới được Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh cung cấp cho UBND xã để làm công tác họp xét nguồn gốc đất, quy chủ theo quy định. Ngoài ra, khu vực dự án tồn tại rất nhiều kết luận thanh tra, quyết định xử phạt vi phạm hành chính qua các thời kỳ, dẫn đến mất nhiều thời gian cho công tác tra lục và nghiên cứu hồ sơ.

Ông Trần Ngọc Bình, Chủ tịch UBND xã Phước Dinh cho hay, về cơ chế, chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thực hiện dự án cũng đang gặp không ít khó khăn. Cụ thể người dân không đồng tình với cơ chế, chính sách về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thực hiện dự án do chỉ có chính sách hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm nhân (x) 1,5 lần theo Nghị quyết số 13/2025/NQ-HĐND ngày 26/6/2025 của HĐND tỉnh Ninh Thuận (trước đây).

Qua các cuộc đối thoại, người dân kiến nghị được áp dụng đầy đủ chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất để thực hiện dự án ở mức cao nhất theo quy định nhân (x) với 1,5 lần theo Nghị quyết 189/2025/QH15 ngày 19/02/2025 của Quốc hội.

Người dân vùng dự án Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 1 đề nghị phải tổ chức đối thoại với lãnh đạo tỉnh để giải đáp thắc mắc về cơ chế, chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thực hiện dự án; trong đó có cả vấn đề phải hỗ trợ tái định cư với diện tích 300 m2/hộ, chứ không thể như dự kiến phân lô tối thiểu 200 m2/hộ mà tỉnh đề ra.

Hơn nữa, cần hỗ trợ giao thêm suất tái định cư tối thiểu mà không thu tiền sử dụng đất đối với các hộ gia đình có nhiều thế hệ, nhiều cặp vợ chồng, nhiều nhân khẩu cùng chung sống trên một thửa đất ở thu hồi.

Người dân vùng dự án luôn đồng thuận với chủ trương tái khởi động dự án điện hạt nhân. Tuy nhiên, đề nghị có chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư, chuyển đổi sinh kế, hỗ trợ tìm việc làm mới tại khu vực tái định cư, đảm bảo nơi ở mới tốt hơn nơi ở cũ, phù hợp với tính chất đặc biệt của dự án của người dân cũng là thỏa đáng.

Quyết tâm tháo gỡ

Nơi được chọn xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 tại xã Phước Dinh.

Theo UBND xã Phước Dinh, giải quyết, tháo gỡ những điểm nghẽn trên đều thuộc thẩm quyền của Trung ương, của tỉnh. Mọi kiến nghị, mong muốn của người dân cũng như đề xuất của UBND xã đều có cơ sở pháp lý, cần sớm được quan tâm giải quyết. Qua đó để UBND xã có cơ sở và điều kiện triển khai các phần việc được giao một cách khẩn trương, suôn sẻ nhất.

Bên cạnh đó, tỉnh cần bổ sung cơ chế, chính sách hỗ trợ về đất cho các trường hợp không trực tiếp sản xuất nông nghiệp. Cụ thể, khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân không đủ điều kiện được hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm tại khoản 1 Điều 3 của Nghị quyết số 13/2025/NQ-HĐND ngày 26/6/2025 của HĐND tỉnh thì được hỗ trợ bằng 4,5 lần giá đất nông nghiệp cùng loại trong bảng giá đất (không nhân 1,5 lần).

Theo đó, diện tích hỗ trợ là toàn bộ diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi nhưng không vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh do UBND tỉnh quy định.

UBND xã Phước Dinh cũng kiến nghị UBND tỉnh 6 nhóm vấn đề thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh liên quan đến giá đất cụ thể đối với phần mở rộng 26,7 ha khu tái định cư. Đồng thời sớm cung cấp kết quả thẩm định đo đạc chỉnh lý bản đồ địa chính khu đất phục vụ công tác thu hồi đất, thống nhất chọn phương án phân lô Quy hoạch chi tiết (tỷ lệ 1/500) khu tái định cư, chấp thuận chủ trương điều chỉnh cục bộ Quy hoạch chi tiết (tỷ lệ 1/500) khu nghĩa trang phục vụ tái định cư dự án…

Đặc biệt, UBND tỉnh và các cơ quan liên quan của tỉnh sớm tổ chức gặp gỡ, đối thoại với người dân để nắm bắt và giải đáp thắc mắc về cơ chế, chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thực hiện dự án, nhằm kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng thực hiện dự án.

Theo lãnh đạo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Khánh Hòa, dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 có tổng diện tích thu hồi bồi thường, giải phóng mặt bằng 449,37 ha/835 trường hợp với 829 hộ dân. Mọi khuất tất và biến động liên quan đến dự án đều được UBND tỉnh kiến nghị Trung ương kiểm tra, làm rõ để giải quyết kịp thời.

Đối với công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, dự kiến đến ngày 31/12/2025, tỉnh sẽ hoàn thành việc chi trả tiền cho khoảng 500 trường hợp/200 ha tại khu vực vùng lõi nhà máy. Đối với các trường hợp còn lại (335 trường hợp với trên 165 ha đất) sẽ tiếp tục quy chủ, xây dựng phương án bồi thường sau khi cấp thẩm quyền xác định ranh giới chính thức vùng đệm nhà máy sẽ niêm yết chi trả tiền bồi thường.

Với khu tái định cư, tổng diện tích bồi thường, giải phóng mặt bằng hơn 65 ha/132 trường hợp. Dự kiến, nếu các hộ dân đồng thuận, đến tháng 12/2025 sẽ hoàn thành việc chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đạt 100%.

Bài, ảnh: Công Thử (TTXVN)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/kinh-te/can-som-thao-go-diem-nghen-cho-du-an-nha-may-dien-hat-nhan-ninh-thuan-1-20251110191859241.htm