Cần tận dụng tối đa giá trị tài nguyên từ chất thải thay vì chỉ chôn lấp

10 giờ trướcBài gốc

Một trong những vấn đề được nhiều đại biểu (ĐB) Quốc hội thảo luận là thực trạng trong công tác thu gom và xử lý chất thải, đặc biệt là vấn đề phân loại rác tại nguồn.

ĐB Chu Thị Hồng Thái (Đoàn Lạng Sơn) đã chỉ ra những con số đáng lo ngại về tình hình xử lý chất thải hiện nay. Theo đó, tỷ lệ xử lý nước thải đô thị rất thấp, chỉ có khoảng 18% lượng nước thải đô thị được xử lý. Ngoài ra, hơn 62,97% lượng rác thải rắn sinh hoạt bị chôn lấp trực tiếp. Đáng chú ý, bãi rác quá tải và gây ô nhiễm. Trong danh mục các điểm nóng về ô nhiễm môi trường, có tới 33 trên 64 điểm là các bãi rác và bãi chôn lấp rác thải. Người dân ở nhiều địa phương không đồng thuận với việc xây dựng hoặc mở rộng các cơ sở này do lo ngại về ô nhiễm.

ĐB đặc biệt nhấn mạnh sự kém hiệu quả của chính sách phân loại rác tại nguồn, một chủ trương đúng đắn nhưng khi triển khai lại gặp nhiều vướng mắc. Chẳng hạn, người dân sau khi mất công phân loại rác thì các đơn vị thu gom lại trộn lẫn tất cả các loại rác vào nhau trên cùng một xe. Điều này dẫn đến việc phân loại của người dân trở nên vô nghĩa, gây lãng phí công sức và làm xói mòn niềm tin vào chính sách…

Từ những phân tích trên, ĐB Chu Thị Hồng Thái đã đề xuất cần phải có sự thay đổi đồng bộ từ khâu phân loại, thu gom cho đến xử lý cuối cùng. Ưu tiên áp dụng các công nghệ xử lý rác tiên tiến, thân thiện với môi trường như đốt rác phát điện, sản xuất phân bón... để giảm dần tỷ lệ chôn lấp. Phải bảo đảm rằng rác đã được phân loại tại nguồn sẽ được thu gom, vận chuyển và xử lý một cách riêng biệt để chấm dứt tình trạng “phân loại hình thức” gây lãng phí nguồn lực xã hội.

ĐB cũng kiến nghị Nhà nước có chính sách khuyến khích xã hội hóa, hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư vào công nghệ xử lý và tái chế rác thải hiện đại. Đồng thời, sớm hoàn thiện các chính sách như thu phí xử lý rác theo khối lượng phát sinh (xả rác nhiều, trả tiền nhiều) và sử dụng Quỹ Bảo vệ môi trường để hỗ trợ các dự án xử lý tiên tiến.

ĐB Hoàng Quốc Khánh (Đoàn Lai Châu) khẳng định phân loại rác tại nguồn là giải pháp căn cơ, lâu dài, hướng tới xây dựng lối sống xanh, tiết kiệm tài nguyên và bảo vệ môi trường bền vững. Để đạt được mục tiêu này, theo ĐB, cần có một sự vào cuộc đồng bộ và mạnh mẽ của cả hệ thống. Cụ thể, Nhà nước phải quyết liệt hơn trong chỉ đạo, hoàn thiện hạ tầng và có cơ chế giám sát, xử phạt nghiêm minh. Doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ xử lý và vận chuyển hiện đại. Toàn xã hội phải chung tay hành động và đặc biệt nhấn mạnh đến ý thức tự giác của mỗi người dân trong việc giữ gìn môi trường sống “xanh - sạch - đẹp và an toàn”.

Cuối phiên làm việc vào chiều 28/10, trong phần giải trình của mình, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng đã thẳng thắn nhìn nhận những thách thức to lớn trong công tác quản lý rác thải sinh hoạt và rác thải nhựa. Bộ trưởng cho biết, tổng lượng rác thải sinh hoạt mỗi năm phát sinh khoảng 25,3 triệu tấn. Trong số đó, có khoảng 1,8 triệu tấn là chất thải nhựa. Bên cạnh việc một số cơ chế, chính sách còn chậm được triển khai, Bộ trưởng đã xác định hai nguyên nhân và cũng là trở ngại chính. Đó là hạ tầng kỹ thuật thiếu, yếu, chưa đồng bộ và thói quen của người dân còn chậm được thay đổi, từ đó tạo ra một vòng luẩn quẩn: người dân không phân loại rác vì hạ tầng không đồng bộ và hạ tầng chậm được đầu tư một phần vì thiếu sự tham gia quyết liệt từ cộng đồng.

Bộ trưởng khẳng định, đây là “những vấn đề cần phải được quan tâm giải quyết căn bản trong thời gian tới”. Theo đó, tập trung tháo gỡ các vướng mắc về hạ tầng và cơ chế vận hành; thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, tận dụng tối đa giá trị tài nguyên từ chất thải thay vì chỉ chôn lấp. Đồng thời, đưa ra lộ trình rõ ràng, khả thi cho việc thực hiện phân loại rác thải tại nguồn trên toàn quốc, bảo đảm thực hiện đồng bộ từ người dân đến đơn vị xử lý cuối cùng.

T.Quyên

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/can-tan-dung-toi-da-gia-tri-tai-nguyen-tu-chat-thai-thay-vi-chi-chon-lap.html